Videogames εναντίον παραμυθιών

Μπορούν οι τηλεχεριζόμενοι ήρωες της οθόνης να τα βάλουν με τους χάρτινους;

Παιδικοί συγγραφείς, εικονογράφοι, εκπαιδευτικοί αλλά και δημιουργοί videogames αναλύουν  το φαινόμενο του «gaming»

Του Λευτέρη Χ. Θεοδωρακόπουλου

Αναπολώντας τον χρόνο σίγουρα οι περισσότεροι από εμάς θα θυμόμαστε βραδιές με τον παππού και την γιαγιά να μας αφηγούνται παραμύθια ή φανταστικές ιστορίες δίπλα από το χριστουγεννιάτικο δέντρο.  Στιγμές τόσο έντονες και δυνατές που δεν ξεθώριασαν ποτέ από την μνήμη μας και αναπηδούν τέτοιες ημέρες κάθε χρόνο.

Σήμερα όμως τα παιδιά έχουν κυριευτεί από την δύναμη των video-games σε βαθμό πολλές φορές που υπάρχει και ο κίνδυνος του εθισμού.

Αναμφισβήτητα η εικόνα είναι αυτή που σαγηνεύει τα βλέμματα και την προσοχή αλλά η φαντασία είναι αυτή που χαράζει προσωπικότητες και συνειδήσεις. 

Οι ημέρες αυτές είναι ιδανικές να έρθετε πιο κοντά στα παιδιά σας και να νικήσετε τα ηλεκτρονικά παιχνίδια με «όπλο» τα παραμύθια.

Mιλούν  η παιδική  συγγραφέας Φωτεινή Κωνσταντοπούλου, η επίσης  παιδική συγγραφέας Αργυρώ Μουντάκη, η Πέγκυ Φούρκα Συγγραφέας-Εικονογράφος Παιδικής Λογοτεχνίας, ο  εκπαιδευτικός Ελευθέριος Γείτονας, ο  2D animator Βαγγέλης Καραδήμας, η θεατρολόγος ειδική παιδαγωγός και δημοσιογράφος Νικολέτα Γατζούδη αλλά και ο ηθοποιός Σπύρος Μπιμπίλας ο οποίος έχει κάνει δεκάδες μεταγλωττίσεις κινουμένων σχεδίων σχεδόν 3 δεκαετίες.

Όλοι τους κάνουν λόγο για την μαγική δύναμη των παραμυθιών η οποία κατατροπώνει τους ήρωες που ζουν στις οθόνες και κινούνται από ασύρματους μοχλούς…

Την δική του οπτική παραθέτει ο Γιώργος Θάνος, Creative Director της ομάδας simulacroom ο οποίος «φτιάχνει» videogames.

Το θέμα έχει δημοσιευθεί στην εφημερίδα Καρφί το Σάββατο 22 Δεκεμβρίου 2018

Φωτεινή Κωνσταντοπούλου Στον «επίλογο» αναγνώστες και παίχτες να νιώθουν περισσότερα 

photo (c): Κάρολος Καρύδης 

«Όποιος έχει παίξει βιντεοπαιχνίδια ή όποιος έχει παρακολουθήσει κάποιον να παίζει, αυτό που σίγουρα διακρίνει με ευκολία είναι το επίπεδο της εστίασης που απαιτείται, καθώς και οι ατελείωτες ώρες που ξοδεύει ένας gamer στην αλληλεπίδραση με άλλους.

Τα δύο αυτά δεδομένα με ώθησαν πολλές φορές στο ανοίξω συζήτηση μαζί τους και να δοκιμάσω να παίξω κι εγώ για να διαπιστώσω τα όσα μου ανέφεραν ως θετικά. Το κλειδί είναι ότι τα βιντεοπαιχνίδια είναι απόλυτα προσανατολισμένα προς το στόχο. Καλούν τον παίχτη να πετύχει κάτι. Του κάνουν δύσκολη την επίτευξη και τον αφήνουν να «πάει».  Αυτό αρκεί για να «φάει κόλλημα». Αυτά, λοιπόν, τα στοιχεία σε συνδυασμό με τα φανταχτερά εικαστικά και τους cool χαρακτήρες  κάνουν τις καρδιές των fanboys να κυματίζουν.  

Ο τρόπος σχεδιασμού της περιπέτειας, η έκπληξη ή η απογοήτευση που προσφέρει ο βαθμός δυσκολίας, οι επιπρόσθετες δυνατότητες που ενδεχομένως δίνει ένα βιντεοπαιχνίδι στον χρήστη σε σχέση με άλλα,  αλλά και η δυσκολία επίτευξης του τελικού στόχου, είναι εκείνα που κατά τη γνώμη τους τα διαχωρίζουν σε καλά και κακά.

Έτσι, ως συγγραφέας, και ενώ τα αναθεμάτιζα άρχισα να σκέφτομαι κάπως διαφορετικά. Σκεπτόμενη, μάλιστα, πόσο προσηλωμένα κρατούν τα παιδιά, ιδιαίτερα σήμερα που βαριούνται εύκολα και αποσπάται η προσοχή τους ακόμα πιο εύκολα. Ίσως, λοιπόν, τελικά εμείς οι λάτρεις της λογοτεχνίας δεν είναι ανάγκη να μιλούμε με όρους πυράς για τα βιντεοπαιχνίδια. Όπως, επίσης, θα ήταν και άσκοπο να μπούμε σε μια λογική απαγόρευσης ως γονείς. Η λέξη που μόνο που ταιριάζει είναι η λέξη «μέτρο».

Και αυτό δεν έχει να κάνει με τα βιντεοπαιχνίδια αλλά με την ίδια μας τη ζωή.

Κάτι άλλο ίσως που θα πρέπει να αναλογιστούμε οι συγγραφείς και οι γονείς που επιλέγουν βιβλία είναι οι ίδιες οι ιστορίες τους. Όχι ότι πρέπει η ιστορία να είναι σαν ένα βιντεοπαιχνίδι, αλλά είναι καλό με τους ήρωες, τις εικόνες και την πλοκή να ενεργοποιούμε τις συνάψεις στον εγκέφαλο των παιδιών και να κρατάμε ενεργό το ενδιαφέρον τους.

Η οικοδόμηση σκηνών ώστε ο αναγνώστης να ενδιαφέρεται όλο και περισσότερο είναι μια λεπτή πράξη εξισορρόπησης. Αν είναι πολύ εύκολο και προβλέψιμο, τα παιδιά θα βαρεθούν. Εάν είναι πολύ περίπλοκο και αδύνατο να «πλοηγηθούν», αυτό επίσης θα τα απωθήσει.

Προφανώς υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ βιβλίων και βιντεοπαιχνιδιών, αλλά ένα πράγμα πρέπει να είναι το ίδιο και για τους παίκτες και για τους αναγνώστες - πρέπει να φτάσουν στο τέλος και να αισθάνονται ότι θέλουν περισσότερα».

Ελευθέριος Γείτονας, γενικός διευθυντής εκπαιδευτηρίων Γείτονα: Το παραμύθι εμπεριέχει αντιθέσεις και στρατηγικές επινοήσεις που μας εκπλήττουν

Βρίσκομαι στο Σοφικό Κορινθίας, με παιδιά Β’, Γ’, Δ’, Ε’, Στ’ Δημοτικού και Α’ Γυμνασίου.  Μετά το μεσημεριανό γεύμα πήρα την πρωτοβουλία και με μια δυνατή αλλά μελωδική φωνή προσκάλεσα όσα παιδιά ήθελαν να έρθουν κοντά μου για να τους πω το παραμύθι των παιδικών μου χρόνων. Με μεγάλη μου χαρά είδα ότι προσήλθαν όλα τα παιδιά.  Αρχίζοντας το παραμύθι μου απόλυτη σιγή απλώθηκε.  Δεν είμαι παραμυθάς.  Δάσκαλος είμαι όμως κάτι τα συνάρπασε και τα συγκίνησε.  Έτσι πήρα το θάρρος να γράψω για τον πόλεμο μεταξύ του ζωντανού παραμυθιού και του παραμυθιού από το videogame.

Αλήθεια πόσο αγγίζει την πραγματικότητα ένα παραμύθι;  Με ποια χρώματα και αρώματα φτάνει στην όραση και την όσφρηση ενός παιδιού;  Πόσο επιδρά στην ψυχοσύνθεσή του και πόσο διαποτίζει τα οράματά του και τους στοχασμούς του;  Είναι το ζωντανό παραμύθι, η θαλάσσια αύρα που δροσίζει το πρόσωπο ενός παιδιού όταν κάθεται μπροστά στο απέραντο γαλάζιου του παππού και της γιαγιάς. 

Το παραμύθι που αφηγούνται οι παραμυθάδες παππούδες, γιαγιάδες και γονείς είναι ένα χάδι απαλό, είναι μια μυροβόλος πνοή, μια θεϊκή μουσική που αγκαλιάζει το παιδί και το ταξιδεύει στον κόσμο της στοχοθεσίας, της δράσης, του αναγνώσιμου και κατανοητού συμπεράσματος.

Το παραμύθι εμπεριέχει αντιθέσεις και στρατηγικές επινοήσεις που μας εκπλήττουν.  Όμως το αποτέλεσμα είναι πάντα συμβατό με το ωραίο και το ανθρώπινο.  Με τις ζωντανές και πηγαίες αφηγήσεις εξασφαλίζεται ένα κλίμα ηρεμίας μέσα στο οποίο ενδυναμώνεται ο ψυχικός και πνευματικός κόσμος του παιδιού.  Πέρα από τα παραμύθια της χαράς και του ηρωισμού υπάρχουν παραμύθια με περιεχόμενο θανάτου, χωρισμού, ασθενειών.  Όλα αυτά δίνουν την ευκαιρία στο παιδί να δημιουργήσει την πνευματική υποδομή και το ψυχικό σθένος για την αντιμετώπιση πραγματικών καταστάσεων.  Ο Φρόιντ υποστηρίζοντας την υψίστη παιδαγωγική αξία του παραμυθιού κατέληξε στο συμπέρασμα ότι: «το επαναλαμβανόμενο παραμύθι φέρνει στην επιφάνεια ξεχασμένα κομμάτια του ψυχισμού του παιδιού και το βοηθά να τα διαχειριστεί και να τα περάσει».  Κάθε παραμυθάς ανάλογα με το ηχόχρωμα της φωνής του, τη ροή του λόγου και το δείκτη αγάπης προς τους ακροατές δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να δυναμώσει το παιδί μέσα του,  να συνειδητοποιήσει τις πραγματικότητες και να ετοιμαστεί να τις αντιμετωπίσει εάν ποτέ βιώσει παρόμοιες καταστάσεις.

Στη ζωντανή αφήγηση ο κάθε ακροατής έχει τη δυνατότητα να υποβάλλει ερωτήσεις και να λύσει απορίες που γεννήθηκαν μέσα του.  Αυτή η άμεση αλληλεπίδραση είναι ιδιαίτερα βοηθητική για το κτίσιμο βιωματικής και συναισθηματικής υποδομής, στοιχεία που θα αποτελέσουν αναπόσπαστα γνωστικά και συναισθηματικά υλικά, όχι μόνο για την εφηβική, αλλά και την ενήλικη ζωή του.

Αλήθεια ποιο video game μπορεί να ενθρονίσει στο πνευματικό και ψυχικό κόσμο του παιδιού αυτά τα ανεκτίμητα «οικοδομικά υλικά» τα οποία μπορούν να συγκρατήσουν ολόρθο τον άνθρωπο στις ώρες μια μεγάλης ψυχικής ή πνευματικής ταραχής.

  

 Πέγκυ Φούρκα: Τρυφερά μηνύματα από γονείς σε παιδιά

Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια είναι αναμφισβήτητα μία συνήθεια των παιδιών της εποχής μας.Τα εξελιγμένα γραφικά κι η κινούμενη εικόνα, εντυπωσιάζουν τα παιδιά, τα ψυχαγωγούν ,παράλληλα όμως τα παρασύρουν σε'έναν φανταστικό κόσμο .Έτσι μειώνεται η αξια της επικοινωνίας με το πραγματικό περιβάλλον και βεβαίως χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή για να αποφευχθεί ο εθισμός. Τα παραμύθια καλούνται να έρθουν αντιμέτωπα με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια να προσελκύσουν τα παιδιά στον μαγικό κόσμο των βιβλίων και να τα ταξιδέψουν καλλιεργώντας τη φαντασία τους.Η σωστή χρήση των ηλεκτρονικών παιχνιδιών,βεβαίως μπορεί να έχει και θετική επίδραση στα παιδιά,σε καμία όμως περίπτωση δεν μπορεί να νικήσει ή να αντικαταστήσει την συμβολή των παραμυθιών στον εμπλουτισμό και την ενδυνάμωση του ψυχικού κόσμου του παιδιού. Τα παραμύθια έχουν μεγαλώσει γενιές και γενιές και αποτελούν πάντα μια γλυκιά ανάμνηση.Μάλιστα, ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο τρόπος αφήγησης, το συναίσθημα και το ύφος του αφηγητή.Τα παιδιά που μεγάλωσαν με παραμύθια, έχει παρατηρηθεί ότι μαθαίνουν να διαβάζουν πιο γρήγορα, όπως και να γράφουν. Επίσης, αποκτούν πλούσιο λεξιλόγιο και μαθαίνουν να χειρίζονται με μεγαλύτερη δεξιότητα το γραπτό λόγο.Επιπλέον είναι ένας πολύ καλός τρόπος να περάσουν οι γονείς τα μηνύματα που θέλουν στα παιδιά του,ς με τρόπο επεξηματικό μέσω παραδειγμάτων. Μία τρυφερή στιγμή που απολαμβάνουν και οι γονείς και τα παιδιά είναι να διαβάζουν αγκαλιά μία ιστορία.Να συζητούν μαζί την υπόθεση, να ταυτίζονται με τους ήρωες και να συνδέουν το διάβασμα με θετικά συναισθήματα, ώστε να μαθαίνει το παιδί να βλέπει θετικά και το διάβασμα για το σχολείο.Η θεματολογία πλέον των παραμυθιών ποικίλει: Επιλέγοντας το ανάλογο παραμύθι μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά, να βγάλουν την πάνα, να κόψουν την πιπίλα, να δεχθούν ένα νέο αδερφάκι στην οικογένεια, να αγαπήσουν το σχολείο ή να αντιμετωπίσουν κάποια φοβία.Όπως έλεγε ο Άινσταιν «αν θέλετε το παιδί σας να είναι έξυπνο, διαβάστε του παραμύθια. Αν θέλετε να γίνει πιο έξυπνο, διαβάστε του περισσότερα παραμύθια».

Αργυρώ Μουντάκη: Τα πιο μακρινά ταξίδια

«Νικάει ο εχθρός μόνο όταν επιτρέψουμε να νικήσει! Είναι πάντα στο χέρι μας! Κι εδώ έχω να πω ότι τα videogames δεν είναι και ακριβώς… εχθρός.

Πραγματικά δεν πιστεύω ότι τα βίντεοπαιχνίδια νίκησαν τα παραμύθια. Είναι όλα θέμα αγωγής, πώς έχουμε διαπαιδαγωγήσει τα παιδιά μας, δίχως  να λέω ότι δεν πρέπει να παίζουν ηλεκτρονικά παιχνίδια. Να παίζουν, αλλά και να διαβάζουν, και να αθλούνται, και τόσα άλλα ωραία που έχει η ζωή. Να μην είναι βυθισμένα στις κάθε είδους οθόνες, σε μια μονοδιάστατη διασκέδαση.

Και φυσικά τις εικόνες και τις έννοιες και τα μηνύματα και τα ταξίδια και τέλος τα χαμόγελα που μας δίνουν τα παραμύθια δεν μπορεί να μας τα δώσει κανένα βιντεοπαιχνίδι!».

Σπύρος Μπιμπίλας, ηθοποιός: Ποιος δεν έχει δακρύσει με παραμύθι…;

Ο Σπύρος Μπιμπίλας έχει «δανείσει» την φωνή του σε πολλούς παιδικούς κινηματογραφικούς και τηλεοπτικούς ήρωες. Ο ίδιος μιλώντας στο «Καρφί» τονίζει πως είναι απαραίτητο να γυρίσουμε ξανά στο παραμύθι της γιαγιάς.  

Το παραμύθι ήταν είναι και θα παραμείνει η πιο ωραία και γλυκιά συντροφιά για τα παιδιά και για τα μεγάλα παιδιά ακόμα... Ποιος δεν έχει δακρύσει με παραμύθι…μόνο αυτό εξάπτει την φαντασία και κάνει ψυχή να ταξιδεύουν, ευαισθητοποιεί τις παιδικές ψυχές και αμβλύνει κάθε πόνο των μεγάλων .

Παρατηρώ μικρά παιδιά που εθίζονται χωρίς περίσκεψή των γονιών τους στα videogames πόσο πιο ταραγμένη προσωπικότητα  έχουν... Ακόμα κι αυτά αν τα πάρεις με το καλό κι αρχίσεις να τους διηγείσαι  παραμύθια γαληνεύουν και βλέπεις τα ματάκια τους να γεμίζουν από χαρά.. Χάνουν την επιθετικότητα που τους έχει επιβάλλει το videogame.

Προσωπικά πιστεύω ότι τα videogame εθίζουν τα μικρά παιδιά στα άγρια ένστικτα»

Βαγγέλης Καραδήμας, 2D animator: Να νικήσουμε την αποξένωση

«Η ευκολία του να τα βάλουμε μπροστά σε μία οθόνη, κονσόλα κτλ για να «ησυχάσουμε». Αν βρούμε χρόνο ποιοτικό να μοιραστούμε μαζί του, το παιδί θα προτιμήσει να ακούσει ένα παραμύθι, να μάθει για αυτό. Θα προτιμήσει την επαφή με έναν δικό του άνθρωπο, αντί να «αποξενωθεί».  Ακόμα και να παίξει ένα game μαζί με έναν δικό του άνθρωπο, αρκεί αυτό να εντάσσεται σε μία σχέση πραγματική. Δεν είναι δηλαδή η φύση του παιχνιδιού κακή. Το ζητούμενο είναι η ανάπτυξη σχέσης με το παιδί. Παρότι το παραμύθι βοηθά περισσότερο σε μία τέτοια κατεύθυνση, αν συνδυαστεί με ένα παιχνίδι μπορεί να έχει ακόμα καλύτερα αποτελέσματα».

Νικολέτα Γατζούδη: Ένδειξη Πολιτισμού στο πέρασμα του χρόνου

Μια φορά κι έναν καιρό... Πόσες φορές έχουμε αποκοιμηθεί ακούγοντας αυτή τη φράση ή έχουμε πιάσει μεγαλώνοντας πλέον τον εαυτό μας να ξεκινάει με αυτή τη φράση το δικό του παραμύθι; Η απάντηση απλή... Σχεδόν όλοι μας...  Και αυτό γιατί δεν υπάρχει  λαός που να μην έχει παραμύθια, αναδεικνύωντας έτσι τον πολιτισμό του στο πέρασμα του χρόνου με προφορικά ή γραπτά, παραμύθια. Το παραμύθι είναι μια αφηγηματική τέχνη που χρησιμοποιεί μια  ενοποιητική, οικουμενική, παγκόσμια γλώσσα δημιουργώντας  μια οικουμενικότητα, μέσα από την οποία μπορούν να επικοινωνήσουν πολλοί διαφορετικοί λαοί μεταξύ τους.

Πολλοί ειδικοί τονίζουν ότι η συμβολή του παραμυθιού βοηθά στην ανάπτυξη, στην εκπαίδευση, κοινωνική συμπεριφορά, αλλά και στη συναισθηματική ωρίμανση του παιδιού. Τα παραμύθια εμπλουτίζουν και ενδυναμώνουν τον ψυχικό κόσμο του παιδιού, βοηθούν το παιδί να μάθει για σημαντικές αξίες της ζωής, όπως εκείνης της οικογένειας, της φιλίας, της αγάπης, της αλληλεγγύης και την έννοια της προσφοράς. Επιπροσθέτως πολλά από τα παιδιά που μεγάλωσαν με παραμύθια έχουν βελτιωμένη τη μαθησιακή τους ανάπτυξη, αποκτούν πλούσιο λεξιλόγιο και έχουν δεξιότητα στον γραπτό τους λόγο. Αξιοσημείωτο είναι ότι η φράση «έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα», απελευθερώνει το φόβο του έχοντας λάβει ένα τόσο αισιόδοξο μήνυμα!

Στον αντίποδα βρίσκεται η «μόδα» των ημερών μας..Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια....Η γρήγορη εναλλαγή των εικόνων στα συγκεκριμένα παιχνίδια  προκαλούν μια υπερδιέγερση στα παιδιά,δημιουργώντας μια «εθιστική» σχέση.Τα παιδιά αναπαριστούν στον ύπνο τους οτιδήποτε τους έχει εντυπωσιάσει είτε θετικά είτε αρνητικά κατά τη διάρκεια της μέρας. Επηρεάζουν, δηλαδή τη συμπεριφορά και τον ψυχισμό των παιδιών σε τέτοιο βαθμό έτσι ώστε  τα παιδιά να έχουν ως πρότυπα φιγούρες επιθετικές και προκλητικές, που πολλές φορές μιμούνται. Δυστυχώς όπως λέει και ο Βίκτωρ Ουγκώ «Η συνήθεια είναι το εκτροφείο των σφαλμάτων.», έτσι η «ηρεμία» και η γαλήνη των παραμυθιών που βίωναν τα παιδιά πριν τον ύπνο τους,  στη σύγχρονη εποχή μας αντικαταστάθηκε με τα παιχνίδια στον υπολογιστή ή με μηχανές παιχνιδιών, όπως playstation, δημιουργώντας έτσι πιο σύντομο και ταραγμένο ύπνο.

Συγκεκριμένα σε άρθρο του το αμερικανικό δίκτυο CNN γίνεται αναφορά ότι «Παρακολουθώντας τα βιντεοπαιχνίδια που παίζουν τα παιδιά τους πολλοί γονείς κάνουν λόγο για «ψηφιακή ηρωίνη» και ίσως ενταχθεί ο εθισμός βιντεοπαιχνίδια στη λίστα με τις ψυχικές νόσους. Κλείνοντας θα πρέπει να αναλογιστούμε  όλοι ότι η ζωή κάθε ανθρώπου είναι ένα παραμύθι γραμμένο από το χέρι του Θεού….

Η ΆΛΛΗ ΟΨΗ

Γιώργος Θάνος, Creative Director της ομάδας simulacroom: Τα παραμύθια και τα videogames μοιράζονται κοινά στοιχεία

Ο δημιουργός ηλεκτρονικών παιχνιδιών της ομάδας simulacroom ο κ. Γιώργος Θάνος  μιλά στο Καρφί  για το πως «γεφυρώνονται» τα παραμύθια και τα videogames.

Συγκεκριμένα,

«Από τις απαρχές του πολιτισμού, ο άνθρωπος αφηγείται ιστορίες, που διαδίδονται από γενιά σε γενιά, για διασκέδαση, εκπαίδευση, για τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και την εμφύσηση των ηθικών αξιών. Κοινό χαρακτηριστικό έχουν όλες την αφήγηση. Ο όρος «αφήγηση» αναφέρεται ευρύτερα και σε άλλα μέσα που χρησιμοποιούνται για να αποδοθεί μια ιστορία, όπως τα παιχνίδια. Τις τελευταίες δεκαετίες, οι ιστορίες και τα παραμύθια πέρασαν και σε άλλα μέσα, όπως τα παιχνίδια ρόλων, με κύριο εκπρόσωπο το ευρέως γνωστό D&D (Dungeons & Dragons), όπου η αφήγηση έπαιξε πρωταρχικό ρόλο.

Άλλοτε, τα παραμύθια έφερναν κοντά τους μεγαλύτερους, οι οποίοι περνούσαν χρόνο με τα παιδιά, καθώς τους διηγούνταν παραμύθια. Σήμερα, τα παιδιά εξοικειώνονται από μικρή ηλικία με την τεχνολογία και ασχολούνται με κάποιον υπολογιστή. Παρ’ όλ’ αυτά, τα παραμύθια είναι ακόμα δημοφιλή στις μικρές ηλικίες. Στη σύγκριση, λοιπόν, μεταξύ των δύο, δεν διακρίνεται νικητής. Τα παραμύθια και τα videogames έχουν ακόμα το δικό τους κοινό, ανάλογα με την ηλικία, ενώ μοιράζονται κοινά στοιχεία και παραμένουν δύο διαφορετικές μορφές τέχνης και αφήγησης».