Τετάρτη 2 Σεπτεμβρίου 2015

Η Σόφη Θεοδωρίδου σκιαγραφεί την στιγμή που η Ελλάδα φόρεσε στεφάνι από…ασπάλαθο

Η συγγραφέας Σόφη Θεοδωρίδου διαβάζει απόσπασμα  απο το" Στεφάνι απο ασπάλαθο"



«Δυστυχώς, «ντυνόμαστε» συχνά στολές -και με τη μεταφορική έννοια- που δε μας ταιριάζουν. Σημασία λοιπόν δεν έχει το «ντύμα». Σημασία έχει ο άνθρωπος κάτω από το ντύμα»




«Ήταν και είναι υποκριτική η κοινωνία μας διαχρονικά, δυστυχώς, καθώς πάντοτε η δύναμη και το χρήμα ήταν ο Θεός των ισχυρών του κόσμου, κι ας κρύβονται ενίοτε πίσω από τη βιτρίνα της θρησκείας»




«Αιμορραγεί η νεολαία της χώρας μας λόγω μιας διαχρονικής ανικανότητας που υπάρχει να διακυβερνηθεί σωστά»


Μια κατάδυση στην νεότερη ιστορία -κατάδυση που ακόμη και σήμερα ιστορικοί και σχολικά βιβλία δεν τολμούν- επιχειρεί η πολυδιαβασμένη Σόφη Θεοδωρίδου,  με το πρόσφατο της βιβλίο «Στεφάνι από Ασπάλαθο».
Μέσα από την ζωή της Κασσιανής, με κινηματογραφική ταχύτητα  ξεδιπλώνονται τα  γεγονότα που συντάραξαν την Ελλάδα κατά την περίοδο της ανόδου του Μεταξά έως την τραγική κατάληξη του Εμφυλίου. Μια πατρίδα που «μάτωσε» και που ελάχιστα διδάχθηκαν τα τέκνα της, διέρχεται περήφανα λαβωμένη τις μαύρες σελίδες της, προσπαθώντας να μεταλαμπαδεύσει στις νεότερες γενιές όλη εκείνη την «πικρή»  γνώση και την σοφία που «θερίζει» κανείς από τον αδελφοκτόνο σπαραγμό.  

Η συγγραφίας των Best-Sellers μιλά στο Πινάκιο
Η Σόφη Θεοδωρίδου κάνει την τιμή στο Πινάκιο και σε εμένα προσωπικά να εκμυστηρευτεί τα όσα την ώθησαν για να αποτυπώσει το έργο της το οποίο θα συζητείται για πολύ καιρό στα λογοτεχνικά - και όχι μόνο - στέκια.


Συνέντευξη στον Λευτέρη Χ. Θεοδωρακόπουλο και στο Πινάκιο

Σκιαγραφεί την Ελλάδα σε μια περίοδο που η ίδια (η χώρα) ακόμη θέλει να αποφεύγει να κοιτά όταν βρίσκεται μπροστά από τον καθρέφτη της Ιστορίας.
 Η πρωταγωνίστρια του  βιβλίου περνά τα πιο αθώα της χρόνια με έναν πατέρα που είναι ακόλουθος και δηλώνει πιστός μέχρι την τελευταία ρανίδα του αίματος του στο καθεστώς του Ιωάννη Μεταξά και στην συνέχεια στέκει στο πλευρό ενός άνδρα αντάρτη που την εγκατέλειψε με ένα παιδί στα σπλάχνα…
Η επιβίωση της ξεπουλώντας τα πάντα εκτός της τιμής της και την αξιοπρέπεια της την καθιστούν μια αφανή ηρωίδα που η Ιστορία της στέρησε μια θέση που της αναλογούσε.
Στεφάνι  από ασπάλαθο

Η συγγραφέας τονίζει στην συνέντευξη της στο Πινάκιο στέλνοντας μηνύματα προς πάσα κατεύθυνση πως «η συγχώρεση είναι μια πράξη λυτρωτική και για κείνον που επιζητά την άφεση αλλά και γι’ αυτόν που την προσφέρει. Μια συγχώρεση που, αν είχε τη σωφροσύνη να προσφερθεί από το κράτος πρώτα κι έπειτα από την κοινωνία εκείνης της εποχής, θα είχαν αποφευχθεί πολλά από τα δεινά της νεότερης ιστορίας μας».
Στην συνέντευξη που ακολουθεί η κα. Θεοδωρίδου μιλά επίσης και  για την συνείδηση της χώρας η οποία ενίοτε σκιρτά ακόμη και στις πιο δύσκολες περιστάσεις κι αποφασίζει να υπερασπιστεί τα πιστεύω της.
Κάνει λόγο και για την νεολαία του σήμερα που είναι  παραδομένη στον εφιάλτη της ανεργίας καθώς την εγκλωβίζουν οι τρόποι διακυβέρνησης της χώρας τις τελευταίες δεκαετίες καθώς σχημάτισαν έναν λαβύρινθο χωρίς διεξόδους.
Στεφάνι από ασπάλαθο… ένα βιβλίο που πλημμυρίζει τον αναγνώστη από έντονα συναισθήματα από την πρώτη λέξη μέχρι το τέλος. Τι ήταν αυτό που σας ώθησε να το γράψετε;

Απολαμβάνοντας το βιβλίο στην παραλία

«Με ενέπνευσε μια ιστορία που μου αφηγήθηκαν κι η οποία με συγκίνησε πολύ. Σύντομα, διαπιστώνοντας πως ο νους μου είχε αρπάξει το νήμα της αληθινής ζωής κι είχε ξεκινήσει να το μπλέκει μ’ αυτό της φαντασίας, βρέθηκα για άλλη μια φορά μπροστά στον υπολογιστή μου, απόφαση που είχε ως αποτέλεσμα το «Στεφάνι από Ασπάλαθο».».

Η ιστορία της Κασσιανής  διαδραματίζεται από την μεταξική Ελλάδα έως την μετεμφυλιακή. Μια περίοδος που ακόμη σχεδόν έναν αιώνα μετά παραμένει σκοτεινή και δύσκολα την αγγίζει κανείς. Είναι ακόμη τόσο ισχυρά τα στερεότυπα που παραμένει μακριά από το φως;

«Δεν πιστεύω πως ευθύνονται τα στερεότυπα. Κατά την άποψή μου είναι μια περίοδος που πονά ακόμη και συνάμα όντως μια σκοτεινή περίοδος. Ένα θέμα ευαίσθητο παρά τις δεκαετίες που έχουν περάσει από τότε. Ίσως αυτός είναι ο λόγος που δύσκολα την αγγίζει ένας συγγραφέας». 

Στο πρόσωπο του Στυλιανού αντικατοπτρίζεται πλήρως το κίνημα του Μεταξά;
Μαζί με καφέ είναι η τέλεια συντροφιά

«Εντελώς. Ένας άνθρωπος άψογος στους τύπους, το πρότυπο του σωστού οικογενειάρχη και Έλληνα και παράλληλα άτεγκτος κι αφοσιωμένος πλήρως στις ιδέες του φασισμού. 

Η μάνα της Κασσιανής η Αριάδνη όταν έμαθε πως ο Στυλιανός έδιωξε την κόρη τους ήταν τόσο καταπιεσμένη που δεν μπόρεσε να ξεσπάσει σε λυγμούς μπροστά του αλλά όταν έμεινε μόνη της.  Ήταν μια ζωντανή-νεκρή μέσα στο σπίτι της…

Ήταν μια γυναίκα εξαιρετικά καταπιεσμένη και φοβισμένη όπως και πολλές άλλες σύζυγοι στην εποχή της, σε υπερθετικό βαθμό στην περίπτωσή της εξαιτίας της αυστηρότητας του Στυλιανού. Δε θα την αποκαλούσα όμως ζωντανή νεκρή, γιατί αυτό εμπεριέχει κάποιο είδος αποστασιοποίησης από τα συναισθήματα και άρα μια σχετική ανακούφιση, κάτι που δεν ίσχυε στην περίπτωση της Αριάδνης».  



Ο δάσκαλος Αρίσταρχος όταν συγκρούστηκε με τον Στυλιανό. Ουσιαστικά επρόκειτο για την σύγκρουση  δύο διαφορετικών κόσμων που επικρατούσαν εκείνη την στιγμή στην χώρα;
Ένα βιβλίο που θα αφήσει εποχή

«Στον Αρίσταρχο προσωποποιείται η συνείδηση αυτής της χώρας, η οποία ενίοτε σκιρτά ακόμη και στις πιο δύσκολες περιστάσεις κι αποφασίζει να υπερασπιστεί τα πιστεύω της. Δυο διαφορετικές νοοτροπίες, δυο διαφορετικοί κόσμοι στο βάθος, όπως ακριβώς λέτε κι εσείς».  

«Κάπως έτσι λοιπόν είχε ξεκινήσει ο έγγαμος βίος της. Μ’ ένα δανεικό νυφικό, λίγα δάκρυα ανακατεμένα με στυφό κρασί και μια μπόρα που μούσκεψε τα πάντα»… Σίγουρα ένα σκηνικό που απέχει πολύ από ότι φαντάζεται κάθε κοπέλα για εκείνη την ημέρα.  Επρόκειτο για ένα σημάδι της μοίρας για αυτά που θα επακολουθούσαν;
Η ηρωίδα του βιβλίου δεν πρόλαβε να ονειρευτεί έναν γάμο παραδεισένιο

«Ήταν ένα προμήνυμα πράγματι και μακριά απ’ ό,τι ονειρεύεται μια κοπέλα για τον γάμο της, ωστόσο ας μην ξεχνάμε ότι η Κασσιανή δεν είχε ποτέ την πολυτέλεια να ονειρευτεί κάτι όμορφο γι’ αυτή τη μέρα, μεγαλώνοντας σ’ ένα σπιτικό δίχως καμιά χαρά, γεμάτο καταπίεση, όπου κυριαρχεί ο λόγος του πατέρα-αφέντη απόλυτα». 

«Γιατί χαίρεται ο κόσμος και χαμογελάει πατέρα; Γιατί λάμπει ο ήλιος έτσι γιατί φέγγει  έτσι η μέρα; Γιατί σαν αυτή, παιδί μου την ημέρα τη χρυσή που τη χαίρεσαι κι εσύ στέρεψε το μαύρο δάκρυ, κλείσανε πολλές πληγές…» τραγουδούσαν οι άνθρωποι του καθεστώτος του Μεταξά στις 4 Αυγούστου… Δεν είναι λυπηρό που νοσταλγοί του καθεστώτος αυτού υπάρχουν και σήμερα;
«Δε θα το χαρακτήριζα απλώς λυπηρό μα τραγικό. Όταν έχει υποφέρει τόσο η ανθρωπότητα από παρόμοιες ιδεολογίες, όταν ακόμη είναι σχετικά πρόσφατες οι μνήμες, είναι αδιανόητο ότι υπάρχουν ανθρώπινα πλάσματα που νοσταλγούν – και όχι μόνο- παρόμοια καθεστώτα».

«Μη σε ξεγελά η νηνεμία. Είναι μαριόλα αυτή. Εκεί που νιώθεις ασφαλής, εκεί αφανίζεσαι. Η πιο πανούργα απ’ όλα τα  θηλυκά». Τελικά αυτό είναι νόμος;
 
Να μη σε ξεγελά η νηνεμία
«Όχι, βέβαια. Οι γυναίκες είναι άνθρωποι και ισχύει γι’ αυτές ό,τι για κάθε άνθρωπο. Υπάρχουν ωστόσο άντρες που ενστερνίζονται μια τέτοια άποψη, ας μην το παραβλέπουμε αυτό».

Το σύστημα πάντα θα έχει «Μπαλάφες» να το υπηρετούν με πάθος;
Οι "σκοτεινοί άνθρωποι" στηρίζουν συστήματα αντιδημοκρατικά
«Δυστυχώς, ναι. Διαφορετικά δε θα υπήρχε σύστημα, έτσι δεν είναι; Σ’ αυτούς βασίζεται».

«Μα ίσως είναι  μοιραίο κι ανθρώπινο οι όρκοι μας να δίνονται για να τους παραβαίνουμε»,  τελικά η ζωή είναι η ίδια που διαψεύδει τον άνθρωπο;

«Ρεαλισμός. Είναι μεγάλη υπόθεση να πορεύεται κανείς με βάση την πραγματικότητα. Μα και σ’ αυτήν ακόμη την περίπτωση λόγω αστάθμητων παραγόντων η ζωή σε οδηγεί εκεί που ποτέ δεν πίστευες ότι θα φτάσεις και μ’ αυτή την έννοια και σε διαψεύδει και σε υποχρεώνει πολλές φορές να καταπατήσεις τους όρκους σου».

«Είχε την αίσθηση πως άδειαζε η ψυχή της όσο έκλαιγε»... Πολύ δυνατή φράση και ανθρώπινη. Τελικά υπάρχουν στιγμές που η ψυχή μας στερεύει;
"Άδειαζε η ψυχή της όσο έκλαιγε"
«Υπάρχουν στιγμές που στερεύει η θέλησή μας για ζωή, δίνοντάς μας την αίσθηση ότι στερεύει η ίδια η ψυχή μας. Ευτυχώς, έχει τον τρόπο της η ανθρώπινη φύση να ανατροφοδοτεί τις αντοχές μας ακόμη και στις πιο δύσκολες καταστάσεις». 

«Το κλάμα είναι για τους αδύναμους και αυτούς που τους παίρνει παραμάζωμα η ζωή», ισχύει αυτό ή είναι μια φράση ενθάρρυνσης;

«Για την Ασημένια που το λέει ισχύει. Στην ουσία πιστεύει πως το κλάμα είναι ένα είδος παραίτησης, πολύτιμη ενέργεια που χάνεται στην αυτολύπηση. Προσωπικά θεωρώ ότι το κλάμα είναι ένα είδος «αυτόματης» ψυχοθεραπείας, με την οποία προνόησε η φύση να μας μπολιάσει».

«Άλλον Θεό έχουν κάτι άνθρωποι σαν του λόγου του, σ’ άλλον πιστεύουν, κι ας κάνουν πως Τον υπηρετούν», απομόνωσα αυτή την φράση σε μια περίοδο που φαίνεται πως ο Θεός των ισχυρών  του Κόσμου είναι το χρήμα…

«Θα συμφωνήσω μαζί σας. Ήταν και είναι υποκριτική η κοινωνία μας διαχρονικά, δυστυχώς, καθώς πάντοτε η δύναμη και το χρήμα ήταν ο Θεός των ισχυρών του κόσμου, κι ας κρύβονται ενίοτε πίσω από τη βιτρίνα της θρησκείας».

«Κάποιες φορές στη ζωή παίρνει η τύχη το πάνω χέρι και εσύ υποχρεούσαι να το ακολουθήσεις»… ο παράγων τύχη είναι ρυθμιστής καταστάσεων;
Ο παράγων τύχη είναι άραγε ρυθμιστής;

«Θέλουμε δε θέλουμε είναι ρυθμιστής, αφού πολλές φορές οι περιστάσεις μάς ορίζουν και μας οδηγούν σε διαφορετικούς δρόμους απ’ αυτούς που επιθυμούμε ή σχεδιάζουμε».

«Όλα τα χέρια είναι για όλες τις δουλειές», είναι μια φράση ξεχασμένη από την ελληνική νεολαία πια που δεν κυνηγάει όσο πρέπει την εργασία;

«Ισχύει αυτό κατά την άποψή μου,  όχι όμως με αποκλειστική ευθύνη των νέων μας. Ευθυνόμαστε εμείς που τους αναθρέψαμε έχοντας δαιμονοποιήσει τη χειρωνακτική εργασία, η οποία όντως είναι δύσκολη, κανείς δεν μπορεί να το αρνηθεί αυτό. Έτσι προσανατολίσαμε τα παιδιά μας σε πιο «ξεκούραστα» επαγγέλματα, τα οποία στις παρούσες συνθήκες συνεπάγονται όμως και ανεργία».

«Μικρή ανάσα που πρόλαβαν να πάρουν, σαν έφυγαν οι Γερμανοί και πνίγηκαν τα πνευμόνια τους από το αίμα του Εμφυλίου. Τρισχειρότερο αυτό να χάνονται άνθρωποι από χέρι αδερφικό λες και ήταν λυσσασμένα ζώα»…η κατάρα αυτού του λαού;

«Τρισχειρότερο αυτό να χάνονται άνθρωποι από χέρι αδερφικό λες και ήταν λυσσασμένα ζώα»

«Από αρχαιοτάτων χρόνων θα έλεγα. Το διαπιστώνουμε ακόμη και σήμερα, που σε τόσο δύσκολες στιγμές για τον τόπο δεν καταφέρνουμε να συνεννοηθούμε και φτάνουμε συχνά σε ακρότητες».

«Ένα έθνος πνιγμένο στο ζοφερό νέφος του εμφυλίου σπαραγμού», φοβάστε ότι ακόμη και σήμερα υπάρχουν στα πνευμόνια μας κατάλοιπα αυτού του νέφους;

«Μα δεν είναι ολοφάνερο ότι τα απομεινάρια εκείνου του νέφους θολώνουν ακόμη την ατμόσφαιρα και άρα τα εισπνέουμε; Το διαπιστώνουμε συχνά ακούγοντας τα σχετικά με «γουναράδικα», ταγματασφαλίτες και διάφορα άλλα που άπτονται εκείνης της εποχής».

«Ο τρόμος και οι ωδίνες επισκίαζαν κάθε άλλο συναίσθημα»… και τελικά κυριαρχούν;

«Εκείνες τις ώρες κυριαρχούν απόλυτα».

«Καημός να έχεις παιδί, καημός και να μην έχεις» πως το αντιλαμβάνεστε εσείς αυτό; Οι παλιοί σε μια φράση έβαζαν όλη την ουσία μαζί με την σοφία της ζωής;
"Αυτός που δεν έχει παιδιά, έχει ένα βάσανο"

«Το έλεγαν και διαφορετικά οι παλιοί: αυτός που δεν έχει παιδιά, έχει ένα βάσανο. Ενώ όσοι έχουν παιδιά, έχουν πολλά. Η δική μου άποψη μια και ρωτάτε έχει ως εξής: είναι ενάντια στη φύση η ατεκνία με επιλογή και παράλληλα εξόχως εγωιστική πράξη. Γιατί πράγματι από τη στιγμή που γίνεσαι γονιός δεν είσαι ποτέ πια ο ίδιος, γίνεσαι υπεύθυνος- εντός και εκτός εισαγωγικών- εφ’ όρου ζωής για ένα άλλο ανθρώπινο πλάσμα και ό,τι αυτό συνεπάγεται. Δεν υπάρχει όμως γλυκύτερο συναίσθημα και μεγαλύτερη πράξη προσφοράς από αυτήν και καλό είναι να το θυμόμαστε όλοι μας».

«Γιατί οι άνθρωποι δείχνουν πάντα την συμπόνια τους αργοπορημένα; Αναρωτιόταν η Κασσιανή» και μαζί της και εμείς;

«Γιατί αρέσκονται εκ του ασφαλούς, όταν όλα έχουν τελειώσει και δεν υπάρχουν πια συνέπειες για τους έμμεσα εμπλεκόμενους, να σπεύδουν ν’ αποδείξουν την ανθρωπιά τους. Νωρίτερα κινδυνεύεις να γίνεις μέρος του ενδεχόμενου προβλήματος και αυτό είναι συχνά επικίνδυνο, όπως ήταν στην περίπτωση της Έλλης ή και της Κασσιανής».

Ο Ισίδωρος ήταν η απόδειξη πως υπάρχει και ο αγνός έρωτας με προεκτάσεις πλατωνικού ανάμεσα στους ανθρώπους; Αυτός που χωρίς ανταλλάγματα θέλει να βλέπει τον άνθρωπο που σκέφτεται ευτυχισμένο και μακριά από κακουχίες;
Πως πρέπει να είναι η αγάπη

«Ο Ισίδωρος είναι η ουσία του πλατωνικού έρωτα. Πιο ταιριαστός στην περίπτωσή του είναι ο όρος αγάπη. Μια αγάπη ανιδιοτελής, όπως πρέπει πάντα να είναι η αγάπη».

Πως χωρούσε η στολή στον Ισίδωρο, που δεν την πίστεψε ποτέ; Τέτοιοι άνθρωποι αποτελούν την ελπίδα ακόμη και τις πιο σκοτεινές ημέρες;
Σημασία έχει ο άνθρωπος και όχι το ντύμα πάνω απο αυτόν

«Δυστυχώς, «ντυνόμαστε» συχνά στολές -και με τη μεταφορική έννοια- που δε μας ταιριάζουν. Σημασία λοιπόν δεν έχει το «ντύμα». Σημασία έχει ο άνθρωπος κάτω από το ντύμα και γι’ αυτόν τον λόγο πάντοτε θα βρίσκονται άνθρωποι κάτω από στολές».

«Το κρεβάτι κάποτε κρυώνει από τα πάθη»… Τι μένει μετά;
Δεν κρυώνει απλώς "ημερεύει"

«Κατ’ αρχάς κάποιες φορές δεν κρυώνει ποτέ. Απλώς «ημερεύει». Ακόμη κι όταν όμως κρυώνει τελείως μένει η αγάπη και η έγνοια, μένει η φιλία και ο αλληλοσεβασμός και η συντροφικότητα, διόλου αμελητέα όλα τα παραπάνω σε μια σχέση».

Μετά τον εμφύλιο οι σχέσεις έπρεπε να αναζωπυρωθούν, στην περίπτωση της Κασσιανής δεν έγινε ποτέ λόγω του στίγματος…

«Το στίγμα εκείνες τις εποχές ήταν καθοριστικό και οριστικό θα έλεγα. Δεν άφηνε πολλά περιθώρια να θρέψουν οι πληγές, αφού ήταν εκεί, παρόν, ένα αόρατο μαρκάρισμα, πιο ορατό όμως ακόμη κι από τεράστια επιγραφή νέον που αναβοσβήνει».

«Όπως κάποιοι άνθρωποι σε μια σαρακοφαγωμένη μοναξιά», αυτή η μοναξιά πλήττει και ανθρώπους της δικιάς μας εποχής;

«Πλήττει κυρίως τους ανθρώπους της εποχής μας πιστεύω. Παλιότερα ο ίδιος ο τρόπος που ήταν δομημένη η κοινωνία απαιτούσε τη συντροφικότητα σε όλα τα επίπεδα. «Κράτα με να σε κρατώ ν’ ανεβούμε στο βουνό» έλεγε ο λαός μας κι αυτό χαρακτήριζε τον τρόπο διαβίωσης. Εξυπακούεται ότι υπήρχαν κι οι εξαιρέσεις. Σήμερα πόσο ισχύει άραγε κάτι τέτοιο;».

«Οι αναμνήσεις αναδεύονταν βαριές μες την σκιά του χρόνου»…οι δύσκολες αναμνήσεις είναι αυτές που βαραίνουν;
Ποιες είναι οι αναμνήσεις που μας βαραίνουν

«Οι δύσκολες και όχι μόνο. Είναι κι αυτές από αγαπημένα πρόσωπα που έχουν φύγει και πονούν, είναι από όμορφες στιγμές που έχουν τελειώσει και γνωρίζουμε πως δεν πρόκειται να τις ξαναζήσουμε και πολλές άλλες».

 «Πότε θα πάψει αυτή η χώρα να σκοτώνει τα παιδιά της», σήμερα τα «σκοτώνει» με άλλους τρόπους. Τελικά τι άλλαξε στην πάροδο των ετών;

«Άλλαξαν αρκετά φρονώ, αλλά όχι όλα. Άλλαξε ο τρόπος που τα «σκοτώνει», αφού στο παρελθόν το έκανε και στην κυριολεξία με άμεσο ή έμμεσο τρόπο, όπως οι εξορίες και τα βασανιστήρια που είχαν ως αποτέλεσμα τη φυσική εξόντωση των εξορισμένων. Σήμερα τα σκοτώνει μεταφορικά μόνο, καθώς αιμορραγεί η νεολαία της χώρας μας λόγω μιας διαχρονικής ανικανότητας που υπάρχει να διακυβερνηθεί σωστά».

Ο Στυλιανός για δεύτερη φορά δεν την δέχθηκε παρότι κρατούσε ένα μωρό (το εγγόνι του) στην αγκαλιά της. Τόση  σκληρότητα και αναρωτιέμαι τέτοιοι άνθρωποι τι γεύονται στην ζωή;
Ένα βιβλίο που ακολουθεί παντού τον αναγνώστη

«Ίσως δε γεύονται-  κι αυτό μόνο όταν είναι πολύ αργά- παρά μόνο την πικρή γεύση της μοναξιάς που αποφέρουν οι επιλογές τους. Και είναι τυχεροί αν γευτούν έστω κι αυτό. Πολλές φορές τελειώνουν τη ζωή τους ανέγγιχτοι από συναισθήματα, δίχως καν να συναισθάνονται πόσα έχουν χάσει».

Η αντίδραση της μικρής Αριάδνης όταν έμαθε ότι ο πατέρας της είναι ζωντανός (τον οποίο τον είχε γνωρίσει μέσω μιας γαμήλιας φωτογραφίας) , ήταν η φράση «το σκουληκάκι ψόφησε», θα μας σχολιάσετε  λίγο την αντίδραση της αυτή;

«Είναι μια φράση που δείχνει ότι εκείνος ο φασματικός πατέρας δεν ήταν για τη μικρή παρά αυτό: μια άψυχη φιγούρα στη φωτογραφία. Η πραγματικότητά της ήταν το σκουληκάκι που είχε ανακαλύψει στο χώμα, οπότε κι ο θάνατός του απείρως πιο συνταρακτικός από την είδηση ότι ο άγνωστος πατέρας της είναι ζωντανός».

«Θα συνέχιζε έτσι τη ζωής της, νυμφευμένη ανύμφευτη, να αναμένει την επανασύνδεση ως άλλη Πηνελόπη, της ραπτομηχανής στην δική της περίπτωση κι όχι του αργαλειού. Έβριθε εξάλλου, από Πηνελόπες τούτος ο τόπος από την εποχή του Ομήρου», σήμερα όμως δεν υπάρχουν Πηνελόπες. Είναι σημεία των καιρών;

«Είναι από τα θετικά των καιρών ότι δεν υπάρχουν Πηνελόπες, με την έννοια ότι οι συνθήκες δεν τις δημιουργούν. Αν βέβαια εστιάσουμε στα χαρακτηριστικά που συνοδεύουν την Πηνελόπη του Ομήρου που είναι η υπομονή και η πίστη, αυτό είναι κάτι διαφορετικό. Συναντάς και σήμερα τα χαρακτηριστικά αυτά, αλίμονο, μα όχι στο σημείο που υπήρχαν σε παρελθούσες εποχές».

Ο κόσμος των μεγάλων μένει έξω απ’ τους τοίχους του σχολείου μου, κι τους οι μαθητές μου, είστε όλοι ίσοι μπροστά μου και θα κρίνεστε από τους επιδόσεις και τη συμπεριφορά τους  κι όχι ανάλογα το επίθετο και τους πεποιθήσεις του πατέρα τους», είχε πει ο δάσκαλος τους Κασσιανής σε αντίθεση με τον Γεωργόπουλο τον δάσκαλο τους μικρής Αριάδνης ο οποίος την έδιωξε από την πρώτη κιόλας μέρα από το σχολείο. Ένα χάσμα ανάμεσα τους δύο εκπαιδευτικούς που φαντάζει αγεφύρωτο. Κι τους ο ρόλος τους είναι να διαμορφώνουν παιδικές συνειδήσεις…
Ο ρόλος του εκπαιδευτικού διαμορφώνει συνειδήσεις

«Μεγάλη συζήτηση αυτή και εξαιρετικά σημαντική. Προσωπικά πιστεύω ότι οι εκπαιδευτικοί – μιλώ και ως εκπαιδευτικός και ως γονιός- στους οποίους εμπιστευόμαστε ό,τι πιο πολύτιμο έχουμε, δηλαδή τα παιδιά μας, πρέπει να αξιολογούνται σε τακτά διαστήματα και όχι μόνο σε επίπεδο γνώσης αλλά και σε επίπεδο συμπεριφοράς και προσωπικότητας».


«Η μοίρα έχει τον τρόπο της να υποτάσσει τους αλαζόνες», θεωρείτε πως αυτό είναι νόμος;

«Είναι η κυρίαρχη αντίληψη των αρχαίων Ελλήνων που έθρεψε και το λογοτεχνικό είδος της τραγωδίας. Η ύβρις που προκαλεί την άτη, η οποία φέρνει αναπόδραστα την πτώση και την καταστροφή. Υπάρχουν πάντοτε οι εξαιρέσεις. Σε γενικές γραμμές όμως το πιστεύω αυτό. Πιστεύω ότι έρχεται η στιγμή που όλοι συνειδητοποιούν το αυτονόητο ακόμη κι αν είναι η ύστατη στιγμή, αυτή του τέλους».


Στο σημείο όπου η Κασσιανή αντιλαμβάνεται πως ο Λυκούργος της φόρεσε στεφάνι από ασπάλαθο ουσιαστικά έχει αδειάσει μέσα της και κάνει επανεκκίνηση για να αποδεχθεί τον έρωτα του Μέλιου; - Επίσης πολλά στεφάνια γύρω μας δεν είναι φτιαγμένα από ασπάλαθο;
Ασπάλαθος

«Αυτό συμβαίνει τη στιγμή που οι ελπίδες της σβήνουν, που  έχει συνειδητοποιήσει πια απόλυτα ότι ακόμη κι αν είναι ζωντανός, δεν είναι ασφαλώς η ίδια σε πρώτη προτεραιότητα για κείνον, όπως δεν ήταν από την αρχή του γάμου τους. Τότε πια αποφασίζει ν’ αφεθεί στον έρωτα του Μέλιου. Όσο για σήμερα, πολλά στεφάνια είναι φτιαγμένα από ασπάλαθο, είναι ακάνθινα, με διαφορετικό τρόπο πάντα. Μα σήμερα είναι πολύ πιο εύκολο και αποδεκτό να διαλύσεις ένα τέτοιο στεφάνι, ενώ στην περίπτωση της Κασσιανής, στην κοινωνία εκείνης της εποχής, κάτι τέτοιο σε στιγμάτιζε ανεπανόρθωτα».

Η ρετσινιά δεν έφευγε από τον Λυκούργο όταν γύρισε. Αυτή την οδήγησε και στο τέλος του;
Το στίγμα τον οδήγησε στο...τέλος

«Είναι το στίγμα που λέγαμε παραπάνω, το οποίο σε ακολουθούσε μέχρι τέλους. Ιδιαίτερα τον πλήγωνε το γεγονός ότι το συγκεκριμένο στίγμα προερχόταν από κατηγορία ανυπόστατη. Αυτό πιστεύω πως ήταν καθοριστικό για κείνον, όπως κι η βεβαιότητά του ότι η απουσία του θα βοηθούσε τους αγαπημένους του περισσότερο από την ίδια την παρουσία του.

Όταν η Κασσιανή ρωτήθηκε από την μικρή Αριάδνη για το ποιος ήταν ο Στυλιανός, η απάντηση της ήταν αυτή που όρισε τα πραγματικά της πλέον συναισθήματα για τον άνθρωπο που την έφερε στον κόσμο;

«Ναι, είναι η στιγμή που εμπεδώνει ότι τίποτε δεν τη δένει με τον άνθρωπο που ήταν ο πατέρας της, ουσιαστικά είναι η ώρα που αποδέχεται μια αλήθεια που γνώριζε ήδη αλλά αρνούνταν να παραδεχτεί, όπως συχνά κάνουμε πολλοί άνθρωποι».


«Λιποτάχτης» τελικά ο Λυκούργος σύμφωνα με την Κασσιανή…Λιποτάχτες είναι αυτοί που δίνουν άτοπες μάχες μακριά από τα σύνορα του μικρόκοσμου τους;

«Λιποτάχτες είναι αρχικά όσοι λιποταχτούν απ’ τη ζωή. Αλλά λιποτάχτες είναι κι όσοι δεν αντέχουν να υποστούν τα επίχειρα των επιλογών τους. Κι ο Λυκούργος είναι μια τέτοια περίπτωση». 


Ο τρόπος που δέθηκε η μικρή Αριάδνη και ο ετεροθαλής αδερφός της ήταν μέσω του πόνου της απώλειας. Τελικά αυτός ο πόνος δένει;

Η απώλεια και ο θρήνος "δένει" τους ανθρώπους

«Είσαι ευάλωτος τη στιγμή της απώλειας. Εκεί χρειάζεσαι στηρίγματα κι αυτά μπορείς να τα βρεις απ’ όσους βιώνουν τον ίδιο πόνο. Κάτι που η Αριάδνη συναισθάνεται ενστικτωδώς, γι’ αυτό και σπεύδει πια να «ακουμπήσει» στον ετεροθαλή αδερφό της, τον οποίο μέχρι τότε επέλεγε να αρνείται και να περιφρονεί».


Ποιο είναι το μήνυμα που στέλνετε εσείς στους αναγνώστες του «Στεφάνι από ασπάλαθο»;
Το μήνυμα της Σόφης Θεοδωρίδου

«Γνώμη μου είναι πως τα μηνύματα που κάθε αναγνώστης εισπράττει από ένα βιβλίο μπορούν να είναι πολλά και διαφορετικά για τον καθένα, οπότε θα αποφύγω να τα απαριθμήσω. Θα πω μονάχα πως πιστεύω ότι η συγχώρεση είναι μια πράξη λυτρωτική και για κείνον που επιζητά την άφεση αλλά και γι’ αυτόν που την προσφέρει. Μια συγχώρεση που, αν είχε τη σωφροσύνη να προσφερθεί από το κράτος πρώτα κι έπειτα από την κοινωνία εκείνης της εποχής, θα είχαν αποφευχθεί πολλά από τα δεινά της νεότερης ιστορίας μας, οπότε και η εξέλιξη της σχέσης του Λυκούργου και της Κασσιανής που αφηγούμαι στο βιβλίο θα ήταν τελείως διαφορετική. Θα κλείσω με μια φράση του Μένανδρου: «ως χαρίεν έστ’ άνθρωπος, όταν άνθρωπος η». Αν κατάφερα να στείλω στους αναγνώστες μου αυτό το μήνυμα, τα κατάφερα καλά»


Δείτε εδώ την κριτική που έκανε στο «Στεφάνι από ασπάλαθο» η βιβλιοκριτικός –blogger Ελισσάβετ Μαρία Δέδε




Διαβάστε εδώ την παλιότερη συνέντευξη της Σόφης Θεοδωρίδου στο Πινάκιο



Διαγωνισμός

Οι εκδόσεις Ψυχογιός  προσφέρουν στους αναγνώστες του Πινακίου δύο αντίτυπα του «Στεφάνι από Ασπάλαθο» που υπογράφει η Σόφη Θεοδωριδου. Για να το διεκδικήσετε θα πρέπει  να κάνετε like στην σελίδα του Πινακίου https://www.facebook.com/pinakio να μας στείλετε τα στοιχεία σας στο pinakio.blog@gmail.com και το mail σας να έχει την ένδειξη «Στεφάνι από Ασπάλαθο»
Ο Διαγωνισμός λήγει στις 12 Σεπτεμβρίου, ενώ την επόμενη ημέρα στην σελίδα του facebook του Πινακίου θα ανακοινωθούν οι νικητές.



4 σχόλια: