Όρια και σχέσεις

Της Βίκυς Κάουλα*

Συνήθως όταν ακούμε τη λέξη σχέσεις η λέξη όρια δεν μας περνάει καν από το μυαλό. Όταν ξεκινάμε μια σχέση, ότι τύπου κι αν είναι αυτή θέλουμε να τα δώσουμε όλα για να πάει καλά. Ξεκινάμε δυναμικά, βάζουμε τα δυνατά μας και δεν μας περνάει καθόλου από το μυαλό ότι ίσως θα ήταν χρήσιμο να βάλουμε κάποια όρια και πλαίσια στη σχέση.

Τα όρια είναι η λεπτή γραμμή που ναι μεν μας διαχωρίζει από τους άλλους αλλά ταυτόχρονα μας επιτρέπει να επικοινωνούμε, να ανταλλάσσουμε απόψεις και ιδέες, να μας γεννιούνται συναισθήματα από τη συναναστροφή μας μαζί τους. Όταν λοιπόν, τοποθετούμε τα κατάλληλα όρια αυτό μας βοηθάει να προστατεύσουμε τον εαυτό μας και την προσωπικότητά μας αλλά την ίδια στιγμή να διατηρούμε με τους σημαντικούς ανθρώπους της ζωής μας, σχέσεις με νόημα και σεβασμό.

Από πολύ μικρή ηλικία μαθαίνουμε για τα όρια από το οικογενειακό πλαίσιο στο οποίο μεγαλώνουμε, από το σχολείο, την κοινωνία στην οποία συμμετέχουμε.

Όταν δεν θέσουμε όρια σε μία σχέση, ερωτική, οικογενειακή, φιλική, επαγγελματική, τότε αργά ή γρήγορα θα αρχίσουν να εμφανίζονται προβλήματα στη σχέση. Εάν δεν τηρήσουμε τα όριά μας και δεν προστατέψουμε το ζωτικό μας χώρο θα ασφυκτιούμε μέσα στη σχέση, θα νιώθουμε ότι πνιγόμαστε και ότι ματαιωνόμαστε, ότι προσπαθώντας να ικανοποιήσουμε τους άλλους ο εαυτός μας έχει πει σε τελευταία μοίρα. Αισθανόμαστε όλο και λιγότερο ικανοί να διεκδικήσουμε αυτό που θέλουμε για τον εαυτό μας, να αρνηθούμε αυτό που δεν επιθυμούμε και δεν συνυπάρχουμε με ίσους όρους.

Γιατί, αλήθεια, δυσκολευόμαστε να τηρήσουμε τα προσωπικά μας όρια; 

Γιατί υποχωρούμε μπροστά στα θέλω των άλλων, παραγκωνίζοντας τον εαυτό μας; Σίγουρα ο τρόπος που μας έχουν διαπαιδαγωγήσει και η αυτοεκτίμησή μας παίζει πολύ σημαντικό ρόλο, καθώς και απόψεις και θέσεις μας για τη ζωή. Θεωρούμε, ίσως, ότι εάν είμαστε καλόβολοι πάντα και συμφωνούμε τότε θα μας αγαπούν περισσότερο, θα μας συμπαθούν και θα μας είμαστε πιο αποδεκτοί. Φοβόμαστε ότι μπορεί να μας εγκαταλείψουν εάν διαφωνήσουμε. Νιώθουμε ότι τα δικά μας θέλω δεν είναι τόσο σημαντικά όσο των άλλων. Πολλές φορές επειδή δεν βάλαμε όρια από την αρχή θεωρούμε ότι πια είναι αργά να τα θέσουμε. Ενδεχομένως δεν ξέρουμε να εκφραστούμε με σαφήνεια και ακρίβεια και μπορεί να μας παρεξηγήσουν ή ακομα και να μην ξέρουμε ακριβώς ποια είναι τα όριά μας.

Το πρώτο βήμα για την αναγνώριση των ορίων μας είναι να καθορίσουμε ποιά είναι τα χαρακτηριστικά που για μας είναι πολύ σημαντικά και αδιαπραγμάτευτα. Ο κάθε άνθρωπος διαφέρει και πρέπει να συνειδητοποιήσει ποια είναι εκείνα τα χαρακτηριστικά που σχηματίζουν τη βαθύτερη ουσία της ύπαρξης του, την ταυτότητά του. 

Όταν έχουμε σαφή εικόνα των ορίων μας επιλέγουμε την κατάλληλη στιγμή για να συζητήσουμε αυτό που μας ενοχλεί. Καλό είναι να αντιμετωπίζουμε κάτι όταν αυτό είναι παρουσιάζεται και μας δίνεται η ευκαιρία και όχι μετά από αμέτρητες υποχωρήσεις, που θα μας έχουν φορτώσει με αρκετό θυμό. Ξεκινάμε με τα πιο σημαντικά για μας. Προσπαθούμε να εξηγήσουμε τι συμβαίνει με τρόπο που να ανταποκρίνεται στη σχέση και τον άνθρωπο με τον οποίο συζητάμε και δεν υψώνουμε τοίχους. Μιλάμε για το τι νιώθουμε εμείς και τι αντίκτυπο βλέπουμε σ’ εμάς και δεν κατηγορούμε την άλλη πλευρά. Υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στο «Δε με σέβεσαι» και στο «Εγώ αισθάνομαι ότι δε με σέβεσαι».

Εάν δούμε και την παραμικρή αλλαγή στη στάση των γύρω μας που δηλώνει σεβασμό στα όρια μας καλό θα είναι να το σχολιάσουμε θετικά. Έτσι επαινούμε την προσπάθεια και η άλλη πλευρά ικανοποιείται αλλά και όταν εκφράσουμε παράπονα θα μας ακούσουν με μεγαλύτερη προσοχή. Σεβόμαστε τα όρια των γύρω μας, δίνοντας το παράδειγμα για το πώς θέλουμε να μας φέρονται.

Είναι βέβαιο ότι συχνά οι ανάγκες, οι ρόλοι και οι προτεραιότητές μας απαιτούν υποχωρήσεις και συμβιβασμούς και πολλές φορές τα όρια πρέπει να είναι ευλύγιστα στην καθημερινότητα. Στην περίπτωση που υποχωρήσουμε εξηγούμε ότι εδώ κάναμε υποχώρηση και τους λόγους για τους οποίους το κάναμε.

*Σύμβουλος Διαπροσωπικών Σχέσεων, Προσωπικής Ανάπτυξης & Ενδυνάμωση - Εκπαιδεύτρια Διαζυγίου-  Life & Business Coach- Τηλ. επικοινωνίας 6936820600