Πέμπτη 23 Ιανουαρίου 2020

Ρία Φελεκίδου: Υποχρέωση των γονιών να μοιράζονται την πραγματικότητα με τα παιδιά τους

Η Ρία Φελεκίδου μέσα από το  βιβλίο της «Λύκοι και Πρόβατα» θέτει στα παιδιά ένα θέμα πολύ ιδιαίτερο με μεγάλες κοινωνικές προεκτάσεις. Αυτό της ανεργίας. Ουσιαστικά μέσα από μια διαδραστική ιστορία ξεδιπλώνει το κοινωνικό αυτό φαινόμενο και ακτινογραφεί τις οικογενειακές σχέσεις. 
Η ίδια μιλάει για αυτό της το τόλμημα στο Πινάκιο και τονίζει πως τα παιδιά θα πρέπει να γνωρίζουν την πραγματικότητα


Το βιβλίο σας «Λύκοι και Πρόβατα» που απευθύνεται σε παιδιά από 7 χρονών και πάνω παρουσιάζει την ανεργία στα παιδιά. Ένα φαινόμενο της εποχής που μαστίζει πολλές οικογένειες. Πιστεύετε ότι αποτελεί ένα εγχειρίδιο για γονείς που αντιμετωπίζουν αυτό το θέμα;

«Δεν ξέρω αν η ανεργία είναι «ένα τέρας που τρώει τις δουλειές» όπως αναρωτιέται ο μικρός ήρωας του βιβλίου, ξέρω όμως πως είναι ένα μόνιμο κοινωνικό πρόβλημα, που οξύνθηκε ιδιαίτερα στην Ελλάδα την περίοδο της κρίσης και βασανίζει έναν μεγάλο αριθμό ατόμων. Γίνεται ακόμα πιο δυσβάστακτη όταν ο/η άνεργος-η έχουν την ευθύνη της οικογένειας και των παιδιών τους. Βασική προϋπόθεση για να διαχειριστεί κανείς ένα πρόβλημα είναι να το αναγνωρίσει και να το ονοματίσει. Τα παιδιά δεν αποτελούν εξαίρεση στον κανόνα. Οι πολλαπλές συνέπειες της ανεργίας που εκτός από τη μείωση του βιοτικού επιπέδου προκαλούν και εντάσεις στην οικογένεια είναι αδύνατον να μη γίνονται αντιληπτές από τα παιδιά. Τα παιδιά έχουν ευαίσθητες κεραίες και αντιλαμβάνονται και το παραμικρό. Πολύ συχνά ένα βιβλίο για παιδιά είναι ένα εργαλείο που διευκολύνει την προσέγγιση δύσκολων θεμάτων.
Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση ενός παιδιού που θα μπορούσε να είναι ο κάθε αναγνώστης κατεβάζει το πρόβλημα από το δυσθεώρητο ύψος μιας αντιξοότητας με ενήλικες συντεταγμένες στα όρια ενός καθημερινού προβλήματος ενός παιδιού. Ακόμα περισσότερο, το εύρημα του βιβλίου, στο οποίο δύο διαφορετικές εξελίξεις οδηγούν στο ίδιο τέλος, όπου βρίσκουμε τους οικογενειακούς δεσμούς αλώβητους και … σε θέση μάχης (!) επιβεβαιώνουν στα παιδιά τη δύναμη και τη δυναμική τους απέναντι στους εξωτερικούς εισβολείς!».


Γιατί επιλέξατε τον λύκο για να παρομοιάσετε την ανεργία; Δεν είναι παρεξηγημένος ως ζώο;

«Ο λύκος είναι για μένα ένα αγαπημένο ζώο και δεν είναι η πρώτη φορά που έχει πρωταγωνιστικό ρόλο σε βιβλίο μου. Στην ιστορία «Λύκοι και πρόβατα» αρχικά παίζω με το στερεοτυπικό δίπολο λύκος-προβατάκι, δεδομένου ότι οι συμβολισμοί με το πρόβατο πρωταγωνιστούν στο βιβλίο και αυτό είναι ένα εύληπτο σχήμα για να φανεί καθαρά και ξάστερα η μεταμορφωτική δύναμη των συναισθημάτων μας.
Ωστόσο δεν παίζω μόνο με το στερεότυπο του «κακού» λύκου, αλλά και με την ανατροπή του.
Ο λύκος μπορεί να είναι θυμωμένος αλλά και άκακος.

Το πιο αγαπημένο παιχνίδι του Τάσου και του μπαμπά του είναι ο λύκος και το προβατάκι και αυτός ο μπαμπάς λύκος που κυνηγάει το προβατάκι του ανάμεσα σε καναπέδες και τραπέζια είναι εξ ορισμού ο πιο άκακος και υπέροχος λύκος του κόσμου».


Θεωρείτε ότι οι γονείς πρέπει να μιλάνε ανοιχτά και ταυτόχρονα προσεχτικά στα παιδιά τους;

«Τα παιδιά αντιλαμβάνονται την αλήθεια ακόμα και όταν δεν τους αποκαλύπτεται ρητά και διαισθάνονται το ψέμα. Θεωρούμε ότι με τις μικρές ή μεγάλες «απάτες» και αποκρύψεις μας χτίζουμε ένα προστατευτικό τείχος  γύρω τους. Το τείχος αυτό είναι μόνο στο μυαλό μας. Η αλήθεια μπορεί να είναι πολύ πιο βασανιστική για τα παιδιά όταν είναι μισή ή ανείπωτη. Αυτή η ραγισμένη πραγματικότητα συχνά προκαλεί πληγές διαρκείας. Θεωρώ πως είναι υποχρέωση των γονιών να μοιράζονται την πραγματικότητα με τα παιδιά τους. Αυτό που οφείλουν, οφείλουμε, είναι να αναζητούμε κάθε φορά τον καλύτερο δυνατό τρόπο για να το κάνουμε. Με όχημα ένα βιβλίο, μία ταινία, μια κατάλληλη εισαγωγή, την αφήγηση μιας ανάλογης ιστορίας που δεν αφορά το παιδί προσωπικά, μετριάζοντας τις εντάσεις, απαλύνοντας τις αποχρώσεις; Όλη η ενέργεια πρέπει να διοχετευτεί όχι στους τρόπους απόκρυψης μιας δύσκολης αλήθειας αλλά στον ιδανικό τρόπο συζήτησής της με το παιδί.



Τα σημερινά παιδιά δέχονται πολλές πληροφορίες, λόγω των ηλεκτρονικών μέσων. Θεωρείτε πως αυτό το γεγονός απορρυθμίζει κάπως την παιδικότητά τους;

«Μπορούμε ως εκπρόσωποι μιας άλλης γενιάς να σχολιάζουμε και να επικρίνουμε τις αρνητικές συνέπειες της υπερέκθεσης των παιδιών στην τεχνολογία. Πρέπει όμως να αντιληφθούμε πως είναι μια νέα πραγματικότητα που δεν είναι δυνατόν ολοκληρωτικά να ανατρέψουμε. Η υπερβολή στη χρήση τεχνολογικών μέσων από τα παιδιά είναι γεγονός, η απομάκρυνσή τους από το βιβλίο και τις –χαμένες έτσι κι αλλιώς!– αλάνες είναι γεγονός, ακόμα και η πρόωρη ωρίμανση και συχνά ο απομονωτισμός τους μέσα στις κάθε είδους οθόνες είναι γεγονός. Δυστυχώς ή ευτυχώς ή και τα δύο η τεχνολογία ήρθε για να μείνει! Είναι χρήσιμο να εξοικειωθούμε μαζί της και να διερευνήσουμε γιατί τα παιδιά τη βρίσκουν ακαταμάχητη. Όταν τα όρια αποφασίζονται από κοινού, με συζήτηση και επίκληση της κοινής λογικής, έπειτα από εξαντλητική συζήτηση, περιορίζονται στο ελάχιστο οι όποιες αρνητικές συνέπειες της χρήσης της και επικρατούν οι θετικές. Απ’ τη μια λοιπόν δεν πρέπει να στεκόμαστε απέναντι στη νέα πραγματικότητα, αλλά να προσπαθούμε να την ελέγχουμε. Και από την άλλη να μην ξεχνάμε πως είναι χρέος –ίσως και δυνατότητά μας– να εμπνεύσουμε τα παιδιά, να ξυπνήσουμε σιγά σιγά την όρεξη και τον ενθουσιασμό τους και για άλλες ασχολίες».



Τέλος, οι εκδόσεις Μεταίχμιο στις πωλήσεις των παιδικών βιβλίων είχαν στηρίξει με ένα μέρος των εσόδων την Ένωση «Μαζί για το Παιδί». Πώς την κρίνετε αυτή την ενέργεια; Πιστεύετε πως αποτελεί ένα επιπλέον κίνητρο για να αγοράσει ο κόσμος βιβλία για να στηρίξει παιδιά σε ανάγκη; Τελικά ο πολιτισμός δείχνει δρόμους υγιείς για αλληλέγγυες κοινωνίες;


«Είναι μια σημαντική πρωτοβουλία του Μεταίχμιου η συνδρομή μέρους των εσόδων του σε μια Ένωση μη κερδοσκοπικών σωματείων και ιδρυμάτων που προσφέρουν βοήθεια σε παιδιά που βρίσκονται σε μεγάλη ανάγκη. Έχει έναν ιδιαίτερο συμβολισμό η συνδρομή εσόδων από τις πωλήσεις παιδικών βιβλίων. Το παιδί για το παιδί κατά κάποιον τρόπο και αυτό γίνεται ακόμα πιο κρίσιμο μέρες γιορτινές, σαν κι αυτές που διανύουμε. Το Μεταίχμιο προσφέρει το ίδιο και δίνει τη δυνατότητα της προσφοράς και στους δυνητικούς αναγνώστες των παιδικών βιβλίων του. Ο πολιτισμός και όσοι τον υπηρετούν με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο δικαιώνεται ως παράγοντας μετασχηματισμού και εξυγίανσης των κοινωνιών, όταν συνειδητοποιεί και τον κοινωνικό του ρόλο. Όταν οι επιλογές όσων τον υπηρετούν δηλώνουν πως δεν είναι απλώς ένα πεδίο υπεροχής, ένα προνόμιο για λίγους αλλά ένας φορέας ευαισθησίας και αλληλέγγυων προτάσεων, μία γέφυρα που σταδιακά θα επιτρέψει και νέες προσβάσεις στο πεδίο του».

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου