AΡΗΣ: Ο κομήτης που προσγειώθηκε Θεσσαλονίκη και έγινε Αυτοκράτορας

Η Aυτοκρατορία του, οι διεθνείς του διακρίσεις, οι μισητοί εχθροί και η λαμπρή ιστορία του εμπνέουν σεβασμό αλλά και ρίγη

Ένας κομήτης διαφορετικός από τους άλλους, καθώς η ύφη του έμοιαζε με πορτοκαλί μπάλα με σπυριά, προσέκρουσε στη Θεσσαλονίκη πριν από τριάντα χρόνια και σήμανε την αλλαγή εποχής στο μπάσκετ, από την αφάνεια όπου βρισκόταν το έφερε στο θρόνο του Αυτοκράτορα.

Ο Άρης ήταν αυτός που ξετύλιξε το κουβάρι του ελληνικού μπάσκετ και το ύφανε με χρυσή κλωστή με αποτέλεσμα αυτό να γίνει το εθνικό μας σπορ και να μας χαρίσει συγκινήσεις που κανείς δεν είχε δει ούτε στο πιο απόκρυφο όνειρο του.

Ευρωπαϊκές διακρίσεις, ρεκόρ να σπάει το ένα με το άλλο, θέαμα βγαλμένο από τον κόσμο του NBA, τακτικές στα πινακάκια που φαίνονταν σπαζοκεφαλιές εφαρμόζονταν στα παρκέ και προκαλούσαν το  ντελίριο των οπαδών στις κερκίδες.

Ο Άρης αγαπήθηκε πολύ από τους φίλους του μπάσκετ, έκανε εχθρούς ισχυρούς, αλλά κέρδισε το σεβασμό όλων.

Όσοι μιλάνε για μπάσκετ και θεωρούνται γνώστες του αντικειμένου και αναφέρονται στον Άρη μιλάνε για τον Αυτοκράτορα που έβαλε στέρεες βάσεις για ένα λαμπρό οικοδόμημα που έμελε να εξελιχθεί σε Κολοσσιαίο.

Ας ξετυλίξουμε καρέ-καρέ την ιστορία του Άρη, με την βοήθεια των ανθρώπων του και με στοιχείο από το www.arisbc.gr

 Η γέννηση του το  1922

Οκτώ χρόνια μετά την ίδρυση του Α.Σ. Άρης Θεσσαλονίκης, γεννήθηκε το τμήμα καλαθόσφαιρας του συλλόγου, που από την πρώτη στιγμή έδειξε την στόφα του πρωταθλητή, κατακτώντας πέντε συνεχόμενους τίτλους στο νεοσύστατο Πρωτάθλημα Θεσσαλονίκης, μεταξύ 1925 και 1930.

Το άθλημα ήταν ακόμα νέο στην Ελλάδα, όπου είχε έρθει μόλις τρία χρόνια νωρίτερα, το 1919, από τη Χ.Α.Ν.Θ..
Οι ομάδες μοιράζονταν ένα ανοικτό στάδιο και οι πρώτοι επίσημοι αγώνες έγιναν το Νοέμβριο του 1925, με την καθιέρωση του Πρωταθλήματος Θεσσαλονίκης, που βρήκε θριαμβευτή τον Άρη με πέντε νίκες σε ισάριθμους αγώνες κόντρα στη Χ.Α.Ν.Θ., τον Ηρακλή, την Α.Ε.Κ., τον Β.Α.Ο. και την εβραϊκή Ακοάχ. Το ίδιο σκηνικό επαναλήφθηκε και την επόμενη χρονιά, αφού οι «κίτρινοι» υπερασπίστηκαν τα κεκτημένα κερδίζοντας όλους τους αντιπάλους τους (14-12 τον Π.Α.Ο.Κ., 15-4 τον Ηρακλή, 20-14 τη Χ.Α.Ν.Θ. και 20-8 την Α.Ε.Κ.), αλλά και στις περιόδους που ακολούθησαν: Ο Άρης ήταν ο απόλυτος κυρίαρχος στο μπάσκετ της Θεσσαλονίκης και κατακτούσε τους τίτλους δίχως ήττα, φτάνοντας μάλιστα σε ορισμένα εξωπραγματικά σκορ. Στις 9 Φεβρουαρίου 1930, στην πορεία του προς τον πέμπτο διαδοχικό τίτλο, διέλυσε τον Ηρακλή με 93-7, ενώ ένα μήνα αργότερα (12 Μαρτίου 1930) θριάμβευσε επί του Π.Α.Ο.Κ. με 51-12.

Το 1930 το πρώτο Πρωτάθλημα

Το 1930 το πρώτο πρωτάθλημα του Άρη

Ήδη από την περίοδο 1927-1928, είχε ξεκινήσει να διεξάγεται το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα, μεταξύ των κορυφαίων συλλόγων Θεσσαλονίκης, Αθήνας και Πειραιά, με συνέπεια η φήμη του Άρη να εξαπλωθεί.
Στην παρθενική συμμετοχή του στο θεσμό τερμάτισε στην τρίτη θέση, για να αναδειχθεί πρωταθλητής Ελλάδας για πρώτη φορά στις 23 Απριλίου 1930 νικώντας στον τελικό με 32-22 τη Χ.Α.Ν.Θ., στο γήπεδο της οποίας φιλοξενήθηκε η διοργάνωση. Προηγουμένως, οι «κίτρινοι» είχαν κερδίσει διαδοχικά τη Νήαρ Ήστ με 43-23 και τον Πανιώνιο με 64-27. Παίκτες εκείνης της ομάδας, η οποία αγωνιζόταν χωρίς προπονητή, ήταν οι Αχιλλέους, Δανελιάν, Δημούδης, Ζωγράφος, Ιασωνίδης, Καρατζάς, Μπενλιάν, Παπαφωτίου, ενώ πρόεδρος ήταν ο Γιάννης Αγγέλου.

Οι πρώτες διεθνείς διακρίσεις

Ο Φαίδων Ματθαίου, ο «Πατριάρχης» του ελληνικού Μπάσκετ 

Η Ιστορία του Άρη στη μεταπολεμική περίοδο συνδέθηκε άρρηκτα με το όνομα του Φαίδωνα Ματθαίου, ο οποίος υπήρξε ο δημιουργός του ανδρικού και γυναικείου τμήματος μπάσκετ του συλλόγου. Χάρη στην συμβολή του, ο σύλλογος κατάφερε να ισοβαθμήσει δύο φορές στη κορυφή του Πρωταθλήματος Θεσσαλονίκης με τη Χ.Α.Ν.Θ., αλλά ηττήθηκε και τις δύο φορές στη μάχη για την ανάδειξη του πρωταθλητή.

Από τις αρχές της δεκαετίας του ’50, ο Άρης απέκτησε ένα δικό του ανοιχτό γήπεδο μπάσκετ στην οδό Βασιλίσσης Όλγας, όπου βρισκόταν η Λέσχη του συλλόγου μέχρι την περίοδο 1959-60.

Μέσα στην ίδια δεκαετία ήρθαν και οι πρώτες διεθνείς επιτυχίες για τους «κίτρινους», που το 1955 προσκλήθηκαν στο διεθνές τουρνουά του Βιαρέτζιο, στην Ιταλία. Εκεί, έφτασαν μέχρι τον τελικό, χάνοντας από τον Ερυθρό Αστέρα Βελιγραδίου με 48-46, ενώ ο Φαίδων Ματθαίου αναδείχθηκε κορυφαίος σκόρερ, με 129 πόντους σε 4 αγώνες.

Τρία χρόνια αργότερα, το 1958, οι «κίτρινοι» συμμετείχαν και πάλι σε τουρνουά στην Ιταλία, στη Μεσσήνη (6-8 Αυγούστου) και στο Παλέρμο (10-12 Αυγούστου), επιστρέφοντας με τέσσερα κύπελλα στις αποσκευές τους. Την ίδια χρονιά, μάλιστα, κατατρόπωσαν στη Θεσσαλονίκη και την πρωταθλήτρια Γιουγκοσλαβίας, Μπεογκράντσκι, με 61-57. Ο κύκλος των διεθνών θριάμβων εκείνης της ομάδας έκλεισε το 1959, στη Λιέγη του Βελγίου, όπου κατέκτησε τον τίτλο σ’ ένα ακόμα διεθνές τουρνουά, επικρατώντας στον τελικό επί της Αμβέρσας με σκορ 61-45.

Οι «κίτρινοι» πήραν μέρος για πρώτη φορά σε επίσημη ευρωπαϊκή διοργάνωση την περίοδο 1966-67, όταν αγωνίστηκαν στο Κύπελλο Κυπελλούχων ως δευτεραθλητές Ελλάδας, αλλά αποκλείστηκαν από την ισραηλινή Μακάμπι Τελ Αβίβ. Από εκείνη τη σεζόν, ο Άρης απέκτησε ως νέα του έδρα το «Αλεξάνδρειο Αθλητικό Μέλαθρον Θεσσαλονίκης», όπου βρίσκεται μέχρι και σήμερα.

1979- Το σπάσιμο του κατεστημένου

Και το πρωτάθλημα στον "Αυτοκράτορα" 

49 χρόνια έχουν περάσει από το πρώτο Πρωτάθλημα του 1930. Στην Α’ Εθνική Κατηγορία, που έχει θεσπιστεί από το 1964, μονοπωλούν οι αθηναϊκές δυνάμεις, αλλά την περίοδο 1978-79 φτάνει η ώρα να σπάσει το κατεστημένο του Λεκανοπεδίου. Με τον Γιάννη Ιωαννίδη να κάνει το ντεμπούτο του στους πάγκους και με τον Χάρη Παπαγεωργίου να «βομβαρδίζει» τα αντίπαλα καλάθια, ο Άρης παρασύρει τους αντιπάλους του και με την εκπληκτική συγκομιδή 24 νίκες - 2 ήττες (έχασε μόνο από Παναθηναϊκό και Σπόρτιγκ στην Αθήνα) επιστρέφει στην κορυφή. Οι «κίτρινοι» πέτυχαν εκπληκτικές νίκες επί του Ολυμπιακού (στον Πειραιά, ο αγώνας διεκόπη στο 31’ λόγω επεισοδίων των «ερυθρόλευκων» οπαδών με το σκορ 54-58 υπέρ του Άρη, ενώ στο Αλεξάνδρειο επικράτησε 85-82, στο παιχνίδι που ουσιαστικά έκρινε τον τίτλο), επί της Α.Ε.Κ. (82-83 στην Αθήνα και 91-89 στη Θεσσαλονίκη), επί του Π.Α.Ο.Κ. (82-103 και 91-90 στην παράταση), επί του Ηρακλή (66-68 και 91-84), αλλά και επί του Παναθηναϊκού στο Αλεξάνδρειο (63-62).

Το ρόστερ της ομάδας αποτελούσαν οι Αλεξανδρής (αρχηγός), Παπαγεωργίου (πρώτος σκόρερ του Πρωταθλήματος με 38 πόντους κατά μέσο όρο), Χωλόπουλος, Σκόνδρας, Παραμανίδης, Ανανιάδης, Βαμβακούδης, Καλαντίδης, Σπάρταλης, Νάστος, Σπηλιώτης, Βορεάδης, Στυλιανού και Δεγερμεντζής. με προπονητή τον Γιάννη Ιωαννίδη και πρόεδρο τον Απόστολο Γεωργιάδη.

Η επέλαση του Αυτοκράτορα και η έλευση του «Θεού» Γκάλη

Προσγειώθηκε στη Θεσσαλονίκη και απογείωσε το ελληνικό μπάσκετ

Η κατάκτηση του Πρωταθλήματος Ελλάδας του 1979 ήταν ο καταλύτης για τη δημιουργία της «Αυτοκρατορίας» που θα σάρωνε τα πάντα στη δεκαετία του ’80. Λίγους μήνες αργότερα, στη Θεσσαλονίκη φτάνει ένας 23χρονος Ελληνοαμερικανός, παιδί μεταναστών από τη Ρόδο, ο οποίος είχε αναδειχθεί 3ος σκόρερ στο κολεγιακό πρωτάθλημα NCAA. Το όνομά του; Νίκος Γκάλης...

Παρά τις πιέσεις των αθηναϊκών ομάδων, ο Γκάλης υπογράφει στον πρωταθλητή Άρη και στις 31 Οκτωβρίου 1979 παρακολουθεί τη νέα του ομάδα να κερδίζει την σπουδαία Μακάμπι Τελ Αβίβ με 104-103 στην παράταση. Το ελληνικό μπάσκετ γνώρισε τον μεγαλύτερο Έλληνα παίκτη όλων των εποχών στις 2 Δεκεμβρίου 1979, στο νικηφόρο παιχνίδι με τον Ηρακλή (79-78), όπου ο Νίκος Γκάλης πέτυχε 30 πόντους, έχοντας όμως μεγάλο τρακ.

«Οδοστρωτήρας» και πρωταθλητής

Αήττητος με Γκάλη και Γιαννάκη 

Με τον Γιάννη Ιωαννίδη να έχει επιστρέψει στον πάγκο και με τον Γκάλη να είναι πλέον ο μόνιμος πρώτος σκόρερ του Πρωταθλήματος, ο Άρης κατακτά τον τίτλο την σεζόν 1982-83. Διατηρεί το αήττητο στο Αλεξάνδρειο πετυχαίνοντας μεγάλες νίκες επί του Ολυμπιακού (109-88), της Α.Ε.Κ. (91-73), του Παναθηναϊκού (72-70, μπροστά σε 7.000 Αρειανούς, σε ένα παιχνίδι αποφασιστικής σημασίας) και του Π.Α.Ο.Κ. (77-69 στη Λάρισα, λόγω τιμωρίας των «κίτρινων»). Στις 23 Απριλίου 1983, η επιστροφή στην κορυφή γίνεται πραγματικότητα. Το ρόστερ του Άρη εκείνη την περίοδο το αποτελούσαν ο Παραμανίδης (αρχηγός), Γκάλης (πρώτος σκόρερ του πρωταθλήματος), Γεωργιάδης, Δοξάκης, Καραγιώργης, Παπαγεωργίου, Ρωμανίδης, Σκόνδρας, Σταμάτης, Στυλιανού, Τουκμενίδης, Τσαχτάνης, Τσιτάκης, Φιλίππου, Χριστοφάκης, με προπονητή τον Γιάννη Ιωαννίδη και πρόεδρο τον Βαγγέλη Μελισσάρη.

Την επόμενη χρονιά, ο Άρης είναι και πάλι εντυπωσιακός και ολοκληρώνει το Πρωτάθλημα με 24 νίκες και μόλις 2 ήττες, ισοβαθμώντας στην πρώτη θέση με τον Παναθηναϊκό. Ωστόσο, στο ιστορικό μπαράζ της Κέρκυρας χάνει από τους «πράσινους» με 80-76, ενώ γνωρίζει την ήττα και στον τελικό του Κυπέλλου Ελλάδας, με αντίπαλο τον Π.Α.Ο.Κ. (74-70). Την ίδια σεζόν, πάντως, οι «κίτρινοι» κέρδισαν μέσα στο «Γιαντ Ελιάου» τη Μακάμπι Τελ Αβίβ με 75-76, σημειώνοντας μια τεράστια επιτυχία, που όμως δεν είχε αντίκρισμα, αφού στη Θεσσαλονίκη είχαν χάσει με 62-68.

Το πρώτο «νταμπλ» και ο «Δράκος»

 Δίδυμο-φωτιά σαρώνει τα πάντα 

Το καλοκαίρι του 1984, ο Άρης αποκτά από τον Ιωνικό Νικαίας τον δεύτερο παίκτη - θρύλο του ελληνικού μπάσκετ, τον Παναγιώτη Γιαννάκη, έναντι 40 εκατομμυρίων δραχμών. Η ομάδα φτάνει με περίπατο στο πρώτο «νταμπλ» της ιστορίας της. Στο Πρωτάθλημα, οι «κίτρινοι» τελειώνουν την σεζόν με 25 νίκες - 1 ήττα, χάνοντας μόνο από τον Πανιώνιο (84-82 στη δεύτερη παράταση). Κάτι ανάλογο ισχύει και στο Κύπελλο Ελλάδας, όπου ο Άρης συντρίβει στο πέρασμά του κάθε αντίπαλο. Έτσι, στις 9 Μαΐου 1985 κατακτά στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας το πρώτο Κύπελλο, αλλά και το πρώτο «νταμπλ» της ιστορίας του, κερδίζοντας τον Παναθηναϊκό με 86-70, σε μια μαγική βραδιά του Γιαννάκη (8/12 τρίποντα, 37 πόντοι) και του Γκάλη (33), που πέτυχαν μόνοι τους όσους πόντους είχε όλη η αντίπαλη ομάδα μαζί.

Παράλληλα, γίνεται η αφετηρία για τις μεγάλες ευρωπαϊκές πορείες του συλλόγου, αφού οι «κίτρινοι» αποκλείουν στο Κύπελλο Κόρατς ομάδες με ευρωπαϊκή παράδοση, όπως η γιουγκοσλαβική Ζαντάρ, η γαλλική Λε Μαν και η ιταλική Λιβόρνο. Ωστόσο, την παραμονή του ημιτελικού με τη μεγάλη ιταλική Τσαοκρέμ Βαρέζε, ο Γκάλης σπάει το χέρι του και αναγκάζεται να παρακολουθήσει από τον πάγκο το πρώτο παιχνίδι. Παρά την απουσία του, ο Άρης επικρατεί με 80-77 μπροστά σε 6.500 οπαδούς του, με τρίποντο του Γιαννάκη στην εκπνοή, αλλά στη ρεβάνς υποκύπτει με 95-71.

Ευρωπαϊκή πτήση και το πρώτο F4

 Διαδοχικές μεγαλειώδεις νίκες 

Ο Άρης έχει εξελιχθεί πλέον στον απόλυτο κυρίαρχο στην Ελλάδα, κατακτώντας διαδοχικά Πρωταθλήματα, αλλά και Κύπελλα, χωρίς οι φιλοδοξίες του να περιορίζονται πια εντός των συνόρων. Με την προσθήκη του Λευτέρη Σούμποτιτς από την περίοδο 1986-87, οι «κίτρινοι» υποχρεώνουν τη μετέπειτα πρωταθλήτρια Ευρώπης, ιταλική Τρέισερ Μιλάνο, στη βαρύτερη ήττα της ιστορίας της με 98-67 και δείχνουν τις δυνατότητές τους, έστω και αν στον επαναληπτικό οι Ιταλοί υπερκαλύπτουν τη διαφορά και προκρίνονται.

Η επόμενη χρονιά, 1987-88, θα βρει τον Άρη έτοιμο να διεκδικήσει τον ευρωπαϊκό τίτλο. Με δύο αρκετά δύσκολες νίκες επί της ελβετικής Πιγί, προκρίνεται στον όμιλο με τις οκτώ καλύτερες ομάδες του Κυπέλλου Πρωταθλήτριων και δείχνει ότι δεν φοβάται κανέναν αντίπαλο: Θριαμβεύει επί της Μπαρτσελόνα στο «Παλάου Μπλαουγκράνα» με 88-89 έπειτα από εκπληκτική εμφάνιση του Γκάλη (45 πόντοι) και καθοριστικά τρίποντα από Γιαννάκη και Σούμποτιτς στο τελευταίο λεπτό, αναγκάζει την κάτοχο του τίτλου, Τρέισερ Μιλάνο, να υποκλιθεί στο Αλεξάνδρειο με 120-95 (50 πόντους σημείωσε ο Γκάλης και 37 ο Σούμποτιτς με 7 τρίποντα), κερδίζει επίσης τη φιναλίστ της προηγούμενης χρονιάς Μακάμπι Τελ Αβίβ με 93-77, αλλά και την Παρτιζάν Βελιγραδίου με 96-85, στο παιχνίδι που σήμανε την πρόκριση στο Φάιναλ Φορ της Γάνδης.

Οι «κίτρινοι», για χάρη των οποίων το Αλεξάνδρειο γεμίζει ασφυκτικά 4 και 5 ώρες πριν από την έναρξη κάθε αγώνα και που μονοπωλούν το ενδιαφέρον ολόκληρης της Ελλάδας κάθε Πέμπτη, ξεκινούν για το Βέλγιο με πλήθος φιλάθλων και με μεγάλα όνειρα. Στον ημιτελικό του «Φλάντερς Έξπο», όμως, λυγίζουν απέναντι στην Τρέισερ του Μπομπ Μάκαντου με 87-82, έπειτα από ένα δραματικό παιχνίδι. Ακολούθησε δύο μέρες αργότερα ο μικρός τελικός κόντρα στην Παρτιζάν Βελιγραδίου, που επίσης δεν είχε ευτυχή κατάληξη για τον Άρη (105-93). Το πάθος των οπαδών της ομάδας, πάντως, ανάγκασε ακόμα και τον κομισάριο του NBA, Ντέιβιντ Στερν, να εκφράσει το θαυμασμό του.
Δείτε το βίντεο από τον αγώνα του Άρη όταν έριχνε στο καναβάτσο τη Μπαρτσελόνα

ΥΓ1: Θα ακολουθήσει και δεύτερο αφιέρωμα στον Άρη
ΥΓ2:Και στην συνέχεια θα ακολουθήσουν και οι υπόλοιπες ομάδες της Α1 μπάσκετ
ΥΓ3: Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων επιλέχθηκε πρώτος ο Άρης λόγω ιστορίας αλλά και αλφαβητικής σειράς.