Ελένη Αλεξανδρίδου: Κανένας άνθρωπος δε γεννιέται ρατσιστής

Η νεαρή παιδαγωγός & blogger  που έχει αφιερώσει κομμάτι του εαυτού της στην Παιδεία των Κωφών παιδιών μιλά στο Πινάκιο

Μια νεαρή εκπαιδευτικός από την ακριτική Πτολεμαϊδα παραδίδει μαθήματα σεβασμού, ισοτιμίας και αλληλεγγύης και μάλιστα τα μεταδίδει. Ο λόγος για την Ελένη Αλεξανδρίδου η οποία είναι η διαχειρίστρια του blog www.filologosonline.gr

Ωστόσο δεν ήταν αυτός -μόνο- ο λόγος που μας σαγήνεψε προκειμένου να της πάρουμε συνέντευξη, αλλά το γεγονός ότι έχει αφιερώσει τα τελευταία χρόνια της ζωής της στην νοηματική γλώσσα. Τονίζει πως η  Ελληνική Νοηματική Γλώσσα θα έπρεπε να είναι ένα κομμάτι της Παιδείας μας και τονίζει πως το κίνητρο της για να ασχοληθεί με αυτόν τον (ευαίσθητο) τομέα ήταν δυνατότητα επικοινωνίας με τους Κωφούς συνανθρώπους μου, ιδιαίτερα τα παιδιά.

Συνέντευξη στον Λευτέρη Χ. Θεοδωρακόπουλο για το Πινάκιο

Μια επιλογή που την κάνει υπερήφανη. Μαζί της και εμείς γιατί αυτοί οι νέοι Έλληνες είναι που αλλάζουν τα δεδομένα και τις εποχές. Η Ελένη Αλεξανδρίδου στην συνέντευξη της στο Πινάκιο μιλά για τα όνειρα της, για το πώς θα ήθελε να είναι η Παιδεία στην Ελλάδα αλλά και για το πόσο αποκλεισμένοι είναι οι Κωφοί άνθρωποι εξαιτίας της συμπεριφοράς μας ή της κοινωνίας που δείχνει σημάδια μη ισονομίας.

«filologosonline.gr» μια σελίδα που έχει να κάνει με την εκπαίδευση και όχι μόνο. Πως «γεννήθηκε» η ιδέα γι’ αυτή την σελίδα;

«Το μικρόβιο της αρθρογραφίας είχε μπει μέσα μου καιρό πριν τη δημιουργία της σελίδας www.FilologosOnline.gr, καθώς αρθρογραφούσα σε ιστοσελίδες ως ανεξάρτητος συνεργάτης από το 2010. Το 2013, μετά το πέρας των σπουδών μου στο τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας, αποφάσισα τη δημιουργία της προσωπικής μου σελίδας, έτσι ώστε να υπάρχει ένας ιστότοπος στον οποίο να μπορώ να καταθέσω δημόσια τις γνώσεις, τις σκέψεις, τις απόψεις, τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς μου για θέματα εκπαίδευσης. Παράλληλα, συνέχισα να προωθώ τα άρθρα μου και σε τοπικό διαδικτυακό ιστότοπο (www.e-ptolemeos.gr)».

Ποια είναι τα θέματα που εμπεριέχει και ποιες είναι οι κατηγορίες;

«Η θεματολογία της σελίδας ποικίλει και εμπεριέχει, κυρίως, θέματα εκπαίδευσης και ψυχολογίας. Υπάρχουν αρκετές κατηγορίες έτσι ώστε ο κάθε επισκέπτης να εστιάζει σε αυτό που τον ενδιαφέρει περισσότερο.

Ενδεικτικά, υπάρχουν κατηγορίες όπως «Γονείς», «Δια Βίου Μάθηση», «Εκπαιδευτικός», «Ενημέρωση», «Κοινωνία», «Οικογένεια», «Παιδεία», «Παιδί», «Ψυχολογία», «Ελληνική Νοηματική Γλώσσα» κ.ά. . Ακόμη, υπάρχει η κατηγορία «Αυτισμός Asperger» στην οποία το 2014 εντάχθηκαν δύο δικά μου άρθρα, σε συνεργασία με το «Σύλλογο Ελλήνων Αυτιστικών Asperger και ΥΛΑ» και την πρόεδρό του κ. Πέρλα Μεσσίνα, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Αυτισμού (2 Απριλίου), τα οποία ακόμη και σήμερα αποτελούν για μένα οδηγό της συγκεκριμένης κατηγορίας.

Ωστόσο, στη σελίδα μας στο Facebook δημοσιεύουμε άρθρα και από άλλες σελίδες, τα οποία σχετίζονται με τη συγκεκριμένη θεματολογία, για να δώσουμε την ευκαιρία σε όσους μας ακολουθούν να έρθουν σε επαφή και με άλλα άρθρα, προωθώντας την πολύπλευρη γνώση».

Πόσοι είναι οι εκπαιδευτικοί που γράφουν σε αυτήν;

«Στη σελίδα μου, εκτός από εμένα προσωπικά που αρθρογραφώ με την ιδιότητα της εκπαιδευτικού, αρθρογραφούν συστηματικά η κ. Αγάπη Τερζοπούλου  (Ψυχολόγος Α.Π.Θ.), η κ. Χριστίνα Κόνιαρη (Απόφοιτη Τμήματος Προσχολικής Αγωγής, Βρεφονηπιοκόμος) και η κ. Αθηνά Τεπετζή (Απόφοιτη του Τμήματος Επιστήμης και Φυσικής Αγωγής του Α.Π.Θ.).

Διακρίνετε κι εσείς πως οι ειδικότητες είναι διαφορετικές, όχι μία «κοινή»! Αυτό συμβαίνει γιατί πιστεύω πως κάθε άνθρωπος που έχει ειδικευτεί σε μια επιστήμη, ασχολείται με ένα επάγγελμα και έρχεται σε επαφή με ένα συγκεκριμένο – ή όχι – ηλικιακό πλαίσιο ατόμων, μπορεί να προσφέρει μια ιδιαίτερη άποψη μέσα από τη δική του εργασία, τις δικές του εμπειρίες και τη δική του οπτική γωνία. Πάντοτε υπάρχει ένα κοινός παρονομαστής, η Παιδεία, αλλά όλοι μας έχουμε και κάτι ιδιαίτερο να καταθέσουμε. 

Παράλληλα, όμως, δημοσιεύουμε και άρθρα αξιόλογων επαγγελματιών που μας στέλνουν, καθώς η σελίδα μας δίνει την  ευκαιρία κατάθεσης απόψεων μέσω της αρθρογραφίας και είναι ανοιχτή για όλους και για όλες.

Έχετε αναπτύξει διαδραστική σχέση με τους αναγνώστες σας;

«Η ανάπτυξη επικοινωνίας με τους αναγνώστες μας ήταν ο στόχος μου όταν δημιούργησα τη σελίδα. Ήθελα διαβάζοντας τα άρθρα μας, όχι μόνο να ενημερώνονται, αλλά να προβληματιστούν και αυτό τον προβληματισμό να μας τον καταθέσουν. Μέχρι σήμερα, έχουμε δεχτεί πάρα πολλά μηνύματα από ανθρώπους όλων των ηλικιών, διαφορετικών ειδικοτήτων, από όλη την Ελλάδα, έχουμε συνεχή επαφή και συνεργασία μαζί τους, γεγονός που με χαροποιεί και μου δίνει το έναυσμα να συνεχίσουμε».

Ένα κομμάτι σας είναι η νοηματική γλώσσα… τι σας ώθησε να ειδικευτείτε σε αυτό το κομμάτι;

«Η Ελληνική Νοηματική Γλώσσα θα έπρεπε να είναι ένα κομμάτι της Παιδείας μας. Κάτι τέτοιο, όμως, δε συμβαίνει στην πραγματικότητα. Η κατάκτηση μιας τέτοιας δεξιότητας για μένα ήταν ότι καλύτερο έχω κάνει -από πλευράς συνεχιζόμενης εκπαίδευσης - τα τελευταία τρία χρόνια και συνεχίζω. Η δυνατότητα επικοινωνίας με τους Κωφούς συνανθρώπους μου, ιδιαίτερα τα παιδιά, ήταν το κίνητρο μου για να ξεκινήσω. Και πιστέψτε με! Ήταν μία σωστή απόφαση».

Υπάρχει κοινωνικός ρατσισμός προς τους  ανθρώπους που αντιμετωπίζουν θέματα ομιλίας;

«Η επικοινωνία με όλους και οι διαπροσωπικές σχέσεις με όλους για μας τους ακούοντες είναι κάτι τόσο αυτονόητο, που, όμως, για τους Κωφούς δεν μπορεί να γίνει στα πλαίσια ολόκληρης της κοινωνίας.  Η κοινότητα των Κωφών είναι ένας άλλος κόσμος για τους ακούοντες, στον οποίο φοβούνται και διστάζουν να ενταχθούν. Θεωρώ, λοιπόν, πως υπάρχει κοινωνικός ρατσισμός, που όμως δεν είναι έμφυτος. Κανένας άνθρωπος δε γεννιέται ρατσιστής. Η κοινωνία γενικά, οι άνθρωποι που συναναστρεφόμαστε ειδικά, η οικογένειά μας, μας κάνουν ρατσιστές και στη συγκεκριμένη περίπτωση, η έλλειψη παιδείας και κρατικής μέριμνας για τους Κωφούς, εντείνουν τα προβλήματα επικοινωνίας και τον κοινωνικό ρατσισμό απέναντί τους».

Το εκπαιδευτικό σύστημα έχει προνοήσει γι’ αυτήν την ομάδα των συνανθρώπων μας;

«Τώρα ερχόμαστε στην ουσία του προβλήματος, κατά την ταπεινή μου άποψη. Στο εκπαιδευτικό σύστημα. Πιστεύω πως η διαμόρφωση του χαρακτήρα και οι συμπεριφορές ενός ανθρώπου πηγάζουν από την Παιδεία. Και όταν αναφερόμαστε στην Παιδεία, δεν εννοούμε μόνο το σχολείο, αλλά και την οικογένεια και την κοινωνία μας.

Το εκπαιδευτικό μας σύστημα απομονώνει τους Κωφούς, καθώς υπάρχουν κυρίως σχολεία Κωφών. Όμως ας το σκεφτούμε λίγο καλύτερα… Οι Κωφοί απλά δε μιλούν και δεν ακούν. Δε χρειάζονται ούτε  την απομόνωση ούτε  την προσαρμοσμένη διδασκαλία. Ισότητα χρειάζονται. Μπορούν να ενταχθούν σε οποιοδήποτε σχολείο, οποιασδήποτε βαθμίδας με μοναδική βοήθεια ένα διερμηνέα δίπλα τους. Δυστυχώς, όμως, αυτό δε γίνεται στην πλειοψηφία των περιπτώσεων.  Οι οικογένειες των Κωφών φροντίζουν για την εκπαίδευση τους και όχι το Κράτος, το Εκπαιδευτικό Σύστημα ή οι Κοινωνικές Δομές. Δεν είναι οξύμωρο όλο αυτό στην Ελλάδα της «Δημόσιας Δωρεάν Παιδείας»

Ενδεικτικά θα ήθελα να σας πω, ως προσωπική κατάθεση, πως έχω την τιμή να γνωρίζω Κωφούς που συμμετέχουν ενεργά στην κοινωνίας μας, καθώς ζουν δίπλα μας, εργάζονται μαζί μας σε πολλούς τομείς και συμπεριφέρονται όπως ακριβώς και εμείς. Με μια μικρή διαφορά. Δεν τους ακούμε….αλλά βλέπουμε τα χέρια τους και τις κινήσεις του σώματός τους. Αυτή είναι η δική τους γλώσσα».

Ποιες είναι οι επικοινωνιακές δυσκολίες των ανθρώπων σήμερα;

«Στις μέρες μας οι εντατικοί ρυθμοί της ζωής και τα όλο ένα αυξανόμενα προβλήματα δυσκολεύουν την επικοινωνία των ανθρώπων. Τα θέματα των συζητήσεων αφορούν κυρίως καταθέσεις προβληματισμών και η διάθεση δεν είναι πάντοτε η καλύτερη. Θεωρώ, λοιπόν, πως οι άνθρωποι σήμερα είναι περισσότερο απομονωμένοι και η επικοινωνία αρχίζει να χάνει το ρόλο της στην κοινωνία μας. Το αντίκτυπο της δυσκολίας αυτής είναι ορατό, ιδιαίτερα στη νέα γενιά, αν λάβουμε υπόψη μας την προσκόλλησή τους στην τεχνολογία και το γεγονός πως αποφεύγουν την διαπροσωπική επαφή – επικοινωνία».

Αν θα ήσασταν υπουργός Παιδείας στην Ελλάδα σήμερα τι θα αλλάζατε ριζικά;

«Δύσκολη ερώτηση… και αυτό γιατί θεωρώ πως υπάρχουν τόσα πολλά προβλήματα που δε θα ήθελα να αγνοήσω.

Αλλά αν θα έπρεπε να αλλάξω κάτι ριζικά, το πρώτο που θα έκανα, θα ήταν ως Υπουργός Παιδείας να ανοίξω τα μάτια μου στην κοινωνία, στα σχολεία… και τα αυτιά μου στα παιδιά, στους γονείς και στους εκπαιδευτικούς. Η αλλαγή προς το καλύτερο γίνεται μόνο όταν βάζεις τον εαυτό σου μέσα στο εκάστοτε ζήτημα ή πρόβλημα και δεις με τα μάτια όσων υπόκεινται τις δυσκολίες.

Θα άρπαζα όμως την ευκαιρία και το πρώτο που θα έκανα θα ήταν προσλήψεις εκπαιδευτικών και ιδιαίτερα στην ειδική αγωγή, δομώντας, παράλληλα, ένα σύστημα αποδοχής και ισότιμης παροχής εκπαίδευσης σε αυτά τα παιδιά, εξοπλίζοντας τα σχολείο όχι μόνο με ανθρώπινο δυναμικό αλλά και με απαραίτητα υλικά μέσα.  Ακόμη, θα άλλαζα την  ίδια τη διαδικασία της διδασκαλίας, κάνοντας την πιο προσιτή, προωθώντας την ουσιαστική μάθηση που είναι αναγκαία για τους μαθητές.  Επιπλέον, θα θεσμοθετούσα τη συνεχιζόμενη εκπαίδευση των εκπαιδευτικών, ιδιαίτερα σε θέματα ψυχολογίας (ανεξαρτήτου ειδικότητας). Και, τέλος, εννοείται πως θα άλλαζα τα σχολικά συγγράμματα, αναθέτοντας τη συγγραφή τους σε καταξιωμένους ειδικούς, αλλά με την παράλληλη επίβλεψη εκπαιδευτικών που θα διδάξουν τα συγκεκριμένα εγχειρίδια, έτσι ώστε να είναι κατάλληλα για τα παιδιά».  

Τέλος, θεωρείται πως το έλλειμμα Παιδείας είναι ένας παράγοντας που βαθαίνει την κρίση;

«Η Παιδεία είναι η βάση κάθε κοινωνίας για την εξέλιξής της. Όταν υπάρχει πρόβλημα στη βάση τότε αυτό διαιωνίζεται. Το έλλειμμα Παιδείας, βαθαίνει κατά μεγάλο βαθμό την κρίση σε όποια μορφή και αν είναι αυτή. Αυτό δε σχετίζεται μόνο με την «οικονομική κρίση» των ημερών, γιατί τα παραδείγματα λαμπρών Ελλήνων Επιστημών που διαπρέπουν – εντός της χώρας και εκτός – και το υψηλό μορφωτικό επίπεδο των Ελλήνων, αποδεικνύουν πως μπορούμε να πετύχουμε και να ελπίζουμε. Αλλά θα ήθελα να εστιάσω στο γεγονός πως η αμάθεια, η έλλειψη Παιδείας και ο παραγκωνισμός της, οδηγούν και στην κρίση των ανθρώπινων αξιών, πρόβλημα ουσιαστικό και υπαρκτό, κυρίως στους νέους».