Αποκρούστε τους e-πικινδύνους συνδέσμους

Σηκώστε ασπίδα και προστατεύστε τα παιδιά από παγίδες στο διαδίκτυο

Το ιντερνέτ  είναι… φίλος ή εχθρός;

Της Μαρίας Κώστα Ζώτου – Ειδικής Παιδαγωγού στο Δια…Λόγου Τέχνη

Κλικ…κλικ και έντερ και μπαίνεις σε έναν κόσμο αχανή, που δεν έχει αρχή μέση και τέλος. Βρίσκεσαι στην μέση του εικονικού απείρου και ταξιδεύεις όπου θες μέσα από την οθόνη σου.

Στις μέρες μας το διαδίκτυο έχει εξαπλωθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό και ένα μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού έχει πρόσβαση σ' αυτό.

 

Ένας κόσμος...συνδεδεμένος

Ενδεικτική δε είναι η αποτύπωση στοιχείων από την ΕΛΣΤΑΤ καθώς σύμφωνα με αυτήν:

- Το 60,4% των πολιτών της χώρας (ηλικίας 16-74 ετών) χρησιμοποίησε, το Ά τρίμηνο πέρυσι, ηλεκτρονικό υπολογιστή

-Το 59,9% του πληθυσμού έκανε και χρήση του διαδικτύου.

-Η συντριπτική πλειονότητα των συνδέσεων στο διαδίκτυο από την κατοικία είναι ευρυζωνικές συνδέσεις.

-Η μεγαλύτερη αύξηση (6,8%) καταγράφεται στην περιφέρεια Αττικής και η μικρότερη στην περιφέρεια της Κεντρικής Ελλάδας (1,5%).

-Περισσότεροι από 6 στους 10 άνδρες χρησιμοποιούν το διαδίκτυο, και σχεδόν η ίδια αναλογία εμφανίζεται και στις γυναίκες.

-Περισσότεροι από 9 στους 10 ηλικίας 16-24 ετών χρησιμοποιούν το διαδίκτυο και μόλις 1 στους 10 ηλικίας 65-74 ετών.

-Στους λόγους χρήσης του διαδικτύου, η αναζήτηση πληροφοριών και υπηρεσιών παραμένει, όπως και το 2012, στην κορυφή της λίστας των δραστηριοτήτων που πραγματοποιούνται μέσω διαδικτύου, με ποσοστό 83,4%, ενώ η online ανάγνωση ειδήσεων σε ιστοσελίδες, εφημερίδες και περιοδικά είναι η δεύτερη περισσότερο πραγματοποιούμενη δραστηριότητα, με ποσοστό 77,1%.

- Η μεγαλύτερη αύξηση καταγράφεται στην πώληση αγαθών ή υπηρεσιών μέσω δημοπρασιών με τοποθέτηση διαφήμισης σε ιστοσελίδα όπως το e-Bay (+47,5%), στην πραγματοποίηση κλήσεων ή βιντεοκλήσεων μέσω του διαδικτύου, με χρήση προγραμμάτων όπως το Skype (+14,2%) και στις τραπεζικές συναλλαγές (+7,8%).

-Περίπου 3 στους 10 συνδέονται στο διαδίκτυο εν κινήσει (εκτός κατοικίας και χώρου εργασίας), από φορητή συσκευή.

Οι κίνδυνοι

Το διαδίκτυο είναι χρήσιμο και διασκεδαστικό, όμως αυτό δε σημαίνει ότι δεν ελλοχεύει κινδύνους και παγίδες, ιδιαίτερα για τα μικρά παιδιά, τα οποία το χρησιμοποιούν σε καθημερινή βάση. Μία γενικά αποδεκτή αλήθεια αποτελεί το γεγονός ότι ο υπολογιστής και το διαδίκτυο έχουν κερδίσει τα παιδιά, τα οποία θεωρούνται ότι είναι «διαδικτυωμένα από κούνια». Η σχέση που έχουν αναπτύξει τα παιδιά και οι έφηβοι με το διαδίκτυο είναι τόσο έντονη σε σημείο που να αποτελεί ίσως και το μοναδικό τους ενδιαφέρον.

Οι «αλήθειες» του διαδικτύου

Το διαδίκτυο δεν είναι  άσπρο ή μαύρο αλλά διαθέτει πολλές αποχρώσεις του γκρι, δεν είναι τίποτα άλλο από ένα καθρέφτη του κόσμου μας. Έτσι, όταν το παιδί σας σερφάρει θα μπορούσαμε να πούμε ότι έχει βγει βόλτα μόνο του έξω και θα πρέπει να του δώσουμε τις ανάλογες συμβουλές και οδηγίες, ώστε να είναι σε θέση να προστατεύσει τον εαυτό του από πιθανούς κινδύνους. Όπως λοιπόν εξηγούμε στα παιδιά μας ότι δεν θα πρέπει να εμπιστεύονται έναν άγνωστο στο δρόμο, έτσι θα πρέπει να τα βοηθήσουμε να καταλάβουν πως ότι βλέπουν στο διαδίκτυο δεν είναι αλήθεια.

Ανάπτυξη υγιών σχέσεων με τα παιδιά

Η προστασία των παιδιών από τους κινδύνους του διαδικτύου απαιτεί ειδικό χειρισμό. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό απαραίτητη προϋπόθεση είναι οι καλές σχέσεις που πρέπει να αναπτύξουμε με τα παιδιά.

Όλα μπορούν να αντιμετωπιστούν μέσα από έναν υγιή διάλογο. Αφιερώνουμε λοιπόν χρόνο μαζί με τα παιδιά στον υπολογιστή και εξερευνούμε μαζί διάφορες ιστοσελίδες, προσπαθώντας να τους εξηγήσουμε ότι αυτά που βλέπουν είναι διαφημίσεις ή αληθές περιεχόμενο, ώστε τα παιδιά να αρχίσουν να ξεχωρίζουν εύκολα τη φαντασία από τη πραγματικότητα.

Εγκατάσταση και χρήση λογισμικών φιλτραρίσματος διαδικτυακού περιεχομένου και καλλιέργεια υπεύθυνης διαδικτυακής συμπεριφοράς

Ένας άλλος τρόπος για να προστατεύσουμε τα παιδιά από το  ανεπιθύμητο και επιβλαβές περιεχόμενο του διαδικτύου είναι η εγκατάσταση και χρήση λογισμικών φιλτραρίσματος διαδικτυακού περιεχομένου σε κάθε υπολογιστή τον οποίο χρησιμοποιούν παιδιά. Όμως, κανένα λογισμικό δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη γονική φροντίδα και προστασία. Για αυτό το λόγο μέσα από τη δική μας καθοδήγηση θα πρέπει να καλλιεργήσουμε, να διδάξουμε στα παιδιά μία ασφαλή και υπεύθυνη διαδικτυακή συμπεριφορά αλλά και θέματα ασφαλείας. Τα παιδιά πρέπει να κατανοήσουν ότι οι κανόνες συμπεριφοράς στο διαδίκτυο είναι και στη πραγματική ζωή το ίδιο πράγμα!

Επιφυλακτικότητα απέναντι στους εικονικούς φίλους

Πρέπει να γίνει κατανοητό στα παιδιά ότι δεν πρέπει ποτέ να μοιράζονται προσωπικές πληροφορίες στο διαδίκτυο και ότι ποτέ δεν θα πρέπει να πουν κάτι στον εικονικό κόσμο που δεν θα το έλεγαν σε κάποιον στην πραγματική ζωή, τονίζοντάς τους ότι τα άτομα που γνωρίζουν στο διαδίκτυο δεν είναι πάντα αυτά που λένε καθώς οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν διαδικτυακές ταυτότητες είναι σαν να φορούν μάσκα.

«Επίσκεψη» σε κατάλληλες ιστοσελίδες

Σημαντικό είναι να παρακινούμε τα παιδιά να επισκέπτονται ιστοσελίδες που περιέχουν επιμορφωτικό και ψυχαγωγικό περιεχόμενο σχετικό με την ηλικία τους και τις κλίσεις τους. Επίσης, φροντίζουμε τα παιδιά  να παίζουν κατάλληλα διαδικτυακά παιχνίδια και συμφωνούμε μαζί τους για το ποιες ιστοσελίδες επιτρέπεται να επισκέπτονται και ποιες όχι, εφόσον τις έχουμε ελέγξει εμείς πρώτα. Ακόμη, τονίζουμε στα παιδιά ότι αν παραβιάζουν τους κανόνες συμπεριφοράς ενδέχεται να χάσουν το προνόμιο τους να παίζουν στο διαδίκτυο και τους μαθαίνουμε ότι οι προειδοποιήσεις είναι για να μας προστατεύουν.

Διασταύρωση των πληροφοριών

Συνεχώς πρέπει να συμβουλεύουμε τα παιδιά να είναι επιφυλακτικά με τα όσα διαβάζουν στο διαδίκτυο και με όσα τους λένε άλλοι χρήστες και τα ενθαρρύνουμε να μας ρωτάνε όταν έχουν αμφιβολίες. Καθώς πολλές πληροφορίες ενδέχεται να είναι παραπλανητικές ή λανθασμένες μαθαίνουμε στα παιδιά να διασταυρώνουν το διαδικτυακό περιεχόμενο και με άλλες πηγές, όπως εγκυκλοπαίδειες, βιβλία, εφημερίδες και άλλα μέσα ενημέρωσης.

Προσοχή σε επικίνδυνα links και emails

Οι επικίνδυνοι σύνδεσμοι

Δεν πρέπει να ξεχνάμε να διευκρινίζουμε στα παιδιά να μην κατεβάζουν οτιδήποτε από το διαδίκτυο και να είναι προσεκτικά απέναντι σε επικίνδυνα links και emails που παραλαμβάνουν. 

Πιο συγκεκριμένα, πρέπει να μάθουμε στα παιδιά  να μην κάνουν κλικ σε συνδέσμους  του διαδικτύου που υπάρχουν σε ηλεκτρονικά μηνύματα, διότι ενδέχεται να οδηγούν σε ιστοσελίδες κλοπής προσωπικών δεδομένων ή εγκατάστασης ιών στον υπολογιστή που μπορούν να τον βλάψουν ή να τον καταστρέψουν. 

Είναι προτιμότερο τα παιδιά να πληκτρολογούν τη διεύθυνση της ιστοσελίδας που θέλουν να επισκεφθούν.

Τέλος, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω γίνεται εμφανές ότι διδάσκοντας στα παιδιά πώς να συμπεριφέρονται και να είναι ασφαλή στο διαδίκτυο καλλιεργούμε το κατάλληλο έδαφος για μία υγιή και θετική επαφή με αυτό. Εξάλλου δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι τα σημερινά παιδιά μεγαλώνουν στον φυσικό και εικονικό κόσμο και για αυτό οι γονείς πρέπει να τα διδάξουν και να τα προφυλάξουν κατάλληλα και για τους δύο κόσμους.