Άγγελος Χαριάτης: Χωρίς όνειρα δεν μπορούμε να φτάσουμε πουθενά

Ο Άγγελος Χαριάτης, ο συγγραφέας του βιβλίου "Όταν ξημερώνει" σε μια εφ' όλης της ύλης συνέντευξη στο Πινάκιο

«Η Ιθάκη όλων μας θα έπρεπε να είναι η συνειδητοποίηση του είναι μας»

«Οι άνθρωποι αναζητούν (λανθασμένα) την ευτυχία σ’ αυτά που δεν έχουν»

«Το για «πάντα» είναι η «εφεύρεση» του ανθρώπου για να μετριάσει το άγχος και το φόβο του θανάτου»

Ο Άγγελος Χαριάτης έχει χαρισματικό στυλ γραψίματος, ωστόσο κρατά πολύ χαμηλούς τόνους καθώς διέπεται από το «σύνδρομο του αντί-σταρ».

Είχαμε έρθει σε επαφή στο πλαίσιο μιας συνέντευξης προηγούμενου βιβλίου του (σ.σ Παράπλευρες Απώλειες) και μου είχε προξενήσει εντύπωση ο τρόπος που γράφει…πιο δημοσιογραφικός, πιο ζεστός, πιο άμεσος απ’ ότι συνηθίζεται στα μυθιστορήματα. Πριν λίγους μήνες έκανε ένα μεγάλο βήμα και εξέδωσε το νέο του έργο από έναν μεγάλο εκδοτικό οίκο (εκδόσεις Σιδέρη).

Το όνομα του έργου του «Όταν ξημερώνει» του οποίου ο πρωταγωνιστής είναι ένας μεσήλικας άνδρας ο οποίος πρέπει να στριμώξει στην ζωή του, τους ρόλους του πατέρα, του συζύγου αλλά και του εραστή.

Συνέντευξη στον Λευτέρη Χ. Θεοδωρακόπουλο για το Πινάκιο

Ένας άνδρας που την στιγμή που οι υποχρεώσεις του έχουν πιάσει πικ, περνά από τις συμπληγάδες της ανεργίας. Πως το αντιμετωπίζει όλο αυτό το γεγονός και ταυτόχρονα τίθεται αντιμέτωπος με τα φαντάσματα του παρελθόντος που εισβάλουν με τρόπο επιτακτικό στην ζωή του.

Ένα βιβλίο που εκπέμπει πολλαπλά μηνύματα και ταυτόχρονα σπάει το καθιερωμένο. Και πως το πετυχαίνει αυτό; Βάζοντας κεντρικό ήρωα έναν άνδρα, καθώς παρατηρείται η στάση των μυθιστορημάτων να είναι οι γυναίκες οι ηρωίδες που ξετυλίγουν το κουβάρι της εκάστοτε ιστορίας.

Το «Όταν ξημερώνει» είναι ένα βιβλίο που για τους βιβλιοφάγους είναι απαραίτητο, καθώς η διαφορετική προσέγγιση από την περπατημένη προκαλεί έντονους προβληματισμούς που συνήθως κρύβονται κάτω από το χαλί της καθημερινότητας.

Διαβάστε την συνέντευξη που ακολουθεί:

«Όταν ξημερώνει…», ένα βιβλίο το οποίο έχει διαφορετικά στοιχεία από την κοινή περπατημένη, εννοώ από τα πιο εμπορικά βιβλία. Ωστόσο έχει στοιχεία που το κάνουν έντονα ξεχωριστό. Θέλετε να μας πείτε κάποια απ’ αυτά και γιατί αξίζει κάποιος να το αγοράσει από τα ράφια των βιβλιοπωλείων;

«Το «Όταν ξημερώνει…» είναι μια ιστορία με έντονα πάθη, με εσωτερική πάλη του κεντρικού ήρωα, με οικογενειακές στιγμές, με ακραίες καταστάσεις επιλογών. Είναι επιγραμματικά ένας ανεκπλήρωτος εφηβικός έρωτας με φόντο την απόλυση. Είναι μια ιστορία που θα ψυχαγωγήσει και θα προβληματίσει. Η απόλαυση της ανάγνωσης και ο προβληματισμός είναι ένας καλός λόγος για την αγορά του «Όταν ξημερώνει…».».

Θα μπορούσε ο οποιοσδήποτε άντρας να το διαβάσει άνετα και αν ναι για ποιους λόγους;

«Ασφαλώς. Αν και δεν διακρίνω τους αναγνώστες ανάλογα με το φύλο.

Η γραφή, το βιβλίο, οφείλει να απευθύνεται είτε σε όλους, είτε σε μια μερίδα αναγνωστών (π.χ αστυνομικά μυθιστορήματα).

Είναι γνωστό βέβαια ότι το αναγνωστικό κοινό στην Ελλάδα αποτελείται κυρίως από αναγνώστριες. Ένας άντρας θα μπορούσε να το διαβάσει για ένα και πολύ απλό λόγο. Ο κεντρικός ήρωας θα του φανεί οικείος. Το πιο δύσκολο σημείο της συγγραφής (το στοίχημα του συγγραφέα αν θέλετε) είναι να επιτευχθεί η ταύτιση του αναγνώστη με τον ή τους ήρωες. Και αυτό νομίζω ότι το «Όταν ξημερώνει…» το πετυχαίνει».

Πατέρας, σύζυγος και εραστής: Μια μάχη, ισορροπίες που ανατρέπονται… Λογική ή συναίσθημα επικρατεί;

«Δεν θα σας αποκαλύψω το τέλος του βιβλίου. Τι θα επικρατήσει. Το σίγουρο είναι ότι όλοι μας στη ζωή μας έχουμε ενεργήσει και θα συνεχίσουμε να ενεργούμε (άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο) και με την καρδιά και με τη λογική. Είναι θέμα επιλογής και πόσο μας δικαιώνει ή όχι το τελικό αποτέλεσμα, αν βέβαια υπάρχει αποτέλεσμα. Δεν είναι απαραίτητο οι πράξεις μας να οδηγούν σε ένα αποτέλεσμα το οποίο να μπορεί να μετρηθεί».

«Δεν μου χρειάζονται πια τα όνειρα. Χόρτασα από δαύτα και τίποτα δεν εκπληρώθηκε, τίποτε δεν μου έδωσαν. Μόνο πίκρα και μιζέρια. Καλύτερα χωρίς όνειρα. Πιο ασφαλής χωρίς αυτά». Δεν υπάρχει κίνδυνος όμως όταν αν πάψουμε να ονειρευόμαστε μπορεί να χάσουμε τον στόχο;

«Τα όνειρα και η ελπίδα είναι αυτό που μας κρατά ζωντανούς, Κυριολεκτώ. Αν ήταν όλα από πριν καθορισμένα, χωρίς δικαίωμα επιλογής, χωρίς προσδοκίες, χωρίς όνειρα, χωρίς ελπίδα, η ζωή μας θα ήταν ένα κάτεργο. Μια πορεία χωρίς σκοπό και χωρίς νόημα. Και θα ευχόμασταν να ταξιδέψουμε στο επέκεινα όσο το δυνατόν γρηγορότερα για να ξεφύγουμε από το μαρτύριο. Φυσικά χωρίς όνειρα δεν μπορούμε να φτάσουμε πουθενά. Οφείλουμε, πρώτα από όλα στον ίδιο μας τον εαυτό, να μην πάψουμε να ονειρευόμαστε, να μην πάψουμε να ελπίζουμε. Και να προσπαθούμε να τα εκπληρώσουμε, κάθε ώρα, κάθε στιγμή, για να φτάσουμε στο στόχο. Ένας στόχος που δεν είναι άλλος από την ευτυχία, όπως ορίζει ο καθένας από εμάς την ευτυχία.

«Τις αμοιβές μου κάλλιστα θα μπορούσα να τις χαρακτηρίσω πενιχρές σε σχέση μ’ αυτά που προσφέρω». Τελικά ζούμε στην εποχή των «αφεντικών», όπου κυριαρχεί ο εκβιασμός, κάντο πάνω από τις δυνάμεις σου αλλιώς περιμένουν άλλοι εκατοντάδες για την καρέκλα σου; Αυτό πως μπορεί να σταματήσει;

«Μόνο μέσα από το συλλογικό αγώνα. Δεν λέω ότι θα πρέπει να ακολουθήσουμε την αυτορρύθμιση ή την ταξική δράση και αντίδραση. Αυτά νομίζω ανήκουν στο παρελθόν. Αυτό που βιώνουμε σήμερα δεν είναι φυσιολογικό. Δεν είναι στη φύση του ανθρώπου. Συλλογικός αγώνας για εμένα σημαίνει πρώτα αυτογνωσία, να μάθουμε ποιοι στ’ αλήθεια είμαστε, που θέλουμε να φτάσουμε και ύστερα να προσπαθήσουμε όλοι ειλικρινά να βρούμε τι ακριβώς πήγε λάθος και πως μπορούμε να το διορθώσουμε. Απαιτείται φυσικά ατομική και κοινωνική συνείδηση».

«Κανένας δεν μπορεί να σου εγγυηθεί το για «πάντα»… Είναι μια φράση σουρεαλιστική;

«Ναι. Το για «πάντα» δεν υπάρχει στην ανθρώπινη φύση. Όλα έχουν αρχή και τέλος. Ανήκει σε μια άλλη σφαίρα. Το για «πάντα» είναι η «εφεύρεση» του ανθρώπου για να μετριάσει το άγχος και το φόβο του θανάτου».

Από το «Όταν ξημερώνει», δεν απουσιάζει το μείζον θέμα της ανεργίας. Τελικά ο πρώην πρωθυπουργός τα κατάφερε να υπάρχει ένας να δουλεύει σε κάθε σπίτι; Τελικά η ψυχολογική φθορά της κοινωνίας βασίζεται στην ανεργία;

«Η Ελλάδα συνεχίζει να βρίσκεται σε οικονομική κρίση. Δεν έχω την πρόθεση να ασχοληθώ ούτε με τον πρώην ούτε με τον νυν, ούτε με τον μελλοντικό πρωθυπουργό. Είναι κάτι που δεν με αγγίζει. Η ανεργία έχει εκτιναχθεί στο 26% (αν δεν με απατά η μνήμη μου) και σύμφωνα με τις διεθνείς εκθέσεις θα παραμείνει σε διψήφια νούμερα για πολλά χρόνια. Η ανεργία είναι ένας σοβαρός παράγων για τη ψυχολογική φθορά της κοινωνίας. Αλλά νομίζω το σημερινό πρόβλημα της Ελλάδας δεν είναι η οικονομική κρίση και όλα τα δεινά που φέρνει μαζί της. Στην Ελλάδα υπάρχει κρίση ταυτότητας και αξιών. Δεν ξέρουμε ποιοι είμαστε, δεν ξέρουμε που θέλουμε να φτάσουμε και σε ποιες αξίες να βασιστούμε (αν βέβαια θυμόμαστε ποιες είναι αυτές)».

«Ο ηττημένος μέχρι να υπογράψει την συνθηκολόγηση ελπίζει μέχρι την τελευταία στιγμή πως θα είναι ο νικητής. Αν όχι νικητής, τουλάχιστον όχι ο ηττημένος». Αυτό που αναφέρετε αποτελεί για πολλούς ανθρώπους φιλοσοφία ζωής. Θα μας κάνετε ένα σχόλιο;

«Είναι στη φύση του ανθρώπου να θέλει να είναι νικητής. Η θέληση του ανθρώπου, τα όνειρά του και η προσπάθεια επίτευξης του ακατόρθωτου έκαναν τον άνθρωπο να κυριαρχήσει. Τώρα βέβαια αυτή η κυριαρχία δεν ξέρω στο τέλος αν θα μας βγει σε καλό. Αυτά σχετικά με την έννοια της ήττας και της νίκης. Υπάρχει μια άλλη κατηγορία, εκείνων που δεν θέλουν να μπουν σ’ αυτή τη διαδικασία. Ακολουθούν ένα διαφορετικό τρόπο ζωής. Χωρίς νικητές, χωρίς ηττημένους. Θα τους χαρακτήριζα μετριοπαθείς και κυρίως κατασταλαγμένους. Αυτός άλλωστε είναι και ο δικός μου καθημερινός στόχος. Ούτε νικητής, ούτε ηττημένος».

«Να ανασύρω από τον προσωπικό μου βυθό πράγματα θαμμένα. Να τα βγάλω στην επιφάνεια και να τους δώσω την λάμψη που τους αξίζει», γενικά θάβουμε ως άνθρωποι πράγματα και αναμνήσεις που εκπέμπουν λάμψη στην ζωή μας; Γιατί συμβαίνει αυτό; Τελικά ο χρόνος είναι αμείλικτος;

«Η αλήθεια είναι πως ο χρόνος είναι αμείλικτος και μόνο που υπάρχει, με την έννοια της φθοράς. Όλα κάποτε θα φθαρούν. Βέβαια είναι γεγονός ότι όλα τα λεπτά ή όλες οι ώρες δεν περνάνε με τον ίδιον ακριβώς ρυθμό. Άλλες φορές βασανιστικά αργά και άλλες εξωφρενικά γρήγορα. Η μέτρηση του χρόνου είναι μια εφεύρεση του ανθρώπου για να μπορέσουν να συμβαδίσουν οι κοινωνίες. Η έννοια του χρόνου λοιπόν είναι σχετική.

Όπως και ο εσωτερικός χρόνος. Τι εννοώ με τον εσωτερικό χρόνο: Οι αναμνήσεις αποθηκεύονται με διαφορετικό ρυθμό στον κάθε άνθρωπο.

Κάτι που εγώ θυμάμαι σαν να έγινε πριν ένα λεπτό, άλλος δεν το έχει στο μυαλό του ούτε καν σαν θολή εικόνα. Τώρα αν τον εσωτερικό χρόνο τον εισαγάγουμε στο φρενήρη ρυθμό της σύγχρονης καθημερινότητας, είναι πολύ εύκολο (πιο εύκολο από ότι στο παρελθόν) να θάψουμε πράγματα και καταστάσεις. Και ναι και καταστάσεις και αναμνήσεις που εξέπεμψαν ή θα μπορούσαν να εκπέμψουν λάμψη στη ζωή μας».

«Πάντα πρέπει να υπάρχει μια Ιθάκη», για όλους μας; Εσείς έχετε; Έχετε συναντήσει ανθρώπους που δεν έχουν; Πως τους χαρακτηρίζετε αυτούς;

«Οφείλουμε να έχουμε. Αν και η Ιθάκη όλων μας θα έπρεπε να είναι η συνειδητοποίηση του είναι μας. Αυτός θα έπρεπε να είναι ο στόχος μας. Αυτός είναι και ο δικός μου. Να έρχομαι κάθε μέρα πιο κοντά στον να κατανοήσω τον εαυτό μου. Και στο τέλος, όταν θα έχω φτάσει στην Ιθάκη μου, να έχω ένα αίσθημα πληρότητας. Έχω συναντήσει κατά καιρούς ανθρώπους που δεν έχουν βρει τη δική τους Ιθάκη. Θα τους χαρακτήριζα δυστυχείς».

«Ίσως τελικά η ζωή να μην ήταν τόσο άχρωμη όσο νόμιζα», αναρωτιέται ο ήρωας σας…Όμως όλοι δεν θεωρούμε την ζωή μας άχρωμη μέχρι να μας συμβεί ένα μεγάλο σοκ; Γενικά θεωρείτε πως οι άνθρωποι δεν είναι ευχαριστημένοι με αυτά που έχουν και αναζητούν την ευτυχία σε αυτά που δεν έχουν;

«Θα απαντήσω και πάλι ότι είναι στη φύση του ανθρώπου. Είναι ανικανοποίητος, άπληστος και πολλές φορές χωρίς πυξίδα. Ή με χαλασμένη πυξίδα. Η αλήθεια είναι πως ένα μεγάλο σοκ, η ξαφνική απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου ή ένα ατύχημα ή το άγγιγμα του θανάτου σε κάνουν να συνειδητοποιείς ακόμη περισσότερο τη θνητότητά σου και εν μέρει να σε κάνουν να αναθεωρήσεις, για λίγο ή για το υπόλοιπο του βίου σου. Οι άνθρωποι αναζητούν (λανθασμένα) την ευτυχία σ’ αυτά που δεν έχουν. Αν είναι υλικά αγαθά, δεν θα έπρεπε καν να τα αναζητούν. Καλλίτερα θα πρέπει να αναζητήσουν τη στιγμή που πιάστηκαν κορόιδα από τους διαφημιστές. Τώρα εάν αφορά άυλα αγαθά ένας είναι ο τρόπος να τα αποκτήσουν: Η προσπάθεια του νου.

Εν κατακλείδι νομίζω ότι όλα αρχίζουν και τελειώνουν στην αυτογνωσία. Αν μάθεις τον εαυτό σου, τότε όλα είναι πιο εύκολα».

«Μπορεί το πάθος να νικήσει την λογική; Τι είναι προτιμότερο; Ένα πάθος με λογική ή μια λογική με πάθος», λέει ο ήρωας του βιβλίου… Τι επικρατεί στην αληθινή διάσταση;

«Μάλλον και τα δύο. Η λογική και το πάθος είναι σε μια διαρκή σύγκρουση μέσα μας. Οι επιλογές που κάνουμε βασίζονται πότε στη λογική και πότε στο πάθος. Στην αληθινή διάσταση νομίζω πω είναι ένας συνδυασμός.

Ο Άγγελος και ο Αλέξανδρος είναι το Α και το Ω της ζωής του ήρωα σας;

Τελικά ναι. Είναι η κινητήρια δύναμη που κάνει πιο υποφερτή τη ζωή του ήρωα, ο λόγος για την τελική επιλογή του».

Τέλος, ποια είναι τα επόμενα σχέδια σας, τι περιμένουμε να δούμε από εσάς;

«Αυτή τη στιγμή έχω ολοκληρωμένα οκτώ μυθιστορήματα. Πιστεύω ότι έχει έρθει η ώρα για να εκδοθεί ένα αστυνομικό μυθιστόρημα με στοιχεία επιστημονικής φαντασίας».

Παρουσίαση του βιβλίου

Στις 2 Οκτωβρίου στις 19:30 στον πολυχώρο «ΑΙ ΤΙΟΝ» (Διον. Αρεοπαγίτου & Τζιραίων 8-10, Αθήνα, πλησίον του σταθμού μετρό Ακρόπολη), θα πραγματοποιηθεί η παρουσίαση του βιβλίου του Άγγελου Χαριάτη « Όταν ξημερώνει»

Για το βιβλίο θα μιλήσουν: η φιλόλογος, συγγραφέας Ιωάννα Κουτρολού, ο δημοσιογράφος Λευτέρης Θεοδωρακόπουλος,. Αποσπάσματα από το βιβλίο θα διαβάσει η ηθοποιός Μαίρη Νέγρη. Με την παρουσία σας θα τιμήσετε την εκδήλωσή μας.

Διαγωνισμός

Δύο αναγνώστες του Πινακίου έχουν την δυνατότητα να διεκδικήσουν από ένα αντίτυπο του βιβλίου «Όταν Ξημερώνει» του Άγγελου Χαριάτη που προσφέρουν οι εκδόσεις Σιδέρη. Αυτό που πρέπει να κάνετε είναι αφού κάνετε like στην σελίδα του Πινακίου https://www.facebook.com/pinakio να μας στείλετε τα στοιχεία σας στο pinakio.blog@gmail.com και το mail σας να έχει την ένδειξη «Όταν ξημερώνει»

Ο Διαγωνισμός λήγει στις 30/9/2016 , ενώ την επόμενη ημέρα στην σελίδα του facebook του Πινακίου θα ανακοινωθούν οι νικητές.