Ο Παναγιώτης Γιάκας «χώρεσε» σε ένα κόμικ την Ιστορία της Κρήτης

Και αποδεικνύει την Παγκόσμια Πολιτισμική συνεισφορά της από τα χρόνια που οι άνθρωποι «έπλαθαν» μύθους ως σήμερα

O Παναγιώτης Γιάκας είχε μια απίστευτη ιδέα. «Χαρτογράφησε» την ιστορία της Κρήτης σε ένα κόμικ. Καλαισθήτες εικόνες με συνοχή και με ωραία χρώματα συντελούν σε ένα πανέμορφο ψηφιδωτό γνώσης και φαντασίας με κομμάτια από  τους μακρινούς μύθους έως το σήμερα…

Του Λευτέρη Χ. Θεοδωρακόπουλου για το Πινάκιο 

    

Ο δημιουργός κ. Γιάκας μιλάει στο Πινάκιο για την ιδέα του, τι τον ώθησε σε αυτή, για το πως τα παιδιά αντιδρούν στο ξεφύλλισμα του βιβλίου αλλά και ποιες είναι οι επόμενες κινήσεις του.

Σίγουρα αν η Ιστορία διδασκόταν με τόσο διαδραστικό τρόπο θα την λατρεύαμε όλοι!

Να σημειωθεί πως υπάρχει και η αγγλική έκδοση, μια κίνηση που κάνει την ιστορία της Κρήτης προσιτή σε όλον τον κόσμο.

Κάνατε την κρητική ιστορία κόμικ, πως εμπνευστήκατε αυτή την ιδέα;

«Φτάνοντας στο λιμάνι τού Ηρακλείου, η εικόνα που αντικρίζει κάποιος είναι, αρχικά, ο Κούλες, το φρούριο πάνω στη θάλασσα, έπειτα η σύγχρονη πόλη του Ηρακλείου με τα ενετικά τείχη, πάνω στα οποία βρίσκεται και ο τάφος του Καζαντζάκη· από πίσω ο Γιούχτας, το ιερό βουνό του Δία, στο οποίο σύμφωνα με την παράδοση βρίσκεται και ο τάφος του, και στου οποίου την πλαγιά απλώνεται η πόλη τής Κνωσσού, με όσα σπουδαία αρχαιολογικά αλλά και μυθολογικά στοιχεία κουβαλά στα αναστηλωμένα τείχη της αλλά και στο συλλογικό νου. 

Το γεγονός ότι όλα αυτά τα στοιχεία βρίσκονται στην ίδια εικόνα, μαζί με άλλα πολλά, μα εξίσου σπουδαία ιστορικά αποτυπώματα, μου δημιούργησαν την επιθυμία να αφηγηθώ μια ιστορία στην οποία θα συνυπήρχαν αυτά τα ετερογενή τμήματα από διαφορετικές ιστορικές περιόδους. Αυτή η ιστορία ήταν τελικά η ίδια η ιστορία της Κρήτης, και η μεγάλη της περιπέτεια μέσα στο χρόνο».

Η Κρήτη είναι η αρχή του παγκόσμιου Πολιτισμού;

«Ήδη από την αρχαιότητα ο μινωικός πολιτισμός θεωρούνταν ο πρώτος μεγάλος πολιτισμός της Μεσογείου, όμως ακόμα κι αν νέες ανακαλύψεις ανατρέψουν τα μέχρι τώρα επιστημονικά δεδομένα, ο μινωικός πολιτισμός θα παραμένει εξίσου σημαντικός και μοναδικός, γιατί είναι ο πιο χρωματιστός και ο πιο χαρούμενος απ’ ό,τι άλλο γνωρίζουμε ως τώρα. Σε καμία άλλη περίπτωση δεν συναντάμε τέτοια πληθώρα αναπαραστάσεων με δείγματα παιχνιδιού, λατρείας της γης ή χαράς της ζωής.

Στο αρχαιολογικό μουσείο Ηρακλείου υπάρχει ένα αγγείο, το επονομαζόμενο «Ρυτό των Θεριστών», όπου αναπαριστά μια ομάδα ανδρών καθώς επιστρέφει απ’ το θερισμό. Παίζουν μουσική, είναι χαρούμενοι και γελάνε χαρακτηριστικά. Θεωρώ ότι αυτό είναι ένα πολύ αντιπροσωπευτικό δείγμα τού αυθορμητισμού και τής φρεσκάδας που αποπνέει ο μινωικός πολιτισμός, και αυτή την αίσθηση προσπάθησα να μεταφέρω και στις σελίδες τού βιβλίου». 

 

Ο στόχος σας είναι περισσότεροι μικροί αναγνώστες να μάθουν με εύκολο τρόπο τη συμβολή της Κρήτης στον Παγκόσμιο Πολιτισμό;

«Το στερεότυπο ότι τα κόμικ απευθύνονται αποκλειστικά σε παιδιά είναι κυρίαρχο, κι αυτό διότι με τη βοήθεια της εικόνας είναι ευκολότερα στην κατανόηση και μπορούν παράλληλα να γίνουν προσιτά σε ανεκπαίδευτο -αναγνωστικά- κοινό.

Ο δικός μου στόχος ήταν να διαβαστεί απ’ όλες τις ηλικίες, και χαίρομαι γιατί γνωρίζω ότι οι αναγνώστες τού βιβλίου καλύπτουν το φάσμα όλων των ηλικιών».

Από τον μύθο της Ευρώπης έως την Ελλάδα του 2019 και όλο αυτό εικονογραφημένο…Θεωρείτε πως οι εικόνες «μένουν» πιο εύκολα από ότι οι γραμμές και οι προτάσεις;

«Ήταν σίγουρα δύσκολο να συμπυκνώσεις το πέρασμα αιώνων μέσα σε λίγες σελίδες, όμως η μελέτη της ιστορίας έχει την επαγωγική μέθοδο, που ψάχνει με το «μικροσκόπιο» τις λεπτομέρειες, αλλά έχει και την αναγωγική, που κοιτάζει με το «τηλεσκόπιο» την μεγάλη εικόνα. Το βιβλίο ανήκει στη δεύτερη κατηγορία, όμως και στις δύο περιπτώσεις οι εικόνες μπορούν να λειτουργήσουν βοηθητικά ή επεξηγηματικά. Άλλωστε οι περισσότεροι άνθρωποι χρησιμοποιούν τις εικόνες ως μνημοτεχνικές μεθόδους, παρά τις λέξεις ή τους αριθμούς.

Ακόμα κι έτσι όμως, δεν πρόκειται για ένα ντοκιμαντέρ αλλά για ένα ανάγνωσμα, που σημαίνει ότι κάποιος μπορεί να σταθεί σε μια σελίδα για όσο χρόνο θέλει ή μπορεί και να γυρίσει πίσω στις σελίδες για να ξαναδιαβάσει κάτι».

Αν σας φώναζαν σε σχολείο να παρουσιάσετε το κόμικ σας, πως θα το κάνατε;

«Έχω προσκληθεί από πολλά σχολεία για να παρουσιάσω το συγκεκριμένο κόμικ, τόσο στην Κρήτη όσο και εκτός. Τα κοινά χαρακτηριστικά των παρουσιάσεων ήταν ότι πάντοτε υπήρχε κάποια προβολή από πίσω, η οποία έδειχνε τα σκίτσα του κόμικ, κι ότι με το τέλος κάθε παρουσίασης ακολουθούσε ένα workshop, στο οποίο τα παιδιά καλούνταν να δημιουργήσουν τους δικούς τους ήρωες και να αποτυπώσουν τη δική τους πραγματικότητα».

Σας  «θλίβει» το γεγονός που οι Έλληνες ως λαός έχει μεγάλα ιστορικά κενά μνήμης;

«Τα ιστορικά κενά δημιουργούνται και από αυτούς που θέλουν να αποσιωπήσουν γεγονότα ή να φωτίσουν κάποια άλλα για ίδιον όφελος, με συνέπεια να δημιουργούνται εξογκώματα και λακούβες σ’ ένα ήδη περίπλοκο έδαφος, που είναι η ελληνική ιστορία.

Εξιδανικεύσεις, παραλήψεις, εθελοτυφλίες ή αρνήσεις υπάρχουν πολλές, κι ίσως αυτό που θα έπρεπε να κάνουμε αρχικά, θα ήταν ν’ αποδεχθούμε την ιστορία, το οποίο στη συνέχεια θα βοηθούσε να καλύψουμε πολύ ευκολότερα και τα όποια κενά».

 

Θα μας σκιαγραφήσετε τις ακόλουθες προσωπικότητες

Καζαντζάκης:

«Ένας από τους σπουδαιότερους πνευματικούς ανθρώπους τής σύγχρονης Ελλάδας, με πνευματική αξία που ξεπέρασε κατά πολύ τα στενά σύνορα της χώρας. Πνευματικός πατέρας για πολλούς, ο οποίος δυστυχώς δεν μπόρεσε να διαφύγει τη στενομυαλιά τής χώρας, η οποία προσπάθησε πολύ -και τελικά κατάφερε- να τού στερήσει την παγκόσμια διάκριση ενός βραβείου Νόμπελ». 

Βενιζέλος:

«Όμοια με τον Καζαντζάκη, μεγάλωσε κι αυτός κατά την περίοδο των κρητικών επαναστάσεων, γεγονότων που δεν άφησαν κανέναν απ’ τους δύο ανεπηρέαστους.

Ο Βενιζέλος πήρε στις πλάτες του ένα κράτος, και δια πυρός και σιδήρου, -επί των ημερών του έγιναν πρωτοφανή πράγματα στην ιστορία- κατάφερε να στήσει ένα αστικό κράτος, τη χώρα στην οποία ζούμε μέχρι σήμερα».

Ξυλούρης:

«Είναι ο πρώτος μεγάλος παραδοσιακός τραγουδιστής ο οποίος αναγνωρίστηκε σ’ ένα ευρύ κοινό, ανοίγωντας ένα δρόμο που θ’ ακολουθούσαν πολλοί.

Για την Κρήτη, με την μεγάλη παράδοση λυράρηδων, δεν είναι κάτι τόσο ξεχωριστό, όμως για την υπόλοιπη Ελλάδα παραμένει ένα σύμβολο ελευθερίας, αξιοπρέπειας και υπερηφάνειας».

Ερωτόκριτος:

«Πρόκειται για ένα σπουδαίο, αλλά όχι το μοναδικό δείγμα αξιόλογης ποίησης κατά την περίοδο της Αναγεννησιακής Κρήτης. Παραμένει όμως ο γνωστότερος εκπρόσωπος μιας άνθισης που η τουρκική κατάκτηση δεν επέτρεψε να συνεχιστεί και ευδοκιμήσει».

Σκέφτεστε να  προχωρήσετε και στην έκδοση ανάλογου εντύπου και αν ναι, τι θέμα θα έχει;

«Το κόμικ είναι ένα μέσο που μπορεί να επικοινωνήσει εύκολα και άμεσα ακόμα και δύσκολες ιδέες ή νοήματα. Υπάρχουν αρκετές ιδέες στο τραπέζι, τις οποίες εξετάζουμε για να δούμε το πώς μπορούν ν’ αποτυπωθούν σε κόμικς».

 

Τέλος, πώς μπορεί να προμηθευτεί κάποιος το έντυπο;

«Στην Κρήτη διανέμεται κανονικά στα βιβλιοπωλεία, ενώ για την υπόλοιπη Ελλάδα μπορεί να το παραγγείλει απ’ οποιοδήποτε βιβλιοπωλείο. Επίσης μπορεί να το προμηθευτεί από την αλυσίδα καταστημάτων public, που βρίσκονται σε όλη την Ελλάδα, αλλά και μέσω της ιστοσελίδας cretancomics.gr

Επίσης, να σημειώσω ότι το βιβλίο διατίθεται και σε αγγλική έκδοση, για τους φίλους ή τους επισκέπτες από το εξωτερικό».