Αργοπορημένος λόγος ή γλωσσική διαταραχή;

Γράφει η  Μαρία Νάκες, λογοθεραπευτρια  του Ψυχοπαιδαγωγικού Κέντρου «ΠΝΟΗ» Χαϊδαρίου  του Κοινωνικού φορέα Κ.Σ.Δ.Ε.Ο «ΕΔΡΑ»

 Η γλωσσική ικανότητα του παιδιού εξελίσσεται με την ηλικία και την πάροδο του χρόνου. Έτσι λοιπόν, μικρό αλλά σημαντικό ποσοστό παιδιών μπορεί να  παρουσιάσει σημαντική καθυστέρηση στην ανάπτυξη των γλωσσικών δεξιοτήτων.  Συνήθως οι γονείς την καθυστέρηση αυτή την αντιμετωπίζουν με το γνωστό «θα διορθωθεί μέχρι να πάει στο σχολείο». Αυτή όμως δεν είναι η κατάλληλη αντιμετώπιση διότι καθώς μεγαλώνοντας αυτή η απλή καθυστέρηση μπορεί να μετατραπεί σε μια μεγαλύτερη δυσκολία στην κατανόηση και έκφραση του λόγου, η οποία μπορεί να συνεχιστεί και στην μετέπειτα ζωή τους. Για παράδειγμα, ένα παιδί ηλικίας  δύο ετών  μπορεί να έχει καλή κατανόηση αλλά η έκφραση του να είναι περιορισμένη, δηλαδή να χρησιμοποιεί  50 λέξεις χωρίς όμως να κάνει συνδυασμούς αυτών των λέξεων. Επομένως τα νήπια, κάτω από την ηλικία των τριών ετών, τα οποία εμφανίζουν μια αργοπορημένη ανάπτυξη του λόγου τους είναι κάποιες φορές δύσκολο να καθοριστεί εάν αυτές είναι ΄΄φυσιολογικές΄΄ διαδικασίες ή αποτελούν χαρακτηριστικά μιας διαταραχής του λόγου.

  Ποια είναι τα χαρακτηριστικά που δείχνουν εάν ένα παιδί θα ξεπεράσει ή όχι μια γλωσσική καθυστέρηση;

Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις στην αναπτυξιακή διαδικασία που επιτρέπουν στους κλινικούς να προβλέψουν εάν ένα παιδί θα ξεπεράσει ή όχι μια γλωσσική διαταραχή. Παιδιά που έχουν πολλές πιθανότητες να ξεπεράσουν μια γλωσσική καθυστέρηση παρουσιάζουν τα εξής χαρακτηριστικά (Shipley & McAfee, 2004: :

-Επικοινωνούν περισσότερο μη λεκτικά

-Πιο υψηλό βαθμό γλωσσικής κατανόησης σε τυποποιημένες μετρήσεις

-Πιο υψηλή αρθρωτική ακρίβεια (μικρότερες αρθρωτικές δυσκολίες)

-Μεγαλύτερη πολυπλοκότητα στις συλλαβικές δομές

-Περισσότερες φωνητικές επινοήσεις

-Τυπικά υποδείγματα λαθών  (φυσιολογικά λάθη)

Τα παιδιά που έχουν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν μια διαρκή γλωσσική διαταραχή στο επίπεδο της έκφρασης, παρουσιάζουν τα εξής χαρακτηριστικά(Shipley & McAfee, 2004: 239):

-Οικογενειακό ιστορικό γλωσσικών διαταραχών

-Περιορισμένες και απλοποιημένες συλλαβικές δομές

-Περιορισμένες φωνητικές επινοήσεις

-Συχνά έλλειψη των αρχικών και τελικών συμφώνων

-Πολλά λάθη στα φωνήεντα

-Μη τυπικά λάθη

-Λιγότερο συμβολικό παιχνίδι

Επομένως εάν παρατηρήσετε κάποιες από τις παραπάνω συμπεριφορές στο παιδί σας θα ήταν χρήσιμο να επισκεφτείτε έναν λογοθεραπευτή για να αξιολογήσει και να εκτιμήσει εάν υπάρχει πράγματι κάποια δυσκολία που χρήζει άμεσης παρέμβασης ή απλά χρειάζεται λίγος χρόνος στο παιδί για να αναπτύξει τον λόγο και την ομιλία του. Σε κάθε περίπτωση πάντως πρέπει να θυμόμαστε πως η έγκαιρη διάγνωση σημαίνει και αποτελεσματικότερη θεραπεία.