Σοφία Σπυρλιάδου: Στην Ελλάδα παραδοσιακά είχαμε αντιήρωες

Η Σοφία Σπυρλιάδου μιλά στο Πινάκιο

«Το κόμικ, είναι απλώς το μέσο της έκφρασης του καλλιτέχνη, μπορεί να κινείται σε όλο το φάσμα της... ρεαλιστικότητας»

«Υπάρχουν αρκετοί καλοί δημιουργοί, με ταυτότητα και πρωτότυπο έργο. Υπάρχουν επίσης πολλοί ερασιτέχνες με αξιόλογες δουλειές. Και πολύ μικρό αναγνωστικό κοινό, οπότε οι περισσότερες προσπάθειες μένουν στην αφάνεια»

Του Λευτέρη Χ. Θεοδωρακόπουλου

Η Σοφία Σπυρλιάδου είναι ένας νέος άνθρωπος ο οποίος έχει επωμιστεί μια πολύ σημαντική αρμοδιότητα...να βάζει χρώμα στην μουντή ζωή μας.

Την γνώρισα πριν λίγες ημέρες στο comicdom και ο τρόπος που σχεδίαζε μου άρεσε αρκετά. Την πλησίασα και της ζήτησα να κάνουμε μια συνέντευξη...Δε μου αρνήθηκε. Όπως θα δείτε στις παρακάτω αράδες μου μιλά για τα κόμικ, για τον Αστερίξ, την πόλη της το Κιλκίς. Πιστεύει πως οι αντιήρωες είναι αυτοί που κυριαρχούν και όχι οι σούπερ ήρωες (που τους θεωρεί εντελώς αμερικάνικο δημιούργημα -μιας συγκεκριμένης εποχής). Από την άλλη δεν θα σχεδίαζε ποτέ ένα κόμικ μέσα από το οποίο θα παρουσίαζε την κρίση...Επίσης η Σοφία είναι μια εκ των 3 δημιουργών του περιοδικού Frogs&Dogs...ας μη χρονοτριβώ άλλο...γνωρίστε την στην συνέντευξη που ακολουθεί...

Σοφία Σπυρλιάδου...θα μας συστηθείς ποια είσαι, τι κάνεις;

Απλά ζωγράφίζει τέλεια

«Μάλιστα. Λοιπόν γεννήθηκα το 1983, είμαι από το Κιλκίς αλλά ζω τα τελευταία 12 χρόνια στη Θεσσαλονίκη. Δουλεύω ως ελεύθερη επαγγελματίας αρχιτεκτόνισσα και τον τελευταίο χρόνο σπουδάζω παράλληλα στη Σχολή Καλών Τεχνών του ΑΠΘ. Όποτε έχω χρόνο και διάθεση γράφω και σχεδιάζω κόμικς».

Πώς ασχολήθηκες με τα κόμικ; Τι ήταν αυτό που σε ώθησε σε αυτή την τέχνη;

Μια τοιχογραφία που έφτιαξε η ίδια στην πόλη της το Κιλκίς

«Κόμικς διάβαζα από μικρή και δε σταμάτησα να διαβάζω όταν μεγάλωσα. Επίσης ζωγράφιζα πολύ και έγραφα κάπου-κάπου ιστορίες ή κρατούσα ημερολόγιο κλπ. Θυμάμαι πως στο Λύκειο ήθελα πολύ να μοιραστώ την -ίσως αφελή- τότε αγάπη μου για τον Αστερίξ με φίλους, συμμαθητές και καθηγητές, αλλά μάταια. Τα πράγματα σοβάρεψαν όταν ήρθα Θεσσαλονίκη για σπουδές και ήρθα επιτέλους σε επαφή και με άλλους ανθρώπους που ασχολούνταν με το αντικείμενο. (Θυμηθείτε πως το ιντερνέτ το 2001 δεν ήταν και τόσο διαδεδομένο... στο Κιλκίς τουλάχιστον!), Αργότερα, το 2003 γνώρισα μια ομάδα φοιτητών που διοργάνωναν τις εκθέσεις κόμικς της Φοιτητικής Εβδομάδας του ΑΠΘ και άρχισα να πηγαίνω στις εβδομαδιαίες συναντήσεις τους. Σύντομα γνώρισα και τις δυο κοπέλες, τη Χριστίνα και τη Σταυρούλα με τις οποίες συνεργαστήκαμε σχεδόν αμέσως και φτιάξαμε το μικρό μας περιοδικό».

Ένα από τα κομικ της Σοφίας Σπυρλιάδου

Το 2005 βγήκε το πρώτο τεύχος από το φανζιν frogs&dogs...Πως ξεκίνησες το εγχείρημα αυτό και με ποιους «συμμάχους»;

Το Frogs & Dogs

«Το Frogs&Dogs είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας με δυο φίλες, τη Χριστίνα και τη Σταυρούλα Ανθηροπούλου. Με τη Χριστίνα είχαμε γνωριστεί μέσα από την ομάδα κόμικς που ανάφερα πριν. Η αδερφή της, η Σταυρούλα ήταν πολύ μικρή τότε, γύρω στα 17, ωστόσο και οι δυο τους σχεδιάζαν κόμικς και ήθελαν να εκδώσουν ένα φανζίν (ένα ερασιτεχνικό περιοδικάκι, δηλαδή) αλλά ήθελαν και παρέα. Εγώ, λοιπόν, συμπλήρωσα την ομάδα και πιάσαμε δουλειά».

Είχε την ανταπόκριση που ήθελες;

«Δε νομίζω ότι καμία από εμάς περίμενε κάποια ιδιαίτερη ανταπόκριση στο ξεκίνημα. Δε νομίζω να σκεφτήκαμε καν τον κόσμο και αν θα του άρεζε το περιοδικό μας! Εκείνο που θέλαμε ήταν μια αφορμή να σχεδιάσουμε κόμικς, γιατί, κακά τα ψέματα, άμα δεν υπάρχει αφορμή, κάποιος στόχος, κάποιο κίνητρο, δεν κάθεσαι εύκολα να δουλέψεις. Ωστόσο υπήρξε ανταπόκριση από την πρώτη στιγμή κιόλας. Μικρή, φυσικά, λόγω και της κλίμακας του εγχειρήματος, έτσι; Το πρώτο τεύχος κυκλοφόρησε σε 300 κομμάτια μόνο. Όμως υπήρξαν άτομα που μπήκαν στον κόπο να μας πουν ή να μας γράψουν πολύ καλά λόγια και αυτό ήταν υπεραρκετό για εμάς".

Τα κόμικ είναι ένας κόσμος που συνορεύει ανάμεσα στην φαντασία και στην αληθινή διάσταση;

Τοιχογραφίες που έφτιαξε στην πόλη της, το Κιλκίς

«Το κόμικ, μιας και είναι απλώς το μέσο της έκφρασης του καλλιτέχνη, μπορεί να κινείται σε όλο το φάσμα της... ρεαλιστικότητας (εάν δεχτούμε ότι μπορεί να υπάρξει μια τέτοια σύλληψη) όπως ακριβώς μια ταινία, ένας πίνακας, ένα βιβλίο, μια φωτογραφία...»

Για ποιο λόγο τα κόμικ θεωρούνται 9η τέχνη;

Η κάτοψη της πόλης αποτυπώνεται από τη Σόφια σε τοίχους

«Καλά, ο αριθμός έχει να κάνει καθαρά με το “όποιος φτάσει πρώτος”. Έτσι, η φωτογραφία καβάτζωσε την 8η θέση, νομίζω. Και μετά προλάβαμε εμείς. Δε νομίζω πια να υπάρχουν πολλοί που να αμφισβητούν ότι το κόμικ είναι τέχνη, για τους ίδιους λόγους που είναι τέχνη -ας πούμε- ο κινηματογράφος. Από κει και πέρα, σε μια εποχή πού όλα τα είδη μπλέκονται ούτως ή άλλως: η γλυπτική με τη ζωγραφική, η ζωγραφική με τη φωτογραφία, τον κινηματογράφο κλπ όλες οι παλιότερες κατηγοριοποιήσεις έχουν χάσει πολύ από το νόημά τους. Οπότε και να έρθει κάποιος να μου πει “Ξέρεις, το κόμικ δεν είναι ξεχωριστή τέχνη, είναι κάτι ανάμεσα σε ζωγραφική και κινηματογράφο κλπ” μάλλον θα του απαντήσω “Ε, καλά!...” Δε συμφωνώ, αλλά δε θα κάτσω και να σκάσω!...»

Στην Ελλάδα υπάρχουν καλοί δημιουργοί;

Τα κόμικ δεν είναι "κελιά"

«Ναι, υπάρχουν αρκετοί καλοί δημιουργοί, με ταυτότητα και πρωτότυπο έργο. Υπάρχουν επίσης πολλοί ερασιτέχνες με αξιόλογες δουλειές. Και πολύ μικρό αναγνωστικό κοινό, οπότε οι περισσότερες προσπάθειες μένουν στην αφάνεια».

Λείπει από την Ελλάδα ένας υπέρ-ήρωας που θα κοσμεί τα κελιά των κόμικ;

«Καθόλου. Ποτέ δεν είχαμε υπερήρωες στην Ελλάδα. Δε θέλουμε να μας σώσει κανείς, προτιμάμε να κλαίμε τη μαύρη μας τη μοίρα. Παραδοσιακά είχαμε αντιήρωες (βλ. πχ Καραγκιόζης) και αν το σκεφτείς, τα πιο επιτυχημένα κόμικ στην Ελλάδα είναι αυτά του Αρκά που είναι τίγκα στους αντιήρωες! Βέβαια δε σημαίνει ότι είμαστε δέσμιοι του παρελθόντος. Αλλά και οι σουπερήρωες, εδώ που τα λέμε, είναι εντελώς αμερικάνικο δημιούργημα -μιας συγκεκριμένης εποχής μάλιστα. Είναι παρωχημένες μορφές, δεν εκφράζουν την εποχή μας και δεν πιστεύω να πάνε μπροστά το κόμικ. Φυσικά, αύριο κιόλας, μπορεί να διαψευστώ»!

Να σου πω επίσης ότι πρώτη φορά ακούω να λένε τα καρέ των κόμικ “κελιά”. Τι μελαγχολικό! Θα νομίζει κανείς ότι είναι φυλακισμένοι οι χαρακτήρες εκεί μέσα...»

Η κρίση που βιώνουμε πως θα γινόταν τεύχη κόμικ – Πώς θα το σχεδίαζες;

Η Σοφία δεν θα έφτιαχνε κόμικ για την κρίση

«Δε θα το σχεδίαζα. Δε θέλω να μιλήσω για την κρίση και στα κόμικ μου. Συζητάω για την κρίση κάθε μέρα. Και αν ποτέ έφτιαχνα κάτι επηρεασμένο από την κρίση, σίγουρα δε θα είχε διδακτικό χαρακτήρα, ή άμεσα μηνύματα. Ίσως να ήταν η κρίση μέσα από καθημερινές ζωές ανθρώπων, αλλά μην περιμένεις να δεις κάτι τέτοιο από εμένα τώρα στα κοντά! Επίσης δε θα ήταν τεύχη, δε μου αρέσουν τα τεύχη. Θα ήταν άλμπουμ...»

Από πού εμπνέεσαι για να δημιουργήσεις ένα κόμικ;

Η Σοφία έχει σχεδιάσει τον ευατό της....

«Από τη ζωή μου, από τις αναμνήσεις μου, από καθημερινές παρατηρήσεις και σίγουρα από άλλα κόμικ που διαβάζω, βιβλία, ταινίες, εικόνες, συζητήσεις με φίλους.. Τα συνηθισμένα!»

Πόσα έχεις σχεδιάσει μέχρι στιγμής;

«Όχι όσα θα ήθελα, σίγουρα. Δεν ξέρω να σου πω. Έχουμε βγάλει 8 περιοδικάκια αλλά συμμετείχαμε και σε άλλες συλλογές, εκθέσεις, φεστιβάλ. Έχουμε εκδώσει και άλλα φανζίν πέρα από το Frogs&Dogs, συμμετέχουμε και σε 1-2 blog... Υπολογίζω να σχεδιάζω κάπου 30-40 σελίδες το χρόνο. Και είναι πολύ λίγες... Ντροπή μου!»

Η ελληνική αγορά αυτή τη στιγμή δίνει ευκαιρίες σε δημιουργούς σαν κι εσένα;

«Όχι. Αλλά δε δίνει και πουθενά αλλού. Αυτήν την εποχή βρίσκουμε κατανόηση παντού!»

Στα κόμικ πιστεύεις ότι χωρά η σάτιρα;

«Δεν είμαι σίγουρη ότι κατάλαβα την ερώτηση. Γιατί να μη χωράει η σάτιρα; Το κόμικ είναι ένα μέσο. Το αν χωράει κάπου η σάτιρα ή όχι έχει να κάνει με το πού απευθύνεται.

Θα ήθελες την τέχνη σου να την δεις να διδάσκεται σε σχολεία;

Να διδάσκεται στα σχολεία, η τέχνη της

«Θα ήθελα να δω γενικότερα την τέχνη να διδάσκεται περισσότερο στα σχολεία. Ή κάπως τέλος πάντων να παίρνουν τα παιδιά καλλιτεχνικά ερεθίσματα στο σχολείο, όχι κατ' ανάγκη υπό τη μορφή μαθήματος. Μέρος της διδασκαλίας θα μπορούσε να είναι και το κόμικ, αλλά δεν το βρίσκω απαραίτητο, όχι».

Τι να περιμένουμε από εσένα στο μέλλον;

Η Σοφία θέλει να δουλέψει μια μεγάλη ιστορία

«Δεν νομίζω ότι είναι η καλύτερη περίοδος στη ζωή μου για να κάνω μακροπρόθεσμα σχέδια. Προγραμματίζουμε σε μικρές κλίμακες... Θα συνεχίσω με το γραφείο μου όσο μπορώ και το ίδιο θα κάνω και με τα κόμικ. Θα ήθελα κάποια στιγμή να δουλέψω μια μεγάλη ιστορία και θα το κάνω, αλλά δεν ξέρω πότε θα βρω το κουράγιο, είναι πολλή δουλειά»!

Δείτε μερικές ιστορίες όπώς τις αποτύπωσε η Σοφία στο χαρτί αφού τις απελευθέρωσε με τη φαντασία της και έντυσε με χρώματα