Ιωάννα Κουτρολού: Να βγούμε έξω από τις γυάλινες φυλακές μας

Η έννοια της ελευθερίας πρέπει να οικοδομείται από μικρές ηλικίες σε όλους μας… Άλλωστε είναι η βάση της Δημοκρατίας και του Πολιτισμού.

Η Ιωάννα Κουτρολού είναι ένας άνθρωπος που πιστεύει στις νέες γενιές και έχει την πρόθεση να «πλάσει» ιδέες και ιδανικά και να τα μεταδώσει στα παιδιά.

 Αυτός είναι και ο κεντρικός άξονας του παραμυθιού της, «Ο Ωκεανούλης». Ταυτόχρονα εκτός από την ελευθερία μέσα από τις πολύχρωμες σελίδες του βιβλίου υπάρχουν και άλλα αποκωδικοποιημένα μηνύματα όπως η αλληλεγγύη, η ομαδικότητα, ακόμη και η καταπολέμηση του ηλεκτρονικού εθισμού αλλά και του ηλεκτρονικού εκφοβισμού. 

Συνέντευξη στον Λευτέρη Χ. Θεοδωρακόπουλο για το Πινάκιο

Σίγουρα το παραμύθι μπορεί να μεταδώσει μηνύματα και στους γονείς.

 Η Ιωάννα Κουτρολού υποστηρίζει πως «Όταν διαβάζεις ένα βιβλίο στο παιδί, διαπλάθεις σε εκείνο μια καινούργια κοσμοαντίληψη, διευρύνεις τη σκέψη του, τη φαντασία του, του χαρίζεις ένα υπέροχο ταξίδι συναισθημάτων, εικόνων, παραστάσεων… και τι πιο υπέροχο να είσαι δίπλα του σ΄ αυτό το μοναδικό ταξίδι!».Ξεφυλλίστε το βιβλίο της τον «Ωκεανούλη» αφού πρώτα διαβάσετε την συνέντευξη που ακολουθεί…

Από την αρχή κιόλας του βιβλίου σας ο Κωστής ήθελε να βγάλει φωτογραφίες με τους γίγαντες. Τα παιδιά έχουν μπει και στην πραγματικότητα στην λογική των selfies. Μήπως αυτό είναι επικίνδυνο επειδή δεν ζουν αλλά επιδεικνύουν;

« Ο «Ωκεανούλης» είναι ένα παραμύθι που εντάσσεται στη σύγχρονη πραγματικότητα. Αυτό σημαίνει ότι στο βιβλίο παρουσιάζεται η κοινωνική καθημερινότητα με όλα τα στοιχεία που την περιβάλλουν.

Σήμερα η φράση του Ρενέ Ντεκάρτ «σκέφτομαι άρα υπάρχω», έχει αντικατασταθεί από τους νέους με το «γνωστοποιώ άρα υπάρχω. Οι νέοι έχουν εθιστεί σε ένα αγώνα για τα περισσότερα likes αγνοώντας τους κινδύνους που ελλοχεύουν στο διαδίκτυο όπως για παράδειγμα το cyberbulluying - ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός κ.α. Για το λόγο αυτό πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με τις φωτογραφίες που κοινοποιούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και καλό είναι να υπάρχει μέτρο, καθώς είναι πολύ εύκολο να εθιστούν σ΄ αυτή τη τάση και να χάσουν την ουσία της αληθινής ζωής. Ας έχουν στο νου τους ότι η προσδοκία των likes δεν είναι συνώνυμο της ευτυχίας και ούτε σίγουρα της επιτυχίας». 

Όλα τα παιδιά λειτούργησαν ομαδικά για να σώσουν τον Ωκεανούλη. Περνάτε μήνυμα αλληλεγγύης και ομαδικότητας;

«Ένα από τα μηνύματα του βιβλίου είναι και η φιλοσοφία της αλληλεγγύης, της αλληλοβοήθειας, του ομαδικού πνεύματος, που μπορεί να νικήσει τα πάντα στη ζωή. Εξάλλου, η αλληλεγγύη είναι η γνησιότερη μορφή του υπαρκτού Ανθρωπισμού. Μέσω αυτής επικρατεί η ενότητα, η συμπαράσταση, η φιλανθρωπία, η φιλαλληλία, η συνεργασία με τον συνάνθρωπο, διώχνοντας κάθε μορφή διάκρισης, φυλετική, πολιτική, οικονομική κ.α. Και κατ’ επέκταση διαφυλάττει το βασικό νόημα του βιβλίου, την ελευθερία, καθώς κάθε πράξη της γίνεται με γνώμονα την ελεύθερη βούληση του αλληλέγγυου».

Ο Ωκεανούλης στην θάλασσα και όχι στην γυάλα. Η ελευθερία και ο σεβασμός ως προς αυτήν είναι αυτό που εκπέμπει ως αρετή ο Κωστής και η παρέα του;

«Η καρδιά του βιβλίου είναι η προσωπική ελευθερία και ο παλμός της ο σεβασμός ως προς αυτήν. Το βαθύτερο και ουσιαστικό νόημα του «Ωκεανούλη» είναι η αναζήτηση της προσωπικής ελευθερίας, έξω από τις αόρατες γυάλες - φυλακές μας. Το παιδί, ως κύριος αποδέκτης των μηνυμάτων που δέχεται, μπορεί μέσω της παιδικής ιστορίας να απορροφήσει το αίσθημα μιας συνειδητής επιλογής. Και η επιλογή του μαγικού χρυσόψαρου ήταν να ακολουθήσει το δικό του δρόμο, το φυσικό μονοπάτι της ζωής του σπάζοντας τα ξόρκια (δεσμά) της κακιάς μάγισσας και απελευθερωμένος να ζήσει στο φυσικό του περιβάλλον. Πρόκειται για παραλληλισμός γυάλας - με αόρατες ανθρώπινες φυλακές».

Κακιές μάγισσες υπάρχουν και εκτός παιδικών ιστοριών; Και αν ναι πως τις αντιμετωπίζουμε;

«Οι μάγισσες δεν είναι απαραιτήτως κακές. Τα παραμύθια ανέδειξαν σπουδαίες καλές μάγισσες, που λειτουργούσαν ως από μηχανής θεός! Και στην αληθινή ζωή υπάρχουν κακιές συμπεριφορές. Ταλαιπωρημένες ψυχές που φέρουν βαρίδια, πόνο, απαιδευσιά. Τις αντιμετωπίζουμε με αγάπη, με στοργή, κατανόηση και πάντα με το πιο αυθόρμητο χαμόγελο!».

Ο Ωκεανούλης είναι η τρανή απόδειξη τι αποκομίζουν τα παιδιά από την αγάπη που δείχνουν στα ζώα;

«Και για τα παιδιά, αλλά και για εμάς, τα μεγαλύτερα παιδιά, η αγάπη για τα ζώα είναι πανάκεια! Τα παιδιά μέσω της ιστορίας του Ωκεανούλη, αποκομίζουν τη βαθιά φιλία και τον άρρηκτο δέσιμο του ανθρώπου με τα ζώα.  Τη λέξη «πανάκεια» την εννοώ και κυριολεκτικά, καθώς υπάρχουν ορισμένα προγράμματα θεραπείας σοβαρών ασθενειών με τη βοήθεια των ζώων! Συνδράμουν, επίσης, θετικά στα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, καθώς νιώθουν ικανοποίηση όταν μπορούν να τα φροντίσουν. Έτσι, αυτή η ανιδιοτελής αγάπη, η ζεστασιά που εισπράττουν από αυτά, τονώνει τον ψυχικό και συναισθηματικό τους κόσμο κ.α».

Στους δεκάδες παιδικούς τίτλους βιβλίων γιατί παιδιά και γονείς να επιλέξουν τον Ωκεανούλη;

«Γιατί απευθύνεται και στους δύο! Και το μήνυμα του είναι τόσο ξεκάθαρο και ευανάγνωστο, ώστε να γίνεται αντιληπτό από όλες τις ηλικίες. Είναι ένα παραμύθι που αναμιγνύει πραγματικότητα και φαντασία. Ένα παραμύθι που κρύβει ρεαλιστικά μηνύματα και που ξετυλίγονται, μέσω της περιπέτειας του Ωκεανούλη, στον αναγνώστη για μια βαθύτερη κατανόηση του εαυτού (για τα μεγαλύτερα παιδιά) ή για μια απλή γνωριμία του εαυτού μας (για τα μικρότερα)».

Στην εποχή μας πολλά παιδιά θα είναι καθηλωμένα σε υπολογιστές και παιχνιδομηχανές, σας φοβίζει αυτό για το μέλλον;

«Ώρες - ώρες με τρομοκρατεί. Καθηλωμένα παιδιά σήμερα, καθηλωμένοι πολίτες αύριο! Άραγε, τι κοινωνία παράγουμε; Θεωρώ ανησυχητική την ησυχία στα υπνοδωμάτια των παιδιών που είναι απορροφημένα στην οθόνη και δεν την προτιμώ! Παρά ταύτα, αποδεχόμενοι ότι οι υπολογιστές είναι κάτι δεδομένο στη ζωή μας, ως αναγκαίο κακό, αν χρησιμοποιούνται με μετρό και έλεγχο από τους γονείς ίσως μπορούν απλώς να εξυπηρετούν».

Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια είναι η εύκολη λύση για τους γονείς… Όμως το να διαβάσει κανείς στα παιδιά του κάποια ιστορία έχει περισσότερα οφέλη και για τον ίδιο;

«Το δεύτερο, το να διαβάσει κανείς στα παιδιά του κάποια ιστορία, λέγεται ποιοτικός χρόνος. Οι γονείς είναι αυτοί που θα μεταλαμπαδεύσουν στους νέους τα κατάλληλα εφόδια, που θα διαμορφώσουν το χαρακτήρα τους. Και το διάβασμα βιβλίων μπορεί να αξιοποιήσει εποικοδομητικά τις ελεύθερες ώρες του παιδιού, προσφέροντας του πνευματική καλλιέργεια και αξίες που θα το συνοδεύουν σε ολόκληρη τη ζωή. Συνάμα, είναι μια ιερή στιγμή ανάμεσα στο παιδί και στο γονέα. Χτίζεται μια ουσιαστική επαφή, ζεσταίνοντας την καρδιά των παιδιών. Ξέρετε, παλιότερα το διάβασμα ή η εξιστόρηση ενός παραμυθιού αποτελούσε σύμβολο στις οικογένειες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η γιαγιά να διαβάζει παραμύθια στο παιδί και μέσω της ανάγνωσης να συμβάλλει στην ηθική του διαπαιδαγώγηση.

Όταν διαβάζεις ένα βιβλίο στο παιδί, διαπλάθεις σε εκείνο μια καινούργια κοσμοαντίληψη, διευρύνεις τη σκέψη του, τη φαντασία του, του χαρίζεις ένα υπέροχο ταξίδι συναισθημάτων, εικόνων, παραστάσεων… και τι πιο υπέροχο να είσαι δίπλα του σ΄ αυτό το μοναδικό ταξίδι!».

Τα βιβλία έχουν κάτι μαγικό μέσα τους; Και αν ναι, ποιο είναι αυτό;

«Έχουν τη μαγεία να μετουσιώνουν τις σκέψεις σε νοερά πλάσματα.  Έχουν τη μαγεία να ονειρεύεσαι με τα μάτια ανοιχτά και να περιπλανιέσαι σε αλλοτινούς τόπους… Τα βιβλία είναι πλανεύτρες ψυχές που ενσαρκώνονται μέσα από τη πένα… και αυτό από μόνο του αποτελεί… μαγεία!».