Στέλιος Καλαϊτζής: Το σκοτάδι του καθενός ορίζεται από το φως των άλλων

Ο Στέλιος Καλαϊτζής σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί σε μια από τις πιο καθηλωτικές παραστάσεις που παίζονται αυτή την στιγμή στην Αθήνα. Ο λόγος για τα 94 ΜΙΛΙΑ που έχει γράψει η Ελένη Γιασσά και έχει ανέβει στο θέατρο VAULT.

Συνέντευξη στον Λευτέρη Χ. Θεοδωρακόπουλο για το Πινάκιο

Ο ίδιος μιλώντας στο Πινάκιο κάνει λόγο για τα μηνύματα που εκπέμπει η παράσταση που κινούνται σε έναν άξονα ανθρωποκεντρικό ενώ παράλληλα επισημαίνει πως οι εμμονές ξεπερνιούνται όταν ανακαλύψουμε το «εγώ» μας.

Τέλος, μιλά για τα επόμενα σχέδια του και για την Τέχνη του.

Σκηνοθετείτε και πρωταγωνιστείτε στο έργο 94 Μίλια.. Πείτε μας δύο λόγια για την πλοκή του έργου;

«Η Μελίνα πηγαίνει για διακοπές στο εξοχικό της. Πρώτη φορά μετά το θάνατο της μητέρας της. Θα συναντήσει εκει τον παιδικό της έρωτα τον Χάρη, ο οποίος έχει επιστρέψει από το Λονδίνο μετά το τέλος των σπουδών του στην ψυχολογία. Αυτοε καταλαβαίνοντας το πόσο ευάλωτη είναι πια η Μελίνα, θα παίξει με το μυαλό της και θα την  χειριστεί εκγεφαλικά χωρίς να της προσφέρει το είδος αγάπης που εκείνη ζητάει. Ακολουθεί ένα ξέσπασμα διαστροφών και υποταγής, από το οποίο η ίδια δε θα μπορεί να ξεφύγει. Ένα παιχνίδι που θα φτάσει στα άκρα ξεδιπλώνεται στην πορεία. Δύο ακόμα προσωπα του έργου , ένα φανταστικό και ένα πραγματικό , (Αγγελική -Νίκος) θα εμβαθύνουν στην συναισθηματική ροή και πλοκή του έργου».

Πρόκειται για ένα έργο καθηλωτικό (καθ’ ομολογία όσων το έχουν δει). Με ποιους τρόπους κρατάτε συνέχεια τον θεατή σε εγρήγορση;

«Ο θεατής κρατιέται σε εγρήγορση  με την δική του αντίληψη και ταύτιση. Σκηνοθετικά προσπάθησα να δώσω σε κάθε στιγμή την αλήθεια των χαρακτήρων. Χρησιμοποιώντας ατμοσφαιρικά  το σκηνικό -φωτισμό και την υποκριτική των ηθοποιών . Κι αν λοιπόν συμβαίνει και τυγχάνει αυτή η συνεχόμενη εγρήγορση του κοινού , οφείλεται σε αυτό . Κυρίως στην υποκριτική των ηθοποιών , μέσα στην σύβαση στην οποία αποφασίσαμε να κινηθούμε . Κι εδώ θέλω να σταθώ λίγο στους υπέροχους και ταλαντούχους συναδέλφους μου . Λία Τσάνα , Μυριέλλα Κουρεντή και Πάνο Τοψίδη.  Γιατί με εμπιστεύτηκαν σε αυτό το κομμάτι. Τους κούρασα στην αρχή το ξέρω , αλλά με πείσμα καταφέραμε να υπάρχουμε στο έργο με ίδιες ποιότητες και να παίζουμε όλοι μέσα σε αυτές».

Ο ρόλος που υποδύεστε πόσο κοντά είναι στην ελληνική κοινωνία;

«Πολύ. Συζητάμε για ένα νεοελληνικό σύγχρονο έργο. Ρεαλιστικό.  Οι χαρακτήρες που αποτύπωσε η Ελένη Γιασσά στο 94 ΜΙΛΙΑ είναι άνθρωποι της διπλανής πόρτας. Μπορεί να τους βρεις αυτούσιους ή με παραλλαγές τους . Σίγουρα υπάρχουν στιγμές που θα ταυτιστεί κάποιος με τον κάθε ήρωα του έργου . Κι όχι απαραιτήτως στην διαδρομή τους μέσα στο έργο. Αλλά σε στιγμές τους. Την μια στιγμή θα ταυτιστείς με την οξύτητα του Χάρη και την επόμενη με τον ρομαντισμό και την ισχυρή θέληση της Μελίνας ή την αφοσίωση του Νίκου.

Ο Χάρης είναι ένας «σκοτεινός» τύπος;

 Το σκοτάδι του καθενός ορίζεται από το φως των άλλων . Όποτε αντικειμενικά όλοι είμαστε σκοτεινοί για κάποιους. Σίγουρα στην παράσταση σκηνοθετικά και υποκριτικά έχω παίξει με αυτό το σκοτεινό στοιχείο του χαρακτήρα. Είτε τονίζοντας το , είτε «φωτίζοντας» τους υπόλοιπους περισσότερο. Είναι ένας άνθρωπος που βρίσκει και κάνει , οχι κάποιος που απλώς κάνει από ψυχική ή πνευματική ανάγκη. Μπορεί να μην συνέβαινε τίποτα αν δεν υπήρχε  αυτή η συνάντηση την συγκεκριμένη χρονική στιγμή».

Η Μελίνα του ζητά να ανακαλύψει το όρια της…εκείνος τα ξεπερνά όμως. Ποια είναι τα «σύνορα» του σεβασμού προς τον άλλον άνθρωπο κατά την άποψη σας;

«Δεν νομίζω ότι τα όρια τα ξεπερνά μόνος του . Μαζί πορεύονται σε αυτό. Δεν τον σταματάει. Όσο περισσότερο του δίνει τόσο περισσότερο ζητάει. Κι αυτό  πιστεύω ισχύει και γενικότερα στις σχέσεις των ανθρώπων.  Όταν προσπαθείς να ανακαλύψεις όρια  δεν μπορείς να τα ξεπεράσεις γιατί δεν ξέρεις ποια είναι . Δεν υπάρχουν ως αντικείμενο σκοπού ή στόχου. Ίσως το καταλαβαίνουμε αργότερα. Αφού ξεπεραστούν . Αλλά δεν μπορούμε να χρεώνουμε ούτε στον εαυτό μας ούτε στους άλλους κάτι το οποίο δεν υφίσταται ως όριο από την αρχή».

Το μήνυμα που περνάτε είναι ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν να αλλάξουν εύκολα ακόμη και αν το προσπαθήσουν πολύ…; 

«Όχι . Δεν πιστεύω πως το μήνυμα που μπορεί να περάσει ένα θεατρικό έργο ή μια παράσταση μπορεί να είναι τόσο καθαρό κι αντικειμενικό. Ο κάθε θεατής με την δική του αντίληψη και φάση ζωής του θα πάρει κάτι διαφορετικό. Σίγουρα κάποιος θα δεχτεί αυτό που αναφέρθηκε. Ότι δεν αλλάζουμε. Σίγουρα από την άλλη κάποιος  βλέποντας την τελική  απόφαση της  Μελίνας θα δεχτεί ως μήνυμα το γεγονός ότι αλλάζουμε , παίρνοντας αποφάσεις για εμάς κι όχι για τους άλλους πια . Θα μείνω σε μία φράση του έργου η οποία από μόνη της νομίζω υποδηλώνει την πληθώρα διαφορετικών σκέψεων . '' ...αν έχω μια ευκαιρία να πνιγώ , τότε σίγουρα έχω και μια ευκαιρία για να ζήσω''».

Τελικά είμαστε δέσμιοι των εμμονών μας;

«Η προσωπική μου άποψη είναι πως .. ναι ... Είμαστε. Θέλει τεράστια δύναμη και κατανόηση του «εγώ»  μας για να αποδεσμευτούμε. Υπάρχουν άνθρωποι που το κάνουν , τους έχω βιώσει εμπειρικά και τους βγάζω το καπέλο. Εγώ δεν είμαι από αυτούς , ακόμα τουλάχιστον».

Τα κουτιά που αλλάζουν οι θέσεις τους επί της σκηνής συμβολίζουν τον ψυχισμό των πρωταγωνιστών;

«Τα κουτιά ... οι κύβοι όπως τους λέω εγώ  σκοπό έχουν να ακολουθήσουν την συναισθηματική ροή της Μελίνας. Όταν καταλήξαμε με τον Γιώργο Λυντζέρη στο σκηνικό μας , ξέραμε ότι θα είναι μια σπαζοκεφαλιά στην αρχή. Δεν ήθελα να κρατήσω τον ρεαλισμό του χώρου στο κείμενο της Ελένης. Της το πρότεινα και συμφωνήσαμε όταν μου έκανε την ανάθεση. Κι αυτό το παζλ άρχισε να λύνεται κατά την διάρκεια των προβών. Όλα περνάνε αυτομάτως για μένα την θέση τους . Δυνάμωνε και έδινε ατμόσφαιρες το εν μέρη σουρεαλιστικό σκηνικό στην ρεαλιστική πλοκή του έργου. Ακολουθώντας κυρίως τον βασικό χαρακτήρα σκοπό έχει να εμβαθύνει συναισθηματικά στο τι συμβαίνει σε αυτόν».

Ποιο είναι το σημείο κορύφωσης του έργου;

«Αυτό δεν μπορώ να στο απαντήσω.  Θα προδώσω ένα σημαντικό κομμάτι του έργου και της παράστασης. Μπορώ να σου πω όμως , ό,τι κάθε έργο ή παράσταση έχει πολλά σημεία κορύφωσης κι είναι δύσκολο συνήθως να διαλέξεις ένα από αυτά. Κάθε σκηνή έχει το δικό της , κάθε χαρακτήρας το δικό του . Και σίγουρα κάθε θεατής θα επιλέξει κάτι διαφορετικό».

Τέλος, ποια είναι τα επόμενα σχέδια σας;

«Συνεχίζουμε με τα 94 ΜΙΛΙΑ μέχρι να κλείσει αυτός ο κύκλος παραστάσεων. Ετοιμαζόμαστε  για την 2η χρονιά με την παραστάση The Curing Room στην οποία παίζω , σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Καρατζια. Μία παράσταση που γνώρισε τρομερή επιτυχία πέρυσι και είμαι πολύ χαρούμενος που είμαι μέρος αυτής. Συντόμως θα ξεκινήσω σκηνοθεσία σε ένα ακόμα νεοελληνικό έργο του Παναγιώτη Μπαρμπαγιάννη , και για δεύτερη χρονιά θα ειμαι στο φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους του Πειραιά, ως φίλος πάνω από ολα αυτής της προσπάθειας και ως ένας από τους ανθρώπους που το τρέχουν» . 

Δείτε επίσης: Ελένη Γιασσά: Να κυνηγάμε τα«θέλω» μας και να τα μοιραζόμαστε