Ο Αστυνόμος Αγραφιώτης στη δίνη της κατοχής

Πως μέσω του χάρτινου ήρωα του Πάνου Αμυρά αποκαλύπτονται οι άγνωστες πτυχές των ημερών που «μάτωσαν» την Ελλάδα - Γιατί κάποιοι μέχρι και σήμερα τις θέλουν μακριά από το φως

Συνέντευξη στον Λευτέρη Χ. Θεοδωρακόπουλο για το Πινάκιο 

Ο χάρτινος ήρωας του Πάνου Αμυρά παίρνει ξανά σάρκα και οστά μέσα από τις σελίδες του νέου του βιβλίου «Τα Λύτρα» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Ο αστυνόμος Αγραφιώτης ψάχνει να βρει ισορροπίες την ώρα που γύρω του επικρατεί το χάος.

Μέσα από την περιπέτεια του Αγραφιώτη ο συγγραφέας ξετυλίγει την εποχή της κατοχής στην Ελλάδα.

Μια περίοδος  που στην συνέχεια την διαδέχθηκε ο εμφύλιος, μέρες που μύριζαν μπαρούτι, ιδρώτα και αίμα.

Σε αυτό το περιβάλλον ο αστυνόμος Αγραφιώτης προσπαθεί να αναδείξει αλήθειες που κρύβονται ακόμη και σήμερα.

Διαβάστε την συνέντευξη που ακολουθεί και αναζητήστε το συγκεκριμένο  βιβλίο…

«Τα λύτρα», το δεύτερο σας ιστορικό μυθιστόρημα που διαδραματίζεται την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου πολέμου στην Ελλάδα. Τι σας ώθησε να γράψετε ένα βιβλίο για εκείνη την περίοδο;

«Όλα ξεκίνησαν από την εσωτερική μου ανάγκη να μάθω για το πώς προσπαθούσαν να επιβιώσουν οι Έλληνες την περίοδο της Κατοχής. Όλοι έχουμε ακούσματα από τους προγόνους μας για αυτή τη δραματική εποχή, ήθελα να μάθω περισσότερα. Κατά τη διάρκεια της έρευνας σε ιστορικές πηγές και μαρτυρίες ανακάλυψα πρόσωπα που είναι άγνωστα στο ευρύ κοινό και το ενδιαφέρον μου μετατράπηκε σε συγγραφικό πυρετό».

Ο αστυνόμος Αγραφιώτης προσπαθεί να ισορροπήσει σ' έναν ρημαγμένο κόσμο ομαδικής παραφροσύνης. Αντιμετωπίζει προδότες, αξιωματικούς  των SS και παράλληλα προσπαθεί να λύσει μια υπόθεση απαγωγής. Και μέσα σε όλα κρατά την ηθική του ψηλά. Αποτελεί παράδειγμα ο ήρωας σας για την συνείδηση πολλών;

«Θέλω να πιστεύω ότι ακόμη και στις χειρότερες περιόδου της ιστορίας, όπως εκείνη του ναζισμού, τα ηθικά διλήμματα μεταξύ καλού και κακού έχουν καθαρές απαντήσεις. Ο Αγραφιώτης είναι ένας τραγικός ήρωας. Βρέθηκε στη χειρότερη θέση που μπορούσε να βρεθεί στη μέση του πολέμου και πολέμησε για να μην χάσει όχι μόνο τη ζωή του αλλά κυρίως τη ψυχή του».

«Μετρηθήκαμε όταν άρχισε ο Πόλεμος. Θα μετρηθούμε και όταν τελειώσει. Αλλά στο μεταξύ ας μη μας έχει κάνει λιγότερους η μικροψυχία και ο εύκολος θόρυβος. Γιατί δεν ρίχνει κάτω μόνο το βόλι του πολέμου», πόσο στοχαστικές – και δυστυχώς διαχρονικές οι σκέψεις του Πέτρου Χάρη που αποτυπώθηκαν στην Νέα Εστία.

«Είναι συγκλονιστικό ότι ακόμη σε εκείνες τις μαύρες νύχτες της Κατοχής φωτεινά μυαλά όπως εκείνα του Πέτρου Χάρη έδιναν δύναμη σε όλη την κατεχόμενη Ελλάδα. Ας μην ξεχνάμε ότι ο πνευματικός κόσμος της χώρας, πλην ορισμένων θλιβερών εξαιρέσεων, αντιστάθηκε στον ναζισμό και κράτησε ζωντανή τη φλόγα της ανθρωπιάς και της αντίστασης». 

«Ο «πουλημένος»  και προδότης για όλος Καϊρης έπαιζε κάθε μέρα κορόνα-γράμματα  για να ενισχύσει τον Συμμαχικό αγώνα για την πατρίδα».  Πόσοι ανώνυμοι ήρωες θυσιάστηκαν για την πατρίδα;  Τελικά οφείλεται και σε αυτούς μέρος της νίκης;

«Ο Αλέξανδρος Καΐρης είναι μία κλασική περίπτωση άγνωστου ήρωα. Ένας νέος επιστήμων που λοιδορήθηκε ως πράκτορας των Γερμανών ήταν ένας πατριώτης που προσέφερε τα πάντα για να ενισχύσει τους Συμμάχους στην Ανατολική Μεσόγειο. Δεν λύγισε ούτε στιγμή, δεν κατέδωσε κανέναν, προσέφερε τη ζωή του για το μεγαλείο της πατρίδας». 

«Τα δικά μου λύτρα είναι η λύτρωση». Τι σημαίνει η «λύτρωση» για εσάς;

«Ευτυχώς οι συνθήκες που ζούμε δεν δημιουργούν δεσμά, όπως αυτά που περιγράφονται στα «Λύτρα». Θα έλεγα ότι λύτρωση είναι ο καθημερινός αγώνας για την πρόοδο, ατομικά και συλλογικά».

«Πέθανε ως ηρωίδα έχοντας ζήσει σαν προδότρια», μια αντίθεση έντονη. Τελικά η ζωή ορίζεται από τέτοιες αντιθέσεις;

«Σε ταραγμένους καιρούς όπως εκείνους της Κατοχής η ζωή ήταν συνάρτηση πολλών παραγόντων. Η επιλογή ανάμεσα στο καλό και στο κακό ήταν μία διαρκής εσωτερική αναμέτρηση, κάποιοι λύγισαν, άλλοι σήκωσαν τον «σταυρό του μαρτυρίου» μέχρι τέλους».  

«Η αξιοπρέπεια ακόμη και στον προθάλαμο του θανάτου ήταν πιο ισχυρή από την κτηνωδία». Ο ορισμός του μεγέθους της αξιοπρέπειας;

«Να μην εγκαταλείπεις τα πιστεύω σου, να είσαι συνεπής με τις αρχές σου, να μην παρασύρεσαι από τις δυνάμεις της οπισθοδρόμησης».

Ο Αγραφιώτης δεν μπορούσε να βγάλει από το μυαλό του τη σκέψη ότι κάποτε οι Ναζί θα φύγουν από την Ελλάδα, όμως οι θαυμαστές τους θα μείνουν. Δεν είναι λυπηρό να επιβεβαιώνεται μετά από 75 χρόνια;

«Δυστυχώς ναι. Για αυτό δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ τις θηριωδίες των ναζί και να αποδίδουμε τιμές σε όσους τους αντιμετώπισαν αδιαφορώντας για τη ζωή τους. Οι σύγχρονες δημοκρατίες είναι ισχυρές για να αντιμετωπίσουν τον φασισμό αλλά χρειάζεται επαγρύπνηση από κάθε πολίτη».

«Μικρέ όλοι μας έχουμε καταγωγή (σ.σ αρχαία Ελλάδα). Κάποιοι από Λεωνίδες και κάποιοι Εφιάλτες», τελικά αυτή είναι η ευχή και η κατάρα του λαού μας;

«Ο ηρωισμός και η προδοσία, έχουν σημαδέψει την ιστορία μας για αυτό μνημονεύουμε μαζί με τους Λεωνίδες και τους Εφιάλτες. Έτσι πορευόμαστε ανά τους αιώνες…»

«Γιατί στον πόλεμο κανένα παιδί δεν φταίει». Κι όμως η φρίκη αποτυπώνεται στα μάτια τους…

«Τα παιδιά είναι τα μεγάλα θύματα των πολέμων. Πράγματι η φρίκη αποτυπώνεται στα μάτια τους, σημαδεύει τη ψυχή τους, χαράσσει το μέλλον τους. Όμως σε αυτό το θαύμα της ζωής. είδαμε τα παιδιά της Κατοχής να μεγαλουργούν, να ξεπερνούν τις αγριότητες που είδαν μπροστά τους και να οδηγούν τον κόσμο σε καλύτερες εποχές».

«Ο πόλεμος των οργανώσεων για τον έλεγχο της αντίστασης και της επόμενης ημέρας διευκόλυνε τους Ναζί», αυτή η διαπίστωση του ήρωα σας δείχνει το πόσο με μικροπρέπεια λειτουργούμε;

«Θα έλεγα ότι ο διχασμός που κατέληξε στην τραγωδία του εμφυλίου ήταν η μεγάλη μας πληγή. Αργήσαμε να επουλώσουμε τα τραύματα εκείνης της εποχής και το κόστος ήταν δυσβάστακτο για μία χώρα που αντιστάθηκε στους ναζί, ήταν με το πλευρό των νικητών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και τελικώς βυθίσθηκε στη δίνη του εμφυλίου».

Τέλος, ποια θα είναι η επόμενη αποστολή του Αγραφιώτη; Τι θα του αναθέσετε;

«Συνήθως ο Αγραφιώτης μού αναθέτει αποστολές αλλά μάλλον θα κληθεί να αντιμετωπίσει μία νέα υπόθεση σε μια ακόμη ταραγμένη περίοδο της ιστορίας μας».

Διαγωνισμός

Δύο αναγνώστες του Πινακίου μπορούν να κάνουν δικό τους το βιβλίο  «Λύτρα» του Πάνου Αμυρά που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Διόπτρα» . Αρκεί να κάνουν like στην σελίδα του Πινακίου (εδώ)  και στην συνέχεια κοινοποίηση της ανάρτησης. Ο νικητής θα ανακοινωθεί από την σελίδα του Πινακίου στις 30 Δεκεμβρίου.