Η Ελληνίδα που κατέκτησε τους...πάγους

ΑΠΛΩΣΕ ΤΟ ΧΕΡΙ ΚΑΙ «ΑΓΓΙΞΕ» ΤΑ ΑΣΤΕΡΙΑ, ΕΚΑΝΕ ΠΑΡΕΑ ΜΕ ... ΠΙΓΚΟΥΙΝΟΥΣ ΚΙ ΕΝΙΩΣΕ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΣΕ ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΤΗΣ ΜΑΝΤΟΝΑ, ΟΤΑΝ Ο ΕΚΚΩΦΑΝΤΙΚΟΣ ΗΧΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΑΣΙΜΟ ΕΝΟΣ ΠΑΓΟΒΟΥΝΟΥ ΤΑΡΑΞΕ ΤΟΝ ΓΑΛΗΝΙΟ ΥΠΝΟ ΤΗΣ ΜΕΣΑ ΣΕ ΕΝΑΝ ΜΕΓΑΛΟ ΛΑΚΚΟ ΑΠΟ ΧΙΟΝΙ ΚΑΙ ΠΑΓΟ. ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΔΕΝ ΑΝΗΚΟΥΝ ΣΤΗ ΣΦΑΙΡΑ ΤΗΣ ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ,

ΌΛΑ ΑΥΤΑ δεν ανήκουν στη σφαίρα της φαντασίας, ούτε «ξεπήδησαν» από κάποιο σενάριο ταινίας. Είναι ένα μόλις στιγμιότυπο - από τα πολλά - από το ταξίδι της 24χρονης Μπέλλας Παπαδοπούλου Dobrowolska στην Ανταρκτική, όπως η ίδια το αφηγήθηκε στο ΑΠΕ - ΜΠΕ.

Πριν από μερικές εβδομάδες, η νεαρή Μπέλλα, η οποία γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Σουηδία από Πολωνούς γονείς και οφείλει το ελληνικό επίθετό της στον πατριό της, ταξίδεψε στην «παγωμένη ήπειρο» για να γίνει πρέσβειρα της Ανταρκτικής, ως ένα από τα 30 επιλεγμένα μέλη της International Antarctic Expedition 2013 του Robert Swan (σ.σ. πολικός εξερευνητής) και του προγράμματος 2041 Antarctic Youth.

Στόχος της, όπως μας είχε πει λίγο προτού ετοιμάσει τις βαλίτσες της για αναχώρηση, ήταν να διαπιστώσει ιδίοις όμασι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ανταρκτική και να γίνει η «φωνή» της.

Η εμπειρία του ταξιδιού στη διαφορετική αυτή ήπειρο, όπου είχε την ευκαιρία να συναντήσει νέους με περιβαλλοντικές ανησυχίες, όπως η ίδια, από διάφορες γωνιές του πλανήτη - ακόμη και από το Ομάν όπου το καλοκαίρι ο υδράργυρος «χτυπά» κόκκινο - ήταν μοναδική.

«Η πιο τρελή ανάμνησή μου από την Ανταρκτική είναι η νύχτα που πέρασα στον πάγο. Το κάμπινγκ στην παγωμένη ήπειρο είναι μοναδική εμπειρία. Σκεφτείτε πως φοράτε τις πιτζάμες σας και ξαπλώνετε στο κρεβάτι σας που σε αυτή την περίπτωση θυμίζει περισσότερο ... καταψύκτη», λέει στο ΑΠΕ - ΜΠΕ η νεαρή Μπέλλα, η οποία έχει σπουδάσει δημοσιογραφία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

«Πιθανώς να αναρωτιέστε πώς μπορεί κάποιος, πρακτικά, να διανυκτερεύσει σε έναν τέτοιο τόπο. Η συμβουλή μου είναι: εξοπλιστείτε με ό,τι θα φορούσατε σε ένα χιονοδρομικό κέντρο, πάρτε ένα στρώμα fleece, ένα αντιανεμικό μπουφάν κι ένα αδιάβροχο παντελόνι. Στη συνέχεια, σκάψτε έναν μεγάλο λάκκο στο χιόνι δημιουργώντας ένα μικρό τείχος γύρω σας. Αυτό θα σας βοηθήσει να προστατευτείτε από τον άνεμο αλλά και από το να αποτελέσετε τυχόν ... λεία για κάποιο ζώο. Στη συνέχεια πάνω από τον υπνόσακό σας βάλτε ακόμη έναν, αδιάβροχο, προσθέστε κι ένα αδιάβροχο στρώμα πάνω στο χιόνι κι είστε έτοιμοι! Με άλλα λόγια θα αισθανθείτε λίγο σαν τις μπαμπούσκες, εκείνες τις ρωσικές κούκλες που τις ανοίγεις κι αρχίζεις να βγάζεις τη μία μέσα από την άλλη χωρίς τελειωμό...» μας εξηγεί χαμογελώντας.

Μπορεί η διαδικασία να είναι περίπλοκη και χρονοβόρα, αλλά όταν τελικά πάρεις θέση μέσα στο - αν μη τι άλλο - διαφορετικό αυτό κρεβάτι, η αίσθηση και το θέαμα σε αποζημιώνουν. «Όλες οι αισθήσεις είναι ανοιχτές. Μέσα από τη μικρή τρύπα του υπνόσακου μπορείς να δεις - σχεδόν να "αγγίξεις" - ένα εκατομμύριο αστέρια. Ίσως και περισσότερα.. Βλέποντας αυτή την εικόνα, μέσα στην απόλυτη σιωπή, σχεδόν τρομάζεις από το πλήθος των συναισθημάτων που σε πλημμυρίζουν. Ώσπου, ένας ήχος που θυμίζει συντριβάνι και το σπάσιμο ενός παγόβουνου 'τρυπά' τη σιωπή και σε κάνει να νιώθεις πως είσαι σε συναυλία της Μαντόνα. Το θέαμα είναι απολύτως μαγικό!» υπογραμμίζει.

Το κάμπινγκ ίσως ήταν η πιο τρελή ανάμνηση της Μπέλλας από την Ανταρκτική, αλλά η πιο τρυφερή ήταν οι φίλοι της οι πιγκουίνοι, τους οποίους και χαρακτηρίζει ως τους μεγαλύτερους θιασώτες του ρομαντισμού! Κι αυτό επειδή, όπως λέει, δίνουν πέτρες ο ένας στον άλλον ως ένδειξη αγάπης, αποδεικνύοντας τον πλούτο των συναισθημάτων που μπορεί να αναπτύξει ένα ζώο.

ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΛΌ ΤΩΝ ΠΙΓΚΟΥΊΝΩΝ

Η Ανταρκτική είναι μία ήπειρος με πλούσιους φυσικούς πόρους, ανέγγιχτη από την ανθρώπινη (υπερ)εκμετάλλευση. Κι αυτό χάρη στη Συνθήκη της Ανταρκτικής (Antarctic Treaty) που υπεγράφη το 1999 και αποτελεί ένα είδος «ομπρέλας προστασίας» για την περιοχή. Ωστόσο, αυτό που ανησυχεί ανθρώπους όπως η Μπέλλα είναι το γεγονός ότι το 2041 θα υπάρξει αναθεώρηση της Συνθήκης αυτής.

«Θα υπάρξουν άραγε οι ίδιες πολιτικές αντιστάσεις απέναντι στην προοπτική εκμετάλλευσης του φυσικού πλούτου της Ανταρκτικής;» αναρωτιέται η νεαρή και προσθέτει: «Πιστεύω ακράδαντα ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να ακούνε τους πολίτες κι αν εγώ, εσύ, οι γείτονές μας υποστηρίξουν την ανανέωση της συνθήκης, θα έχουμε ξανά μια νίκη».

Θυμάται ακόμη πως καθώς στεκόταν και κοιτούσε το τοπίο, αισθανόταν ενίοτε λύπη. «Σκεφτόμουν πως - ίσως - τον Ιανουάριο του 2042 θα υπάρχει στο σημείο όπου βρισκόμουν ένα τεράστιο χιονοδρομικό κέντρο/θέρετρο, οι πιγκουίνοι θα έχουν αιχμαλωτιστεί ή κι εξαφανιστεί και τίποτα δεν θα θυμίζει το σημερινό ήρεμο περιβάλλον» εξηγεί.

Ωστόσο, φύσει αισιόδοξη και πιστή οπαδός της ρήσης «όταν φανταστείς κάτι, μπορείς να το πετύχεις», η Μπέλλα θεωρεί πως υπάρχει ελπίδα και μας καλεί να δώσουμε τη «μάχη» για το καλό των πιγκουίνων. «Ο ρόλος μου ως πρέσβειρας είναι να προετοιμάσω όλους εσάς για το 2041, έτσι ώστε να ψηφίσει η Ελλάδα 'ναι' στην ανανέωση της Συνθήκης» τονίζει.

Σε λίγες μέρες θα κυκλοφορήσει και το βιβλίο της νεαρής εξερευνήτριας για το ταξίδι στην Ανταρκτική, τις κλιματικές αλλαγές και πώς μπορούμε να συμβάλλουμε όλοι ώστε να προστατεύσουμε την παγωμένη ήπειρο και το περιβάλλον εν γένει. Το βιβλίο θα είναι διαθέσιμο online (στο www. peecho.com), στα αγγλικά, τα σουηδικά, τα πορτογαλικά και τα ελληνικά κι, όπως μας εξηγεί η Μπέλλα, για λόγους οικολογικούς θα τυπώνονται βιβλία μόνο κατόπιν παραγγελίας. «Στόχος μου είναι, μέσα από το βιβλίο, να εμπνευστούν όσο το δυνατόν περισσότερο άνθρωποι και να δουν πως όλα είναι εφικτά. Αρκεί να πιστεύουμε στον εαυτό μας!» τονίζει.

ΠΈΝΤΕ ΛΌΓΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΎΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΝΤΑΡΚΤΙΚΉ

Κατά την πολυμήχανη νεαρή, η οποία έχει «οργώσει» τον πλανήτη άλλοτε διδάσκοντας αγγλικά στα παιδιά του Βιετνάμ κι άλλοτε ανακύκλωση στους ιθαγενείς των Φίτζι, οι λόγοι για να προστατεύσουμε την Ανταρκτική είναι πολλοί, αλλά οι πέντε βασικότεροι, όπως υποστηρίζει, είναι οι εξής:

ΈΡΕΥΝΑ

«Η Ανταρκτική είναι η... μνήμη της γης. Μέσω γεωτρήσεων στον πάγο μπορούμε να ανακαλύψουμε 800.000 χρόνια κλιματικής ιστορίας του πλανήτη. Κάθε χρόνο, κάποιοι επιστήμονες θυσιάζουν την άνεση της σύγχρονης ζωής και πηγαίνουν να ζήσουν σε μία παγωμένη βάση για χάρη της έρευνας που θα μας βοηθήσει να χτίσουμε το μέλλον μας. Για μένα αυτοί οι άνθρωποι είναι ήρωες, καθώς έχω δει με τα μάτια μου τις βάσεις μου. Και πιστέψτε με, δεν είναι σαν τη Χαλκιδική» σημειώνει.

Η διαδικασία της έρευνας - συνεχίζει - είναι κάτι που χρειάζεται ησυχία και απομόνωση. Ο λόγος γι' αυτό είναι πως ακόμη και η λεπτομέρεια - όπως π.χ. το να μετακινηθεί ένα πετραδάκι - παίζει σημαντικό ρόλο. «Αυτό το έμαθα από πρώτο χέρι, όταν άκουσα έναν Αργεντινό ερευνητή να με επιπλήττει σε αυστηρό ύφος, όταν με είδε να πατώ πάνω σε κάποια χόρτα».

ΑΝΤΑΠΌΔΟΣΗ

«Αυτό που κάνει η Ανταρκτική για εμάς είναι να δροσίζει τους ωκεανούς και κατ' επέκταση και τη θερμοκρασία του πλανήτη μας. Ένα άλλο όφελος είναι ότι το κρύο κι αλμυρό νερό επηρεάζει τα ρεύματα κι έτσι υπάρχουν μάζες από γαρίδες, που είναι σημαντικές για τη θαλάσσια ζωή. Εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός ότι, χάρη στην Ανταρκτική και τη λευκή της επιφάνεια, αντανακλώνται πίσω οι ραδιενεργές ακτίνες του ήλιου (πρόκειται για το Albido effect). Εν συντομία, η Ανταρκτική είναι ο θερμοστάτης της γης, ο 'μπουφές' για τα θαλάσσια ζώα και το αντηλιακό της γης. Καθόλου κακό, ε;» συμπληρώνει.

ΚΑΤΟΧΉ ΠΌΡΩΝ

«Τα στρώματα του πάγου της Ανταρκτικής περιέχουν 70% του γλυκού νερού του κόσμου. Σήμερα, βλέπουμε μεγάλα κομμάτια πάγου (που λειτουργούν ως ένα προστατευτικό φράγμα μεταξύ του πάγου πάνω στην ήπειρο και τη θάλασσα) να σπάνε και να λιώνουν πολύ γρήγορα. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι το 2070, η τρύπα του όζοντος σε ένα σημείο, που οι δροσεροί άνεμοι, οι οποίοι φυσούν πάνω και γύρω από την ανατολική Ανταρκτική θα σταματήσουν και η θερμότητα θα αυξηθεί. Όλοι καταλαβαίνουν τι μπορεί να σημαίνει αυτό. Δύο πράγματα θα ακολουθήσουν. Το πρώτο είναι ότι θα χαθεί αυτό το πολύτιμο ποσοστό νερού σε μια εποχή που το αγαθό αυτό είναι ήδη περιζήτητο και το δεύτερο ότι η στάθμη της θάλασσας θα αυξηθεί μέχρι και 60 μέτρα (σε παγκόσμια κλίμακα)», εξηγεί.

ΕΚΜΕΤΆΛΛΕΥΣΗ

«Η Ανταρκτική είναι μια ανέγγιχτη και «παρθένα» ήπειρος κι έτσι εξακολουθεί να έχει τεράστιες ποσότητες πετρελαίου, φυσικού αερίου, άνθρακα κι ορυκτών, που αποτελούν ισχυρό δέλεαρ για πολλούς. Η Συνθήκη της Ανταρκτικής, κατά την Μπέλλα, αποτελεί ένδειξη του γεγονότος ότι υπάρχει ελπίδα πως οι χώρες μπορούν να συνεργαστούν και να λάβουν αποφάσεις που θα βάζουν τη φύση στην πρώτη θέση. Ωστόσο, όπως λέει, σημαντικό είναι η ανανέωση της Συνθήκης, που λήγει το 2041, προκειμένου να προστατευτεί ο χαρακτήρας αυτός της περιοχής».

ΜΟΝΑΔΙΚΌΤΗΤΑ

«Η Ανταρκτική είναι κάτι το πολύ σπάνιο, διότι είναι η τελευταία ήπειρος που διαθέτει μια άγρια, ανέγγιχτη ομορφιά. Είναι ένα μέρος όπου μπορούν να ζήσουν ανενόχλητοι οι πιγκουίνοι και να γεννήσουν τα μικρά τους. Ένα μέρος για τις φάλαινες να έρθουν να φάνε μαζί με τα παιδιά τους. Ένα μέρος, που αφήνει άναυδους από την ομορφιά τους όσους τολμηρούς την επισκεφθούν. Το πιο σημαντικό, ωστόσο, είναι ότι η Ανταρκτική είναι η πιο ειρηνική γωνιά του πλανήτη - η μοναδική ίσως. Τελείως απαλλαγμένη από πολέμους, συγκρούσεις, ρατσισμό και κάθε μορφή βίας. Είναι ένα μέρος απόλυτης ηρεμίας και ειρήνης κι αυτό, εμένα προσωπικά, μού φέρνει στο μυαλό κάτι ανεκτίμητο, την ελπίδα», καταλήγει η νεαρή πρέσβειρα της παγωμένης αυτής γωνιάς του πλανήτη μας.

Πηγή: ΑΜΠΕ