Αλεξάνδρα Μητσιάλη: «Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια δεν έχουν την δύναμη να σβήσουν τα παραμύθια»

Η Αλεξάνδρα Μητσιάλη έχει υπάρξει 4 φορές υποψήφια για το Κρατικό Βραβείο Παιδικής Λογοτεχνίας  γεγονός  που την καθιστά πολύτιμη στην λογοτεχνική μας κουλτούρα.

Κάνει σε εμένα προσωπικά την τιμή και στο Πινάκιο να μιλήσει για την σημασία αλλά και την συμβολή του παραμυθιού τόσο στην διαπαιδαγώγηση όσο και στην δομή της φαντασίας του παιδιού. Θαρρεί πως τα παραμύθια δεν μπορούν να «σβήσουν από τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και εξηγεί το γιατί….

Συνέντευξη στον Λευτέρη Χ. Θεοδωρακόπουλο και στο ΠΙΝΑΚΙΟ

Γιατί το παραμύθι είναι σημαντικό για την διαπαιδαγώγηση των παιδιών;

«Είναι σημαντικό, γιατί καταρχάς, μέσα από τις ταυτίσεις με τους ήρωές του, καθώς ο μύθος ξετυλίγεται, τα παιδιά μπορούν να επεξεργαστούν ασυνείδητα τις εμπειρίες και τα συναισθήματά τους τακτοποιώντας μέσα τους ορισμένα εκκρεμή και συχνά επώδυνα ζητήματα και να νιώσουν ανακούφιση και παρηγοριά (παραμύθι=παραμυθία=παρηγοριά).  Το παραμύθι είναι ταυτόχρονα για το παιδί μια γνωριμία με το σύμπαν των ενηλίκων, τις αξίες, τις αντιφάσεις, τις συγκρούσεις, τα προβλήματά του. Οι κόσμοι του καλού και του κακού, όπως τους διαμορφώνει κάθε κοινωνία σε κάθε εποχή, με τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις της, με τον συγκερασμό των κυρίαρχων αντιλήψεων και της λαϊκής σοφίας της, με τις ενοχές και τις ελπίδες της, εμφανίζονται μέσα στο παραμύθι, συγκρούονται μεταξύ τους και καταλήγουν σε μία διευθέτηση από την οποία τα παιδιά μπορούν να βγάλουν  χρήσιμα συμπεράσματα. Ακόμα το παραμύθι είναι πάντοτε ένα δημιουργικό ταξίδι, μια κατασκευή μέσα στο μύθο ενός καινούριου κόσμου, που ανακατασκευάζεται στη φαντασία του παιδιού με σκηνοθέτη το ίδιο. 


Ο κόσμος του παραμυθιού δηλαδή αποκτά μέσα στο μυαλό του παιδιού, συγκεκριμένη σκηνογραφία και πρωταγωνιστές αποκλειστικά δικούς του και σε αυτόν το παιδί δραπετεύει από την πραγματικότητα που το περιβάλλει και ανιχνεύει με τη σκέψη και το συναίσθημα νέες εκδοχές της ζωής, βιώματα, πρόσωπα, αντιλήψεις, ανατροπές, προβλήματα και λύσεις γι’ αυτά. Έτσι το παραμύθι διευρύνει τις δυνατότητες του παιδιού να αντιλαμβάνεται και να κατανοεί διαφορετικές πλευρές του κόσμου και της ζωής, πλουτίζοντας με το πλήθος και την πολυμορφία αυτών των αφηγήσεων τις εγγραφές στη συνείδησή του και συντελώντας στην ωρίμανσή του. Τέλος το παραμύθι είναι γλωσσική διαπαιδαγώγηση, μια καλλιέργεια του γλωσσικού κώδικα, μια μύηση στους κανόνες και τα μυστικά του, που γίνεται αυθόρμητα και αβίαστα και γι’ αυτό πολύ αποτελεσματικά. Το σύγχρονο μάλιστα παραμύθι, διατηρώντας κάποιους από τους κώδικες του παραδοσιακού παραμυθιού αλλά  αξιοποιώντας καινούρια θέματα και τεχνικές, κατορθώνει, όταν είναι ποιοτικό, να καλλιεργεί πολύπλευρα τους μικρούς αναγνώστες, ανοίγοντας νέους δρόμους πνευματικής αναζήτησης και ευαισθητοποίησης».

Ποια είναι η συμβολή του παραμυθιού στην πολιτισμική μας κληρονομιά;

«Το παραμύθι αποτελεί μια καταγραφή της κάθε ιστορικής εποχής στο επίπεδο της τέχνης. Αν η τέχνη είναι ο μεγεθυντικός φακός της πραγματικότητας το παραμύθι, τόσο το παραδοσιακό όσο και το σύγχρονο, το καθένα με το δικό του τρόπο αποτυπώνει πλευρές αυτής της ζωής. Μέσα από το λαϊκό παραμύθι μπορείς να αποπειραθείς μια γνωριμία με το παρελθόν, τους τρόπους και τις συνήθειες των ανθρώπων, τη γλώσσα αυτού του παρελθόντος. Μπορείς να μελετήσεις τους θρησκευτικούς, τους κοινωνικούς, τους ιστορικούς μύθους μιας συγκεκριμένης εποχής και να μεταφέρεις στο σήμερα τα γόνιμα στοιχεία, εκείνα που θα μπορούσαν δηλαδή να μπολιάσουν το σύγχρονο παραμύθι, τόσο ως προς τη γλώσσα όσο τη μυθοπλασία του. Το παραμύθι, επομένως, ως στοιχείο της λαϊκής παράδοσης είναι πολύτιμο για τα μνημονικά ίχνη που περιλαμβάνει και την ελληνική γλώσσα που θεματοφύλακα της έχει αποτελέσει».   

Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια έχουν την δύναμη να σβήσουν τα παραμύθια;

«Δεν μπορώ να πω με σιγουριά αν τα ηλεκτρονικά παιχνίδια έχουν αυτή τη δύναμη. Δεν ξέρω δηλαδή αν την έχουν περισσότερο από τη σύγχρονη κοινωνία των ενηλίκων οι οποίοι όλο και λιγότερο μιλούν μεταξύ τους, όλο και λιγότερο συζητούν με τα παιδιά τους, που είναι πολύ κουρασμένοι ή πολύ ζαλισμένοι οι ίδιοι από κάποια ηλεκτρονική οθόνη για να τους διαβάσουν ή να τους αφηγηθούν το βράδυ μια ιστορία, πριν ο ύπνος τα τυλίξει με το σεντόνι του. 





Νομίζω δηλαδή ότι τα ηλεκτρονικά παιχνίδια καλύπτουν τις πιο πολλές φορές ένα κενό παρά το δημιουργούν. Οι περισσότεροι άνθρωποι ζουν μια κυνηγημένη ζωή στην οποία οι ανθρώπινες σχέσεις μετατρέπονται συχνότατα από χαρά σε καθήκον και υποχρέωση. Χρόνος κατ’ ευφημισμόν μόνο ελεύθερος, χρόνος στην ουσία προέκταση εργασιακών και άλλων επιβεβλημένων δραστηριοτήτων, παππούδες και γιαγιάδες απόντες και γονείς ταλαιπωρημένοι από έναν καθημερινό αγώνα όλο και περισσότερο πενιχρό ως προς τα αποτελέσματά του και αβέβαιο. Τα παραμύθια δημιουργούνταν τα βράδια δίπλα στη φωτιά, όπου όχι μόνο η οικογένεια αλλά και οι φίλοι και οι γείτονες μαζεύονταν για να ξεκουραστούν μέσα στη θαλπωρή μιας συλλογικής εμπειρίας. Το ρόλο αυτό έχει αναλάβει σήμερα η τηλεόραση, ο συλλογικός αφηγητής, η μεγάλος κατασκευαστής «παραμυθιών» και «μύθων» για όλη την οικογένεια, οι αφηγήσεις της οποίας ακούγονται με δυνατή φωνή από το πρωί ως το βράδυ σχεδόν σε κάθε σπίτι. Στο κατόπι της η οθόνη του ηλεκτρονικού υπολογιστή και του κινητού. Πολλά πράγματα μπορεί να σβηστούν κάτω από αυτές τις συνθήκες και όχι μόνο τα παραμύθια. Νομίζω ότι το να διαβάζουν οι γονείς ένα τουλάχιστον παραμύθι κάθε βράδυ για να προϋπαντήσουν τον ύπνο των παιδιών τους,  είναι η ελάχιστη πράξη αντίστασης απέναντι σε ένα τρόπο ζωής που απειλεί να εξαφανίσει τη θαλπωρή της αφήγησης  και να μετατρέψει τις πιο όμορφες σχέσεις σε διαδικασίες διεκπεραίωσης καθημερινών υποχρεώσεων».      

Αλεξάνδρα Μητσιάλη-Σύντομο βιογραφικό

Η Αλεξάνδρα Μητσιάλη γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κέρκυρα. Έχει σπουδάσει Φιλοσοφία, Παιδαγωγική και Ψυχολογία (σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο) στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Από τότε  ζει και εργάζεται ως φιλόλογος σ’ αυτή την πόλη. Επίσης γράφει λογοτεχνία για μικρούς και μεγάλους. Βιβλία της έχουν εκδοθεί από τις εκδόσεις Πατάκη και Παπαδόπουλου. Ήταν υποψήφια για το Κρατικό Βραβείο Παιδικής Λογοτεχνίας το 2009 με το «Αστερόσπιτο» εκδ. Πατάκη 2008 και το 2012 με το βιβλίο «Με λένε Νιλουφέρ» εκδ. Πατάκη 2010. Είναι και πάλι υποψήφια το 2014 με τα βιβλία «Το υπόσχομαι…» εκδ. Πατάκη 2012 και «Η κούκλα που ταξίδευε στον κόσμο» εκδ. Παπαδόπουλος 2012.

                                        

ΘΕΛΩ ΝΑ ΣΑΣ ΠΩ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ- ΜΕ ΛΕΝΕ ΝΙΛΟΥΦΕΡ (υποψήφιο για τα Κρατικά Βραβεία το

2012)- ΤΟ ΥΠΟΣΧΟΜΑΙ (υποψήφιο για τα κρατικά βραβεία το 2014)

                  

Σειρά Χωρίς Σωσίβιο, εκδόσεις Πατάκη 2009-2010-2012

Τρία βιβλία για τη διαφορετικότητα: ο ξένος, ο άλλος,  ο διαφορετικός, όπως εμφανίζονται στη σχολική τάξη και στη ζωή. 

Ο Εμιγκλέ και η Δάφνη, ο Νικόλας και η Άννυ, η Νιλουφέρ μαζί με τις συμμαθήτριες και τους συμμαθητές της είναι οι μικροί ήρωες τριών ιδιαίτερα ευαίσθητων όσο και επίκαιρων ιστοριών.

Η ξενιτιά σε όλες τις μορφές της, η παιδική εργασία, η βία, η ανάγκη του σεβασμού, της αποδοχής και της ένταξης στη ζωή του σχολείου, η αξία της δικαιοσύνης και της ενσυναίσθησης, το δικαίωμα στο όνειρο είναι μερικά από τα θέματα αυτής τη τριλογίας.

Η ΚΟΥΚΛΑ ΠΟΥ ΤΑΞΙΔΕΥΕ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

                             Εκδόσεις Παπαδόπουλος 2012           

Μια κούκλα ταξιδεύει στον κόσμο, από χώρα σε χώρα, από αγκαλιά σε αγκαλιά. Είναι μια κούκλα διαφορετική από τις άλλες. Ίσως είναι τα μάτια της που δεν μπορείς να πεις τι χρώμα ακριβώς είναι, ίσως να είναι η όμορφη χρωματιστή κορδέλα που φοράει στα μαλλιά, ίσως το στόμα της που μισάνοιχτο σαν να θέλει κάτι να σου πει μυστικά… και η καρδιά σου χτυπάει δυνατά.

«Θα σε αγαπώ σαν όλα τα παιδιά του κόσμου μαζί».

     

ΤΟ ΑΠΙΣΤΕΥΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΗΣ ΜΥΡΤΩΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙΚΛΗ

                            Εκδόσεις Πατάκη 2013

Μια σύγχρονη μάγισσα κυκλοφορεί στην πόλη. Δίνει τις πιο παράλογες και άδικες διαταγές. Παρακολουθεί τα πάντα μέσα από ένα γυάλινο, έξυπνο μάτι και βασανίζει όσους την υπηρετούν. Θέλει όλα να της ανήκουν και τραγουδά τα κατορθώματά της σαν ξιπασμένη σταρ. Και βέβαια έχει ανακαλύψει ένα τρόπο να κρατά τους ανθρώπους ζαλισμένους και υπάκουους. Τι θα γίνει, όμως, όταν η Μυρτώ κι ο Περικλής, που κατοικούν σ’ αυτή την πόλη, αποφασίσουν να χτυπήσουν το κακό στη ρίζα του; Τι θα συμβεί όταν πάρουν τη μεγάλη απόφαση να τρυπώσουν στο δάσος μια σκοτεινή νύχτα και με τη βοήθεια των καλών ξωτικών, του Ντικ και της Λώρας, να τα βάλουν με τη μάγισσα και τους δόλιους συνεργάτες της; Πώς θα εφαρμόσουν το απίστευτο σχέδιό τους; 

Φήμες που κυκλοφορούν αδέσποτες στην πόλη λένε ότι οι σύγχρονες μάγισσες δεν φαντάζονται ούτε στα χειρότερα όνειρά τους το σχέδιο της Μυρτώς και του Περικλή.

                       

                         ΘΑ ΣΕ ΣΩΣΩ Ο,ΤΙ ΚΙ ΑΝ ΓΙΝΕΙ

                            Εκδόσεις Παπαδόπουλος 2013

Μια ιστορία σύγχρονου trafficking και σύγχρονης δουλείας. Το αναγκαστικό ταξίδι ενός έφηβου από τη Βουλγαρία στην Ελλάδα προκειμένου να σώσει την αγαπημένη του, που μια αδίστακτη μαφία φέρνει στη χώρα μας, μαζί με άλλα παιδιά, για να τα εκμεταλλευτεί. Ένας αγώνας για την πραγματοποίηση ενός ονείρου, που την ίδια στιγμή είναι αγώνας ενάντια σ’ ένα κόσμο στον οποίο πολλοί άνθρωποι καταδικάζονται να μην έχουν καμιά αξία και  αντιμετωπίζονται σαν εμπορεύματα.  

Διαβάστε επίσης:

Λιάνα Δενεζάκη: Δυστυχώς οι ενήλικες υποτιμούν τα παραμύθια 

«Ο Μαγικός Κόσμος Των Παραμυθιών»

Παρθένα Τσοκτουρίδου: Άτυχα τα σημερινά παιδιά που δεν ακούν σήμερα παραμύθια

Άννη Θεοχάρη: Τα παραμύθια είναι μια κληρονομία γεμάτη μυστήριο

Κέλλυ Αλχανάτη: Τα παραμύθια προσφέρουν την δυνατότητα της εμπειρίας έντονων συναισθημάτων

Νίνα Γαλανοπούλου: Αν σβήσουν τα παραμύθια….