Τα παιδιά της Γάζας πληρώνουν το βαρύ τίμημα του πολέμου -Γιατί κινδυνεύουν ακόμη όσα επέζησαν από τον (χωρίς λογική) όλεθρο;

 

Το μόνο πράγμα που θυμάται η 11χρονη Γιασμίν Αλ Μπάκρι είναι ότι η μητέρα της ζύμωνε ψωμί. Όταν ξύπνησε, στο κρεβάτι ενός νοσοκομείου της Γάζας, η μικρή είδε και τα δύο πόδια της και το δεξί της χέρι τυλιγμένα με επιδέσμους. Είχε υποστεί σοβαρά εγκαύματα και κατάγματα όταν το σπίτι της χτυπήθηκε από την ισραηλινή πολεμική αεροπορία. Έμαθε επίσης ότι έχασε τα περισσότερα μέλη της οικογένειάς της

Η Γιασμίν επέζησε, όμως τα στοιχεία που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα η UNICEF  δείχνουν ότι 419 παιδιά σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Γάζα τον τελευταίο μήνα. 

Πριν από πέντε χρόνια, στη χερσαία επιχείρηση του Ισραήλ στον παλαιστινιακό θύλακα, που διήρκησε τρεις εβδομάδες, έχασαν τη ζωή τους 350 παιδιά. Με βάση τα στοιχεία της Γιούνισεφ, τουλάχιστον έξι παιδιά από το Ισραήλ τραυματίστηκαν από τις ρουκέτες που εκτοξεύονταν από τη Λωρίδα της Γάζας εναντίον του ισραηλινού εδάφους.Η Γιασμίν είπε ότι της ανακοίνωσαν ότι η μητέρα της, η εξάχρονη αδελφή της και ο αδελφός της, ηλικίας μόλις τριών μηνών, σκοτώθηκαν, όπως επίσης και ο θείος της και ο ξάδελφός της, όταν ο ισραηλινός πύραυλος έπληξε το σπίτι τους, πριν από δύο ημέρες.Από τότε, επικρατεί ησυχία στη Γάζα καθώς Παλαιστίνιοι και Ισραηλινοί τηρούν από την Τρίτη μια εκεχειρία 72 ωρών με την ελπίδα ότι θα συμφωνήσουν και σε πιο μακροχρόνια κατάπαυση του πυρός.«Βοηθούσα τη μητέρα μου που ζύμωνε το ψωμί, μετά δεν ξέρω τι έγινε. Όταν ξύπνησα στο νοσοκομείο μου είπαν τι συνέβη» είπε το κορίτσι σε δημοσιογράφο του πρακτορείου ειδήσεων Ρόιτερς ενώ οι γιατροί την ετοίμαζαν για να της χειρουργήσουν το σπασμένο χέρι της. «Η μητέρα μου πέθανε, η αδελφή μου που φέτος θα πήγαινε στην πρώτη τάξη πέθανε, το μωρό επίσης. Ο θείος μου έπεσε μάρτυρας, όπως και ξάδελφός μου», συνέχισε η μικρή, μια χαμηλή φωνή, ανασαίνοντας με δυσκολία.

Το υπουργείο Υγείας της Γάζας ανακοίνωσε ότι έχουν σκοτωθεί συνολικά 1.869 Παλαιστίνιοι, στην πλειονότητά τους άμαχοι. Από την πλευρά του Ισραήλ, έχασαν τη ζωή τους 64 στρατιώτες και τρεις πολίτες.

Σε ένα άλλο κρεβάτι στο νοσοκομείο Σίφα της Γάζας, ο Μοχάμεντ Ουάχνταν, 18 μηνών, κλαίει κάθε φορά που η ξαδέλφη του προσπαθεί να ελευθερώσει το χέρι της από το γράπωμά του.

«Τα παιδιά έχασαν τη μητέρα τους, ο πατέρας τους έχει τραυματιστεί σοβαρά και μεταφέρθηκε σε άλλο νοσοκομείο, το σπίτι τους καταστράφηκε», είπε η Άχλαμ Ουάχνταν, η ξαδέλφη του μικρού, αναφερόμενη στους δύο αδελφούς του που κείτονταν σε διπλανά κρεβάτια.

Η οικογένεια, από το Μπέιτ Χανούν, κοντά στα βόρεια σύνορα της Γάζας με το Ισραήλ, είχε αναζητήσει καταφύγιο σε ένα σχολείο των Ηνωμένων Εθνών αφού το σπίτι της βομβαρδίστηκε. Όμως και το σχολείο είχε την ίδια τύχη, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 17 άνθρωποι.

«Τότε, νοίκιασαν ένα σπίτι στον προσφυγικό καταυλισμό της Τζαμπαλίγια όμως την ίδια νύχτα το σπίτι βομβαρδίστηκε», εξήγησε η Άχλαμ.

Έξω από το νοσοκομείο Σίφα, εκτοπισμένοι Παλαιστίνιοι από τη συνοικία Σετζάγια, όπου 72 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους πριν από δύο εβδομάδες, έχουν στήσει αυτοσχέδιες σκηνές στα πεζοδρόμια, στον κήπο και στο πάρκινγκ. Ξυπόλυτα παιδιά έπαιζαν τριγύρω, κάποια κοιμόντουσαν στη σκιά ή έτρωγαν.

«Τι μνήμες τους φύτεψε το Ισραήλ»;

«Τι μέλλον έχουν αυτά τα παιδιά; Τι μνήμες τους φύτεψε το Ισραήλ; Φοβούνται συνέχεια, κι όταν κοιμούνται ξυπνούν μέσα στη νύχτα ουρλιάζοντας» είπε μια ηλικιωμένη γυναίκα.
Η UNICEF  εκτιμά ότι σχεδόν 400.000 παιδιά στη Γάζα χρειάζονται ψυχολογική υποστήριξη.
Η Γιασμίν πάντως δεν θέλει να κλαίει για τη χαμένη της οικογένεια. «Είναι στον παράδεισο. Κάνω υπομονή», είπε στωικά.

Πως τα καταστροφικά γεγονότα επηρέαζουν την ψυχική υγεία – Άρθρο της Έλενας  Βάγγερ , Ψυχολόγος MSc

Με αφορμή τον πόλεμο που έχει ξεσπάσει στην Γάζα η Έλενα Βάγγερ , Ψυχολόγος MSc καταθέτει την άποψή της πως αλλάζουν οι ισορροπίες της ψυχικής υγέιας όταν ένα άτομο εκτίθεται σε καταστροφικά γεγονότα...  Συγκεκριμένα η κα. Βάγγερ υπογραμμίζει (σ.σ το άρθρο της έχει δημοσιεύετει στην σελίδα της Κ.Σ.Δ.Ε.Ο. «ΈΔΡΑ» edra-coop.gr) τα ακόλουθα:

Ο Αμερικανικός Ερυθρός Σταυρός (2003) έχει ορίσει ότι  «καταστροφικό είναι ένα γεγονός, όπως τυφώνας, ανεμοστρόβιλος, καταιγίδα, πλημμύρα, άνοδος της στάθμης του νερού, παλιρροιακό κύμα, σεισμός, ξηρασία, χιονοθύελλα, πανούκλα-λοιμός, πείνα, φωτιά, ανατίναξη, ηφαιστειακή έκρηξη, κατάρρευση κτιρίου, συντριβή μέσου μαζικής μεταφοράς, ή άλλη κατάσταση, η οποία συνεπάγεται ανθρώπινο πόνο ή δημιουργεί τέτοια ανθρώπινα προβλήματα που τα  θύματα δεν μπορούν ξεπεράσουν χωρίς υποστήριξη».  Ένα τέτοιο γεγονός προκαλεί σημαντικές απώλειες σε ζωή , υγεία, ή και περιουσία, και είναι δυνατόν να επηρεάσει ένα μεγάλο αριθμό ατόμων. Πρόκειται  συνήθως για γεγονότα που συμβαίνουν έξω από το φυσιολογικό εύρος των βιωμάτων και είναι δυνατόν να προκαλέσουν έντονο φόβο, αίσθημα αβοήθητου ή τρόμο.

Με βάση την αιτία πρόκλησης, τα καταστροφικά γεγονότα διακρίνονται σε φυσικά ή προκαλούμενα από φυσικούς παράγοντες (natural disasters) και τεχνολογικά ή προκαλούμενα από τον άνθρωπο (man-made/technological disasters), τα οποία, με τη σειρά τους, είναι δυνατόν να διακριθούν περαιτέρω σε:

(α) κοινωνιο-τεχνικά (socio-technical) καταστροφικά γεγονότα, στα οποία περιλαμβάνονται γεγονότα που οφείλονται σε αμέλεια ή ανθρώπινο λάθος (π.χ. αεροπορικά και σιδηροδρομικά δυστυχήματα, πυρκαγιές, αναθυμιάσεις, εκρήξεις επικίνδυνων υλικών),  και

(β) πολεμικά ή πολιτικά καταστροφικά γεγονότα, τα οποία συνδέονται με πραγματικό κίνητρο να κάνουν κακό ή περιλαμβάνουν μαζική βία (π.χ. τρομοκρατικά γεγονότα, συγκρούσεις, πυροβολισμοί, βομβαρδισμοί, πόλεμοι, κα).

Η ανάπτυξη της τεχνολογίας και των τηλεπικοινωνιών έχει συμβάλλει στην έκθεση σε πληροφορίες και εικόνες σχετικές με καταστροφικά γεγονότα που συμβαίνουν σε κάθε γωνιά του πλανήτη, αυξάνοντας έτσι το αίσθημα ανασφάλειας και το φόβο επανάληψής τους, ιδιαίτερα για τα παιδιά και τους εφήβους.

Τα στοιχεία 

Υπάρχουν στοιχεία που υποστηρίζουν ότι η τηλεοπτική έκθεση σε καταστροφικές εικόνες συσχετίζεται θετικά με την ανάπτυξη μετατραυματικών συμπτωμάτων. Η σχέση ανάμεσα στη τηλεοπτική έκθεση και τη μετατραυματική συμπτωματολογία έχει παρατηρηθεί σε αρκετά καταστροφικά γεγονότα, όπως οι τρομοκρατικές επιθέσεις στη Νέα Υόρκη της 11^ης Σεπτεμβρίου, ο σεισμός στην Αρμενία το Δεκέμβριο του 1988, η έκρηξη στη πόλη Oklahoma τον Απρίλιο του 1995, ο σεισμός της Αθήνας το Σεπτέμβρη του 1999, και αλλού.

Σε μερικές περιπτώσεις, μάλιστα, η τηλεοπτική έκθεση είναι εκείνη που ευθύνεται για την ανάπτυξη των μετατραυματικών αντιδράσεων. Για παράδειγμα, ερευνητές  διέγνωσαν τη Διαταραχή μετά από Τραυματικό Στρες (PTSD) σε παιδιά μετά από τη παρακολούθηση ενός τηλεοπτικού προγράμματος.

Γκάμα μετατραυματικών αντιδράσεων

Η έκθεση στα καταστροφικά τραυματικά γεγονότα είναι δυνατό να προκαλέσει μια μεγάλη γκάμα μετατραυματικών αντιδράσεων,  Στις μετατραυματικές αντιδράσεις περιλαμβάνονται (α) συναισθηματικές, (β) γνωστικές, (γ) σωματικές και (δ) διαπροσωπικές ή συμπεριφορικές αντιδράσεις. Η έκφραση αυτών των αντιδράσεων επηρεάζεται από το αναπτυξιακό επίπεδο του ατόμου. Συναισθηματικές αντιδράσεις μπορεί να περιλαμβάνουν: έντονο άγχος, κλάμα, φόβο, τρόμο, σοκ, ή ακόμα και κρίσεις πανικού. Τόσο τα μικρά παιδιά όσο και οι έφηβοι μπορεί να παρουσιάσουν δυσκολίες στον αποχωρισμό από τα αγαπημένα πρόσωπα, οι οποίες μπορεί να έχουν το χαρακτήρα της επιθυμίας να βρίσκονται μαζί με άλλα πρόσωπα ή το χαρακτήρα συναισθηματικού δεσίματος (συμπεριφορές προσκόλλησης). Οι φόβοι των μικρών παιδιών μπορεί να μην είναι σχετικοί με το τραυματικό γεγονός, αλλά να περιλαμβάνουν μια ευρύτερη κατηγορία ερεθισμάτων, όπως φόβοι του σκοταδιού, των τεράτων, κοκ. Στη περίπτωση των εφήβων, υπάρχει αυξημένη συχνότητα καταθλιπτικών συμπτωμάτων.

Κάποια καταστροφικά γεγονότα είναι δυνατόν να προκαλέσουν μια μεγάλη γκάμα στρεσογόνων γεγονότων (απώλειες, οικονομικές ζημιές, απομάκρυνση από οικογένεια και φίλους, αλλαγή τόπου διαμονής), τα οποία προκαλούν αυξημένες απαιτήσεις, οι οποίες ξεπερνούν τις ικανότητες του ατόμου να αντεπεξέλθει, και μπορεί να οδηγήσουν σε αυξημένα επίπεδα άγχους, που εκφράζονται μέσα από συμπτώματα ψυχολογικής και κοινωνικής διάστασης. Σε συνδυασμό με την έλλειψη αποθεμάτων (προσωπικών, οικογενειακών, οικονομικών, κοινωνικών, πολιτισμικών) τα καταστροφικά γεγονότα είναι δυνατό να προκαλέσουν μια μεγάλη γκάμα μη-προσαρμοστικών συμπεριφορών.

Σοβαρή ψυχοπαθολογία

Σε άλλες περιπτώσεις, έντονα τραυματικά καταστροφικά γεγονότα μπορεί να οδηγήσουν στην ανάπτυξη σοβαρότερης ψυχοπαθολογίας, η οποία περιλαμβάνει τη Διαταραχή Οξέος Στρες, τη Διαταραχή Μετά από Τραυματικό Στρες (PTSD), συναισθηματικές και αγχώδεις διαταραχές, καθώς και το τραυματικό ή περιπεπλεγμένο θρήνο (Traumatic Grief-TG).

Δείτε το άρθρο της κας. Βάγγερ και εδώ