Ο εθελοντισμός...μέσα από τα μάτια του 16χρονου Γιώργου

Τι είναι εθελοντισμός; Γιατί πρέπει να είναι κανείς εθελοντής; Πόσοι και ποιοι είναι οι άνθρωποι δίπλα μας που κερδίζουν από τη δική μας εθελοντική πράξη; Ποια είναι τα οφέλη; Πριν λίγες ημέρες στο mail του ΠΙΝΑΚΙΟΥ, έφτασε μια επιστολή από έναν 16χρονο αναγνώστη μας, τον Γιώργο Κρητικό, ο οποίος απαντά σε όλα τα παραπάνω ερωτήματα, αλλά παράλληλα επισημαίνει πως ο εθελοντισμός είναι ο νοητός άξονας ενός κόσμου, πιο ανθρώπινου, χωρίς αδικίες και καθωσπρεπισμούς. Εθελοντισμός σημαίνει ισότητα, καλύτερη δημοκρατία, αλλά δες σας κουράζω άλλο σας καταθέτω την επιστολή αυτούσια, από την οπτική γωνία ενός ανθρώπου που καλείται να λάβει τη σκυτάλη αυτού του τόπου αύριο - μεθαύριο.Χαιρόμαστε απλά που η γενια που έρχεται έχει όραμα μα και αξίες και ιδέες σε στέρεες βάσεις. Συγχαρητήρια στο μικρό Γιώργο και στην οικογένεια του... Ακολουθεί η επιστολή του 16χρονιυ αναγνώστη του ΠΙΝΑΚΙΟΥ

Έτος εθελοντισμού το 2011
Το 2011 έχει ανακηρυχθεί ως έτος εθελοντισμού από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έτσι αισθάνομαι έντονο το χρέος να σας εκφράσω τις ευεργετικές συνέπειες του εθελοντισμού। Τα πλεονεκτήματα που προσφέρει ο εθελοντισμός στο άτομο αλλά και στο κοινωνικό σύνολο μιας χώρας είναι ποικίλα. Ο εθελοντισμός είναι από τα πιο σημαντικά κινήματα, των τελευταίων δεκαετιών, με κύριο χαρακτηριστικό του την προσφορά υπηρεσιών προς το κοινωνικό σύνολο χωρίς κάποιο αντάλλαγμα. Ειδικότερα μέσα από διάφορες μη κυβερνητικές οργανώσεις, που παρεμβαίνουν με στόχο να απαλύνουν τον ανθρώπινο πόνο και να διαμορφώσουν έναν κόσμο καλύτερο, που μπορεί να αγγίξει «Πλατωνική κοινωνία». Παράλληλα πρόκειται για ένα φαινόμενο που αναδεικνύει τον πολιτισμό μιας χώρας καθώς επίσης τη συνοχή και την αλληλουχία μεταξύ των μελών της κοινωνίας εις βάρος των κοινωνικών, θρησκευτικών, φυλετικών και άλλων διακρίσεων. Καλλιεργεί επίσης αρετές όπως η ανιδιοτέλεια, ο σεβασμός και η αλληλεγγύη.

Οι τρεις νοητοί άξονες του εθελοντισμού
Οι μορφές του εθελοντισμού είναι πολλαπλές. Μπορούν όμως να χωριστούν σε τρεις άξονες, την ανθρωπιστική, την κοινωνική αλλά και την περιβαλλοντική δράση. Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά την ανθρωπιστική δράση του εθελοντισμού, μπορεί να πραγματοποιηθεί με διαφορετικούς τρόπους. Κάποιος εθελοντής έχει την δυνατότητα να παρέχει υλικά αγαθά ή χρήματα για την επίλυση αντίξοων συνθηκών που αντιμετωπίζουν οι συνάνθρωποι.

Παραδείγματα τέτοιων καταστάσεων είναι οι καταστροφές που έχει δεχτεί μια χώρα έπειτα από φυσικές καταστροφές όπως μεγάλοι σεισμοί και παλιρροϊκά κύματα. Βέβαια υπάρχουν και καταστροφές που προέρχονται από ανθρώπινο παράγοντα όπως μια πολεμική σύγκρουση. Άλλος τρόπος έκφρασης της ανθρωπιστικής βοήθειας είναι η αποστολή ιατροφαρμακευτικού υλικού ή η παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης από τους εθελοντές. Η περίθαλψη των ανθρώπων που την έχουν ανάγκη, χωρίς όμως να έχουν την οικονομική ευχέρεια είναι μια πολύ σημαντική εθελοντική προσφορά που ξεπερνάει τη δύναμη της ανθρώπινης ψυχής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιων περιπτώσεων αποτελούν οι κάτοικοι των χωρών του Τρίτου κόσμου, στους οποίους πολλές οργανώσεις προσφέρουν βοήθεια σε συνεργασία με εθελοντές που έχουν το πόλο του χορηγού. Επιπρόσθετα, προκειμένου να στηρίξουν άτομα τα οποία έχουν ανάγκη οι εθελοντές μπορούν να συμμετέχουν σε αιμοδοσίες, να γίνουν δωρητές οργάνων, αλλά και να συμμετέχουν σε ομάδες διάσωσης ανθρώπων. Εκτός όμως από ανθρωπιστική δράση, ο εθελοντισμός εκτείνεται και στον τομέα της κοινωνικής δράσης. Πιο συγκεκριμένα, ο υποψήφιος εθελοντής μπορεί να προσφέρει εθελοντική εργασία σε συλλόγους και ιδρύματα που έχουν ως σκοπό την προστασία των παιδιών, την επανένταξη ανθρώπων εξαρτημένων από διάφορες ουσίες, επιβλαβείς για την υγεία τους και αποφυλακισμένων. Επίσης ο εθελοντής προσφέρει πολύτιμη βοήθεια σε άτομα με ειδικές ικανότητες και σε κοινωνικές ομάδες όπως οι ηλικιωμένοι, οι οποίοι χρειάζονται βοήθεια λόγω της εύθραυστης υγείας τους. Τέλος, οι μη κυβερνητικές οργανώσεις στις οποίες συμμετέχουν οι εθελοντές πραγματοποιούν παρεμβάσεις, οι οποίες αποβλέπουν στην καλύτερη ποιότητα ζωής. Παραδείγματος χάρη οι αιτήσεις και οι προτάσεις για τη βελτίωση των συγκοινωνιών, την καθαριότητα της πόλης και την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όσον αφορά την περιβαλλοντική δράση του εθελοντισμού, είναι σημαντική η ανάληψη πρωτοβουλιών από τους πολίτες για την προστασία αλλά και την ευαισθητοποίηση σχετικά με το περιβάλλον. Οι εθελοντές μπορούν να διοργανώσουν ομαδικές αναδασώσεις, καθαρισμούς ακτών, όπως επίσης και να παροτρύνουν τον κόσμο να παρακολουθήσει σεμινάρια σχετικά με την προστασία της χλωρίδας και της πανίδας, τη μεγάλη σημασία της ανακύκλωσης και το κέρδος από την χρήση εναλλακτικών πηγών ενέργειας.

Τα οφέλη των εθελοντών

Όμως εκτός των θετικών συνεπειών που απολαμβάνει αυτός που δέχεται τη δράση του εθελοντισμού, υπαρχουν οφέλη που αποκομίζουν και οι ίδιοι οι εθελοντές. Ειδικότερα, σε επίπεδο γνώσεων ο εθελοντής βρίσκει την ευκαιρία να μάθει καινούργια πράγματα και να διευρύνει τους πνευματικούς του ορίζοντες μέσω της συναναστροφής του με άλλους ανθρώπους. Μάλιστα σε μερικές περιπτώσεις έρχεται σε επαφή με ξένους πολιτισμούς. Επιπλέον υιοθετεί ηθικές αξίες και αρετές τις οποίες οφείλει να έχει κάθε άνθρωπος. Δηλαδή μέσα από την κοινωνική και ανθρωπιστική του δράση ο άνθρωπος και πιο συγκεκριμένα ο εθελοντής γνωρίζει και εκτιμά καλύτερα τις αξίες του σεβασμού, της αγάπης, της αλληλεγγύης, της ανιδιοτέλειας, της συνεργασίας, της συνύπαρξης και της ανθρωπιάς. Επίσης δημιουργεί τα ορθά πρότυπα για τους υπόλοιπους ανθρώπους και ενδέχεται να αναθεωρήσει κάποια άλλα που είχε υιοθετήσει. Σε επίπεδο συναισθημάτων ο εθελοντής νιώθει ολοκληρωμένος συναισθηματικά και ταυτόχρονα συγκινημένος. Είναι σίγουρο πως όταν ένας εθελοντής προκαλεί την χαρά στους ανθρώπους που έχει επιλέξει να στηρίξει, νιώθει και ο ίδιος χαρά και ευχαρίστηση. Σε σχέση με την ανάπτυξη της κοινωνικότητάς του, ο εθελοντής βρίσκει την ευκαιρία να κοινωνικοποιηθεί μέσω του ευεργετικού του έργου, το οποίο αντιμετωπίζεται θετικά από την πλειοψηφία μιας χώρας. Επιπρόσθετα, ο ίδιος μπορεί να κοινωνικοποιηθεί μέσω της συναναστροφής του με ανθρώπους που τον έχουν ανάγκη ή ανθρώπους που μπορούν να τον βοηθήσουν να είναι πιο αποτελεσματικός. Τέλος, όσον αφορά την πολιτική δράση του, εξαιτίας του γεγονότος ότι τώρα πια ο εθελοντισμός αντιμετωπίζεται και ως μια κατ’ ουσία πολιτική πράξη, μαθαίνει να συμμετέχει ενεργά στην εργασία, στην αντιμετώπιση των κοινωνικών προβλημάτων και στα πολιτικά δρώμενα αποκτώντας έτσι την ιδιότητα και τα χαρακτηριστικά του ενεργού πολίτη.

Συνθήκες ζωής

Ο εθελοντισμός έχει μεγάλη προσφορά στους τομείς της κοινωνίας, της οικονομίας και της πολιτικής ζωής μιας χώρας. Πιο αναλυτικά, ο εθελοντισμός βελτιώνει τις συνθήκες ζωής, προωθεί τα δικαιώματα των ευπαθών κοινωνικών ομάδων, βοηθάει στην επανένταξη περιθωριοποιημένων κοινωνικών ομάδων, όπως τα άτομα με ειδικές ικανότητες και αποτρέπει φαινόμενα εκμετάλλευσης της ανθρώπινης ύπαρξης. Να σημειωθεί σε αυτό το σημείο ότι ο εθελοντισμός αποδοκιμάζει τα φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας. Περιορίζει εκδηλώσεις ρατσιστικές, φανατισμού και έξαρσης της βίας. Επίσης αποτελεί αναγκαίο συμπλήρωμα του κοινωνικού κράτους και ακρογωνιαίο λίθο της κοινωνικής συναίνεσης. Σχετικά με την οικονομία μιας χώρας η εθελοντική εργασία παίζει σημαντικό ρόλο γιατί συμβάλλει ενεργά στη μείωση της ανεργίας. Εκτός αυτού βοηθάει άτομα όπως τα άτομα που χρήζουν ειδικής αντιμετώπισης να βγουν από το αδιέξοδο του κοινωνικού αποκλεισμού και να ξαναγίνουν παραγωγικά ούτως ώστε να επανέλθουν στον εργασιακό χώρο και να συμμετέχουν στην ανάπτυξη της οικονομίας. Στην πολιτική ζωή, ο εθελοντισμός ενισχύει τη δημοκρατία, εφόσον μέσω της δραστηριοποίησης των εθελοντών συντελεί στη διαμόρφωση μιας κοινωνίας ενεργών πολιτών και όχι παραιτημένων, παθητικών και εξαρτημένων υπάρξεων. Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν πως ο εθελοντισμός αποτελεί τον πυρήνα της δημοκρατίας. Οι λόγοι πολλοί. Καλλιεργεί το πνεύμα συνεργασίας, την αλληλοκατανόηση και την αλληλεγγύη, αξίες που προάγουν την κοινωνική συνοχή. Επίσης εκπαιδεύει τους νέους σε αξίες όπως η αγωνιστικότητα, η συλλογικότητα και η υπευθυνότητα. Έτσι, αίρει την νοοτροπία του ατομικισμού.

Ο ρόλος των ΜΜΕ

Συνοψίζοντας, η προσφορά του εθελοντισμού είναι πολύ μεγάλη και εκτείνεται σχεδόν σε όλους τους τομείς της καθημερινής ζωής. Ο εθελοντισμός έχει θετικά αποτελέσματα στην οικονομία, την κοινωνική και την πολιτική ζωή μιας χώρας, ενώ παράλληλα προσφέρει πλεονεκτήματα και στους εθελοντές αλλά και στους ανθρώπους που δέχονται την πράξη του εθελοντισμού. Πιστεύω πως ένας καλός τρόπος ενίσχυσης θα ήταν η μεγαλύτερη και συχνότερη προβολή του από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και επίσης οι εθελοντές και οι μη κυβερνητικές οργανώσεις θα μπορούσαν να πραγματοποιήσουν πιο πολλά σεμινάρια σχετικά με τον εθελοντισμό με σκοπό όχι μόνο την ανάδειξη της προσφοράς του, αλλά και την ευαισθητοποίηση μεγαλύτερου κοινού.