Ευγενία Τσουμάνη – Σπέντζα: Ατελές κοινωνικό κράτος

Στο περιθώριο παιδιά με αναπηρίες Η Κυβέρνηση για άλλη μια φορά αποδεικνύεται κατώτερη των αναγκών της κοινωνίας, όπως αποδεικνύεται κατώτερη των αναγκών της οικονομίας.

Του Λευτέρη Χ. Θεοδωρακόπουλου


Για πολιτική δημοσιονομικής λιτότητας κάνει λόγο μιλώντας στο ΠΙΝΑΚΙΟ η βουλευτής της ΝΔ Ευγενίας Τσουμάνη – Σπέντζα αναφερόμενη στην εφαρμογή του Μεσοπρόθεσμου προγράμματος.
Η κα. Σπέντζα τονίζει πως οι κοινωνικές ομάδες που θα πληγούν άμεσα είναι αυτές που αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού, οι άνεργοι νέοι και οι άνεργες γυναίκες, οι ηλικιωμένοι, οι πολύτεκνοι, οι μονογονεικές οικογένειες, τα άτομα με αναπηρία και οι οικογένειές τους.
Επίσης η βουλευτής της ΝΔ ρίχνει στο τραπέζι ένα θέμα το οποίο αναμένεται να ανάψει φωτιές το Σεπτέμβρη και δεν είναι άλλο από αυτό από την κατάργηση Φορέων που εξυπηρετούν παιδιά αλλά και ανθρώπους που αντιμετωπίζουν αναπηρίες. Σχολίασε επίσης τα φαινόμενα του προπηλακισμού των συναδέλφων της, αλλά ταυτόχρονα επέκρινε και τη στάση των βουλευτών που χειροκρότησαν όταν ψηφίστηκε το Μεσοπρόθεσμο.
Τέλος η κα. Ευγενία Τσουμάνη – Σπέντζα καταθέτει και απόψεις –λύσεις προς εφαρμογή ενός πιο κοινωνικού κράτους που δεν θα επιτρέψει το κλείσιμο φορέων με ιστορία και παράδοση που παράγουν ουσιαστικό έργο και υπογραμμίζει πως χρειάζεται και αξιοποίηση του ΕΣΠΑ προς την κατεύθυνση της Δημόσιας Υγείας και του Κοινωνικού Κράτους.
Πριν ακολουθήσει η συνέντευξη θα μου επιτρέψετε μια μικρή επισήμανση. Την είχα παραδώσει σε ένα μεγάλο ειδησεογραφικό portal, το οποίο την έκοψε λόγω κομματικών πεποιθήσεων, αλλά συγχωρέστε με είμαι χαζός και δεν μπορώ να καταλάβω όταν κάποιος μιλάει για τις μειώσεις των επιδομάτων των ΑΜΕΑ , «κόβεται» λόγω κομματικής ταυτότητας. Αυτές οι λογικές οδήγησαν τη δημοσιογραφία εδώ σε αυτό το σημείο. Γι’ αυτό το λόγο τη δημοσιεύω σήμερα στο ΠΙΝΑΚΙΟ και όποιος θέλει μπορεί να κάνει σχόλιο ή να στείλει mail που και αυτό θα δημοσιευτεί.

Πως κρίνετε τις τελευταίες αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής για την Ελλάδα;
Οι αποφάσεις στήριξης της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους περιλαμβάνουν και θετικά σημεία, κυρίως σε ό,τι αφορά τα επιτόκια και το χρόνο αποπληρωμής. Θα αποδειχθούν, ωστόσο, ανεπαρκείς εάν δεν εγκαταλειφθεί οι αδιέξοδες πολιτικές προσαρμογής της Κυβέρνησης που εν τέλει προκάλεσαν τη νέα παρέμβαση των ευρωπαίων εταίρων μας. Πολιτικές που ενέτειναν την ύφεση, εξάντλησαν τη φοροδοτική δυνατότητα νοικοκυριών και επιχειρήσεων και εξώθησαν χιλιάδες πολίτες στην εργασιακή και κοινωνική περιθωριοποίηση. Η όποια ανακούφιση της οικονομίας θα είναι βραχύβια δίχως ένα σχέδιο ανάταξης και ανάπτυξης της οικονομίας μέσα από την αναδιάρθρωση της παραγωγικής διαδικασίας και την προσέλκυση επενδύσεων με διαρκές αναπτυξιακό αντίκρισμα. Εκτός αυτού, η αποτίμηση της συμφωνίας θα κριθεί και από το τίμημα που θα κληθεί να καταβάλει η χώρα, δηλαδή τη νέα δανειακή σύμβαση, αλλά και την υλοποίηση του επώδυνου Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος.

Τι επιπτώσεις εκτιμάτε ότι θα έχει για το κοινωνικό κράτος το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα;

Με το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα συνεχίζεται μια πολιτική δημοσιονομικής λιτότητας που οδηγεί στην άδικη περικοπή κοινωνικών παροχών, στη συρρίκνωση δομών και υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας και σε υψηλή ανεργία. Ενδεικτικά αναφέρω ότι βάσει του Εφαρμοστικού Νόμου του Μεσοπρόθεσμου γίνονται πιο αυστηρές οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση επιδόματος ανεργίας ενώ οι ρυθμίσεις για τις μειώσεις συντάξεων και τις περικοπές παροχών υπαγορεύονται αποκλειστικά από μια εισπρακτική λογική που επιδεινώνει την οικονομική κατάσταση και των χαμηλών εισοδημάτων. Κοινωνικά και πολιτικά μέτρα του Μεσοπρόθεσμου πλήττουν κυρίως ομάδες του πληθυσμού που αντιμετωπίζουν έντονα τον κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού και ήδη δοκιμάζονται από την κατάρρευση του συστήματος πρόνοιας, όπως οι άνεργοι νέοι και οι άνεργες γυναίκες, οι ηλικιωμένοι, οι πολύτεκνοι, οι μονογονεικές οικογένειες, τα άτομα με αναπηρία και οι οικογένειές τους.


Υπάρχει κοινωνικό κράτος από τη στιγμή που οι μεγάλες αλλαγές αρχίζουν από τις περικοπές σε ανθρώπους με αναπηρίες; Μάλιστα στα σχέδια της Κυβέρνησης είναι οι συγχωνεύσεις αλλά και οι καταργήσεις φορέων που “φιλοξενούν” ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες, όπως παιδιά με αναπηρίες ή ορφανά κοκ. Τι αντίκτυπο θα έχει αυτό στην κοινωνία; Και πόσο ηθικό είναι αυτό κατά τη γνώμη σας;

Το γεγονός ότι έως σήμερα δεν έχουμε δει κάποιο ολοκληρωμένο και συνεκτικό σχέδιο για την προστασία των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους ασφαλώς εγείρει σοβαρές αμφιβολίες για την ικανότητα του, παραπαίοντος και ατελούς, κοινωνικού κράτους να ανταποκριθεί ακόμα και σε στοιχειώδεις υποχρεώσεις του όπως η λήψη υποστηρικτικών και προστατευτικών μέτρων για τις πλέον ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού. Πέραν αυτού, πολλοί μη κρατικοί, μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί και ιδρύματα με ιστορία εθελοντικής προσφοράς αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να κλείσουν καθώς γι’ αυτούς δεν υφίσταται καν το ενδεχόμενο συγχώνευσης. Εκτός του αυτονόητου προβλήματος διαβίωσης των ανάπηρων παιδιών που απολαμβάνουν των υπηρεσιών των φορέων αυτών, υπονομεύεται ένας βασικός παράγοντας της κοινωνικής αλληλεγγύης που υπό τις παρούσες συνθήκες είναι εξαιρετικά πολύτιμος.


Ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν αυτοί οι φορείς;
Είναι η σημαντική περικοπή τακτικών επιχορηγήσεων από το Υπουργείο Υγείας και τις Περιφέρειες - από 30% έως 70% - για τα έτη 2010 και 2011 και η συστηματική καθυστέρηση καταβολής νοσηλίων και τροφείων από τα συμβαλλόμενα ασφαλιστικά ταμεία με αποτέλεσμα οι φορείς να μη μπορούν να πληρώσουν τους εργαζόμενούς τους ή τις υποχρεώσεις τους προς το Κράτος. Πρόβλημα αποτελεί επίσης η φορολόγηση σημαντικών πηγών εσόδων για τα ιδρύματα αυτά, δηλαδή της ακίνητης περιουσίας τους και των δωρεών, φορολόγηση που λειτουργεί ως αντικίνητρο για όσους επιθυμούν να τα ενισχύσουν οικονομικά.
Μπορούν να επιλυθούν τα προβλήματα αυτά χωρίς να οδηγηθούν σε κλείσιμο και πως;
Κατ’ αρχάς είναι αναγκαίο να υπάρξει άμεση καταβολή των οφειλόμενων από το Κράτος επιχορηγήσεων και δυνατότητα συμψηφισμού των ασφαλιστικών υποχρεώσεών τους με τις οφειλές του Δημοσίου προς αυτούς. Επίσης θα πρέπει να αναθεωρηθούν οι φορολογικές ρυθμίσεις με τις οποίες καταργείται η έκπτωση της χρηματικής δωρεάς από το εισόδημα του δωρητή. Αναθεώρηση χρειάζεται και η φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας των φορέων που τους αποφέρει απαραίτητους, συμπληρωματικούς πόρους.


Σε άρθρο σας είχατε γράψει «εφικτό να αξιοποιηθούν διαθέσιμοι πόροι του ΕΣΠΑ για τη στήριξη δομών και υπηρεσιών κοινωνικής μέριμνας. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανθρώπινο Δυναμικό» του Υπουργείου Εργασίας υπάρχουν διαθέσιμα κονδύλια ύψους 25 εκ. € για παρεμβάσεις κοινωνικοοικονομικής ένταξης ευπαθών ομάδων και για τη λειτουργία Στεγών Υποστηριζόμενης Διαβίωσης για κατηγορίες ατόμων με ειδικές ανάγκες». Αυτό θα γίνει με την παρούσα Κυβέρνηση;


Αν και είναι σαφής ο υπαινιγμός της ερώτησής σας, θα έλεγα ότι λόγω του κατεπείγοντος χαρακτήρα του θέματος θα ήταν ευκταίο να αξιοποιηθούν όλες οι διαθέσιμες πηγές χρηματοδότησης το συντομότερο δυνατό. Αυτό, ωστόσο, δε φαίνεται εφικτό καθώς οι επιδόσεις της Κυβέρνησης στην απορρόφηση των κοινοτικών πόρων εξακολουθούν να είναι απογοητευτικές εξαιτίας γραφειοκρατικών εμπλοκών και αναίτιων αναθεωρήσεων ώριμων έργων που είχε προετοιμάσει η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Επίσης, και αυτό είναι σημαντικό, δεν έχει έως σήμερα διαπιστωθεί ότι υπάρχει η κυβερνητική βούληση να δοθεί προτεραιότητα στη συγκεκριμένη δέσμη παρεμβάσεων, με κίνδυνο να χαθούν τα προβλεπόμενα κονδύλια ή να μεταφερθούν σε άλλες δράσεις. Η Κυβέρνηση για άλλη μια φορά αποδεικνύεται κατώτερη των αναγκών της κοινωνίας, όπως αποδεικνύεται κατώτερη των αναγκών της οικονομίας.

Κατά την ψήφιση του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος στη Βουλή, όπου ήταν στραμμένα όλα τα βλέμματα του κόσμου, εκτυλίχθηκαν σκηνές κακού θεάτρου από κάποιους βουλευτές। Υπάρχει τόσο έλλειψη σοβαρότητας πια στο ελληνικό κοινοβούλιο τη στιγμή που ο κόσμος είναι αγανακτισμένος και έχει φτάσει στα όρια του;


Θεωρώ ότι τέτοια περιστατικά υπήρξαν μεν, ωστόσο ήταν μεμονωμένα και σε καμία περίπτωση δεν αποτυπώνουν το επίπεδο των τοποθετήσεων στο σύνολό τους. Οι εκδηλώσεις κοινωνικής δυσαρέσκειας των οποίων γινόμαστε αποδέκτες, από τη μία, και ζητήματα συνείδησης λόγω της ευθύνης που φέρει ο καθένας από εμάς απέναντι στους πολίτες δε μπορούσαν παρά να συσσωρεύσουν τεράστια ψυχολογική πίεση. Δε νομίζω, επομένως, ότι υπάρχει έλλειψη σοβαρότητας ή κατανόησης της κρισιμότητας της κατάστασης που βρίσκεται η χώρα. Οι περισσότεροι από εμάς έχουν κατανοήσει τα μηνύματα των πολιτών για αλλαγή συμπεριφορών και πρακτικών που πλήγωσαν το «κοινωνικό σώμα» και οδήγησαν σε κρίσιμη εμπιστοσύνης απέναντι στους πολιτικούς θεσμούς. Το εάν θα ανταποκριθούμε στις νέες απαιτήσεις των καιρών θα φανεί στην πράξη.

Πολλοί συνάδελφοί σας έχουν πέσει θύματα προπηλακισμού τις τελευταίες μέρες। Το φαινόμενο αυτό πήρε διαστάσεις μετά τη ψήφιση του Μεσοπρόθεσμου. Ποια είναι η δική σας θέση; Φοβάστε που ο κόσμος έχει φτάσει στα όρια του;

Παρατηρείται μια γενική απαξίωση του πολιτικού συστήματος το κόστος της οποίας κατανέμεται αδίκως και ανισομερώς σε όλους τους βουλευτές και ενώ η ευθύνη της λήψης επώδυνων αποφάσεων ανήκει περισσότερο στην Κυβέρνηση και λιγότερο σε αυτούς. Ωστόσο, η έκφραση της υπαρκτής «λαϊκής οργής» δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να νομιμοποιεί ηθικά οποιαδήποτε εκδήλωση βίας που παραπέμπει σε καθεστώς οχλοκρατίας, σε άρνηση των πολιτικών και πολιτειακών θεσμών μας. Η ανοχή σε ακραία φαινόμενα βίας είναι απολύτως καταδικαστέα, παραπέμπει σε άλλες εποχές της σύγχρονης ιστορίας μας και απειλεί να ακυρώσει μια από τις σημαντικότερες κατακτήσεις της μεταπολιτευτικής ιστορίας μας, τη σταθερή δημοκρατία. Είναι αυτή η δημοκρατία που μέσα από την εκλογική διαδικασία επιτρέπει στους πολίτες να κρίνουν τα πεπραγμένα των εκπροσώπων τους και να εκφράσουν την οποία ικανοποίηση ή δυσαρέσκεια. Τα υπόλοιπα απλώς υπηρετούν την επιδίωξη μιας γενικευμένης πολιτικής αποσταθεροποίησης που κάθε άλλο παρά υπηρετεί το συλλογικό συμφέρον.